De Wereld | BNR

In Amerika was het afgelopen dinsdag Super Tuesday – de belangrijkste dag in de Amerikaanse voorverkiezingen. Donald Trump en Joe Biden kwamen als grote winnaars uit de bus. De enige die nog een rolletje speelde, Nikki Haley, is uit de race gestapt.  Niet spannend? Wel hoor! Zegt Amerika-kenner Koen Petersen, schrijver van een nieuwe uitgave van zijn boek Einddoel Witte Huis.

Luister ook | Boots on the ground? 'Eenheid is onze grootste kracht'

Europa-verslaggever Geert Jan Hahn volgt in Den Haag rondetafelsessies over Europa. Tweede Kamerleden krijgen er inzichten van binnenlandse en buitenlandse experts op het gebied van militaire dreiging. De Kamerleden werken aan scenario's; wat moet er gebeuren als Rusland Nederland binnenvalt? 

Luister ook | De Oostflank

Verdediging Nederland 

Nederland is onvoldoende voorbereid op een oorlogssituatie – en dat moet snel anders, vind voormalig MIVD-baas Pieter Cobelens. Hij schreef er een stuk over, samen met commodore buiten dienst Tom de Bok. Moeten we ons nou écht voorbereiden op oorlog en schuilkelders bouwen? Ook het Europese plan voor de defensie-industrie komt ter sprake. 

Luister ook | Amerika Podcast 

AI in de Campage | Postma in Amerika

Nikki Haley stapte uit de race. Daarmee is de campagne voor de 'general election' in november ook begonnen. De campagnes van Trump en Biden reageerden heel verschillend op het opgeven van Haley, ziet correspondent Jan Postma. En wat doet de al dertig jaar overleden Trump senior in die campagne? 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de Gazaoorlog blijft het onvermijdelijke en noodzakelijke staak-het-vuren uit door koppigheid van weerskanten. Hamas wil eerst een toezegging voor een gevechtspauze, Israël eist eerst een namenlijst van de 40 oude, zieke en vrouwelijke gijzelaars die als eersten zouden worden uitgeleverd. De hoop van de bemiddelaars, voornamelijk Egypte, Qatar en de VS, is dat ze er vóór de Ramadan uitkomen, die dit weekend begint.

Te midden van de voortrazende strijd en de diplomatieke uitputtingsslag, is er in elk geval meer klaarheid gekomen over het seksuele geweld dat zich op 7 oktober heeft afgespeeld, en voor gegijzelde vrouwen nog steeds voortduurt. Belangrijk, want de onthullingen daarover waren zo gruwelijk dat velen de verhalen simpelweg niet geloofden, of afdeden als Israëlische propaganda. Een onthullend onderzoek door de New York Times van enige weken geleden beschreef de meest barbaarse vormen van verkrachting van levende en dode vrouwen, marteling en moord, maar ook dat werd door critici afgedaan als politiek gemotiveerde fake, vooral op de sociale media.

Een onderzoeksteam van de VN, onder leiding van speciaal gezant voor seksmisdrijven, Pramila Patten, bekeek meer dan vijf duizend foto’s en vijftig uur aan video-opnames en kwam tot drie conclusies: de beschuldigingen waren goeddeels terecht, de massaverkrachtingen en verminking gaan onder gijzelaars in Gaza nog steeds door, maar ook dat Palestijnen in Israëlische gevangenschap doelwit zijn van ernstige vormen van aanranding en vernedering. Er zijn in Israël vrouwen die hun mishandelingen op 7 oktober hebben overleefd, maar die zijn er emotioneel zo ernstig aan toe dat de commissie afzag van pogingen om met ze te spreken. Het is trouwens een voorlopig onderzoek, gebaseerd op informatie, maar forensisch onderzoek moet nog volgen.

Er komt ongetwijfeld ook een VN-onderzoek naar de Israëlische wraak, de ongekende ravage in Gaza en het aantal Palestijnse slachtoffers. De conclusies zullen niet mals zijn. Maar in elk geval krijgen de ontkenners van het drama van 7 oktober een verdiende tik op de vingers. Verzonnen door de Israëlische propagandamachine? Je zou bijna zeggen: was het maar waar.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tsjechië wil 800.000 artilleriegranaten op korte termijn aan Oekraïne  leveren, maar heeft het geld hiervoor nog niet bij elkaar. Naar verwachting zal de Franse president Emmanuel Macron vandaag in Tsjechië aankondigen ook mee te betalen.

Als dat gebeurt, zal er inmiddels in totaal een kleine 2 miljard euro beschikbaar gesteld zijn om voor de artilleriegranaten te betalen, zegt Europaverslaggever Geert Jan Hahn. Oekraïne zou daar naar eigen zeggen vier maanden mee vooruit kunnen. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Franse president Macron baarde opzien door Westerse troepen - 'boots on the ground' - niet langer uit te sluiten als blijkt dat dat in de toekomst noodzakelijk is. Bondskanselier Scholz reageerde hier fel op en wil de Taurusraketten niet leveren. Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) maakt zich boos over deze verdeeldheid in Europa. En vindt de opmerkingen niet slim. 'Wat ons bindt is die eenheid, dat is onze grootste kracht.'

Luister ook | Bert Koenders (AIV): 'Europa, let op uw zaak!'

Europa-verslaggever Geert Jan Hahn peilde de stemming in Brussel en zag ook veel bijval voor Macron en dat het mogelijk ruimte over kan laten in de toekomst voor als er een eventueel staakt-het-vuren wordt afgekondigd.

Groothuis zelf houdt zich op dit moment ook bezig met de bescherming van Europa tegen dreigingen van buiten, met name gericht vanuit China, Iran en Rusland. Hij ziet dat Amerika binnenkort ook met exportcontroles in de quantum- en biotechnologie gaat komen. Sectoren waar in Europa juist Nederland in uitblinkt.

Twee jaar noodhulp aan Oekraïne

In de twee jaar die de oorlog in Oekraïne duurt heeft ondernemer Jeroen Ketting het land zien veranderen. Het optimisme is langzaamaan verdwenen en de verschillen tussen oost en west worden weer zichtbaarder. Ketting lanceerde twee jaar geleden de hulpactie Lifeline Ukraine die inmiddels meer dan 9 miljoen euro aan hulp heeft kunnen bieden en nog steeds volop doorgaat.

Luister ook | Amerika Podcast

Biden hoeft geen cognitieve test | Postma in Amerika

President Biden heeft zijn jaarlijkse check up weer gehad, maar opvallend: hij hoefde geen cognitieve test te doen. Het Witte Huis reageerde dat het presidentschap iedere dag al een cognitieve test is voor Biden, legt Amerika-correspondent Jan Postma uit.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Oekraïense krijgsmacht claimt tien Russische vliegtuigen in tien dagen te hebben neergehaald; hoe hebben ze dit bereikt? Zelensky is weer op pad om te spreken met de internationale gemeenschap en sprak Erdoğan, morgen komt Lavrov daar aan. Hoe is het met de Arabische verhoudingen ten opzichte van het conflict? En zijn de berichten uit Transnistrië reden tot zorgen over de situatie in Moldavië? Vandaag spreekt Putin het Russische volk toe, Bernard blikt vooruit.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als Joe Biden gelijk krijgt, begint volgende week een gevechtspauze van zes weken tussen Israël en Hamas. Veertig gijzelaars, vrouwen, jongeren, bejaarden en zieken, worden uitgeleverd, in ruil voor 300 Palestijnse gevangenen. Ruim vóór de ramadan, door beide kanten gezien als een logische periode om de wapens neer te leggen. Het is goed nieuws, maar vooralsnog verre van een oplossing.

Beide partijen verpersoonlijken de oorlog enorm. Israël maakt jacht op Hamasleider  en het brein achter 7 oktober, Yehija Sinwar, die waarschijnlijk ergens in het honderden kilometers lange tunnelcomplex in zuid-Gaza zit, afgeschermd door een schild van gijzelaars. De kans om hem, dood of levend, op te pikken is gering, en de vraag is wat het zou uitmaken. Niet veel, denken westerse strategische experts. Heel veel, denken de Israëliërs, het zou een doodklap voor Hamas zijn. Het is een belangrijke reden waarom Israël vasthoudt aan een offensief in Rafah, tot ergernis van Amerika en andere bondgenoten. Voor Hamas is het een argument om gijzelaars vast te houden.

Hamas eist dat de vrijgelaten Palestijnse gevangenen niet alleen vrouwen en teenagers zijn, maar ook prominente persoonlijkheden die veroordeeld zijn wegens zware misdaden en dus in Israëlische ogen terroristen zijn. Om die vrij te laten is voor de Israëliërs een gruwelijk offer, terwijl ze tegelijkertijd vinden dat geen moeite te groot is om de gijzelaars vrij te krijgen. Het is een duivels dilemma.

Metafoor is Marwan Barghouti, bijgenaamd de Palestijnse Mandela. Hij zit al ruim twintig jaar in de gevangenis wegens massamoord, als oprichter van de al-Aqsa brigades, die reeksen aanslagen op bussen, hotels en restaurants hebben uitgevoerd. Maar hij erkent Israël, spreekt vloeiend Hebreeuws en Engels, heeft inmiddels gestudeerd, is voor de tweestaten-oplossing en wordt zowel op de Westelijke Jordaanoever als in Gaza de hemel in geprezen. Ook het corrupte, disfunctionele Fatach en het moorddadige, dictatoriale Hamas dragen hem op handen. Hij zou onmiddellijk als leider van de beide delen van Palestina worden erkend. Kreten als ‘from the river to the sea’ zul je van hem niet horen – integendeel.

 Koele, westerse realpolitik zou zeggen: laat Barghouti de macht overnemen op de Westbank en in Gaza, zodat er een raamwerk ontstaat voor serieuze onderhandelingen met Israël. Dat marginaliseert Hamas en roverhoofdman Sinwar. Maar de Levant is niet zo van de realpolitik. Die is meer van temperament, monsters en wraak. Extra reden om te hopen dat de gevechtspauze doorgaat en stand houdt.

Wil je meer van Bernard Hammelburg? Hier vind je al zijn bijdragen

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens de Franse president Macron moet Rusland worden verslagen in Oekraïne. Dat zei hij vannacht na afloop van een informeel werkdiner met regeringsleiders... En daar werd nogal veel besproken, zoals het eventuele sturen van Europese grondtroepen richting Oekraïne.

Ook in Gaza zijn ontwikkelingen. Want de Amerikaanse president Joe Biden is hoopvol gestemd over een staakt-het-vuren. Hij verwacht dat die maandag komt.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in deze vierde en voorlopig laatste aflevering een vooruitblik op het komende oorlogsjaar.

Luister ook | De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

• Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld
• Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en maker van Boekestijn & De Wijk
• Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast
• Floris Akkerman, Oost-Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast

Luister ook | De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Jaar van overbrugging

De heren zijn het erover eens dat 2024 een overbruggingsjaar wordt. Mogelijk dat Oekraïne in 2025 met nieuwe Westerse wapens weer terug kan slaan. In de tussentijd zal Poetin nog pogingen ondernemen om verder op te rukken in Oekraïne. Bernard Hammelburg wijst ook op alle verkiezingen die er in onder meer Amerika zijn. Rob de Wijk sluit niet uit dat Rusland op een gegeven moment wél wil praten.

Luister ook | Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland moet zich actief voorbereiden op verschillende scenario's rond de oorlog in Oekraïne en de verdediging tegen Rusland. Dat concludeert de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). Die pleit onder meer voor een Europese Veiligheidsraad en een Europese pijler binnen de NAVO. Bernard Hammelburg constateert dat dit advies een reactie is op twee mannen: Vladimir Poetin en Donald Trump. Koenders beaamt dat. 'Europa let op uw zaak!'

Luister ook | Hoekstra: 'Wat er in Oekraïne op het spel staat valt niet te onderschatten'

Europa-verslaggever Geert Jan Hahn schuift ook aan in de studio en vraagt Koenders naar de verschillende scenario's en hij heeft het over Moldavië. Want iet alleen in Oekraïne is de Russische dreiging op dit moment voelbaar, ook in Moldavië groeit de onrust rond de regio Transnistrië.

Luister ook | De Alliantie: Twee jaar oorlog in Oekraïne

Hennis na vijf jaar weg uit Irak

Jeanine Hennis, gezant voor de Verenigde Naties in Irak, zal haar functie dit voorjaar na ruim vijf jaar neerleggen. In de afgelopen maanden heeft ze gezien hoe de onrust als gevolg van de oorlog in Israël en Gaza doorwerkt in het hele Midden-Oosten en dus ook in Irak. Ook gaat ze in op wat ze in de afgelopen jaren heeft weten te bereiken in haar functie als gezant.

Luister ook | Amerika Podcast

Biden krijgt compliment van Fox News | Postma in Amerika

Fox News valt op deze dagen. Naast een interview met president Zelensky heeft dit toch rechtse medium een compliment gemaakt aan president Joe Biden. Wat hier gaande is hoor je van Amerika-correspondent Jan Postma.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nu de Amerikaanse president Biden heeft uitgesproken dat hij Mark Rutte wel ziet zitten als nieuwe NAVO-baas, is de verwachting dat de resterende 'mopperende' landen uiteindelijk overstag gaan, zegt buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de derde aflevering aandacht voor het Oekraïense moreel.

Luister ook | De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

• Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld
• Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en maker van Boekestijn & De Wijk
• Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast
• Floris Akkerman, Oost-Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast

Luister ook | De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

'Ik heb geen lift nodig, maar wapens'

President Zelensky werd aan het begin van de oorlog geroemd om de manier waarop hij een ballingschap van de hand wees. 'Ik heb geen lift nodig, maar wapens.' Het moreel en de Oekraïense strijdlust zijn er voor verantwoordelijk geweest dat Oekraïne de Russische aanval voor een groot deel heeft afgeslagen en veel terrein heeft teruggewonnen. Toch is vijftien procent van Oekraïne nog altijd bezet door Rusland. Nu de oorlog twee jaar duurt ziet Floris Akkerman het moreel afnemen bij de Oekraïners.

Luister ook | Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om twee redenen kijken we knarsetandend naar de liquidaties van tegenstanders van Poetin: hij laat die openlijk uitvoeren, en wij zijn machteloos. Hij heeft ook wel eens gezegd dat hij met de vijanden van het moederland afrekent, waar die zich ook bevinden. Aleksei Navalny is de zoveelste in een lange rij.

Misschien was de arrestatie van vier Russische spionnen in Den Haag, in 2018, het meest illustratief. Het ging om een sullige poging om het gebouw van de OPCW te hacken. Dat mislukte. Ze reisden onder hun eigen namen, hadden paspoorten met opeenvolgende nummers, hadden een taxibonnetje op zak met het adres van de Russische geheime dienst, maakten in Den Haag foto’s van elkaar. Het Kremlin leek te schreeuwen: ja, ja, wij zitten hier achter.

De moord op de journalist Anna Politkovskaja in 2006 leidde tot een onderzoek door de overgelopen oud-KGB-spion Aleksander Litvinenko, die vervolgens in Londen werd vermoord met een kopje thee waarin radioactief polonium zat. Hetzelfde overkwam Pussy Riot oprichter Pjotr Verzoliv, die op het nippertje overleefde. Net als oud-spion Skripal en zijn dochter. Idem Vladimir Kara-Muzra, een invloedrijke oppositiefiguur, die zelfs twee vergiftigingen overleefde.

En natuurlijk Boris Nemtsov, oud-vicepremier en later keiharde Poetin-criticaster, die op een brug, vlak bij het Kremlin, in een zee van kogels om het leven kwam toen hij met zijn vriendin een wandeling maakte. Of Prigozjin, de baas van huurlingenleger Wagner, die voortdurend openlijk tekeerging tegen Poetin, een staatsgreep probeerde, en vervolgens in zijn eigen vliegtuig werd opgeblazen.

Het is een incompleet overzicht, maar iedereen kent de voorbeelden en de waarschuwingen. Drink in Rusland geen thee, kom niet in de buurt van een open raam, denk niet dat je in het buitenland veilig bent. En denk vooral aan het woord van Poetin: we vinden je overal. 

Wat ons terugbrengt op onze frustratie: Poetin doet dit allemaal openlijk, arrogant, zelfovertuigd, provocerend. De EU komt niet verder dan het Mensenrechtensanctieregime – een soort sanctiereglement – naar Navalny te noemen. Daar slaapt Poetin geen minuut korter door. ‘Wie doet me wat?’ straalt hij uit. Het antwoord is: niemand – helemaal niemand.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de tweede aflevering aandacht voor het afgelopen oorlogsjaar met het mislukte Oekraïense tegenoffensief.

Luister ook | De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

• Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld
• Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en maker van Boekestijn & De Wijk
• Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast
• Floris Akkerman, Oost-Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast

Luister ook | De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Tegenoffensief

Oekraïne probeerde kostte wat het kost een doorbraak te forceren in 2023. Maar in tegenstelling tot een jaar eerder lukte dat deze keer niet. Het grootste succes van Oekraïne was het toebrengen van zware verliezen aan de Russische vloot op de Zwarte Zee. Op het land was het juist Rusland wat toesloeg na zware gevechten in Bachmoet en Avdiivka. Bij het opnemen van deze podcast was Avdiivka nog niet gevallen, maar dat is inmiddels wel gebeurd.

Toch kunnen we onszelf ook de vraag stellen of de doelen wel realistisch waren. Hebben we de Russen niet stelselmatig onderschat en Oekraïne toch ook overschat? Feit is wel dat de Westerse steun vaak te laat kwam en te weinig was.

Luister ook | Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de eerste aflevering aandacht voor de Westerse steun voor Oekraïne.

Luister ook | De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

• Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld
• Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en maker van Boekestijn & De Wijk
• Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast
• Floris Akkerman, Oost-Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast

Luister ook | De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Brozere steun vanuit het Westen

Het afgelopen jaar bewees dat de Westerse steun brozer is geworden. Europese landen doen er langer over om tot akkoorden te komen en we lopen tegen de grenzen op van wat we kunnen doen. In de Verenigde Staten is ondertussen te zien dat president Biden steeds moeilijker geld vrij weet te krijgen in het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen het voor het zeggen hebben.

Als je alle steun bij elkaar optelt zie je dat Europa meer doet dan de Amerikanen, maar die doen dan weer meer op militair vlak. In Europa is Nederland het vijfde land qua steun voor Oekraïne, voor een groot land als Frankrijk.

Luister ook | Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zesentwintig van de 27 Europese lidstaten roepen gezamenlijk op tot een 'onmiddellijke humanitaire gevechtspauze' in Gaza. Dat zegt EU-buitenlandchef Joseph Borell. Daarmee schaart Europa zich achter de Verenigde Staten, die van plan zijn een resolutie voor te leggen aan de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Daarin staat de oproep tot een tijdelijke gevechtspauze. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De vooraanstaande Russische oppositievoerder Aleksej Navalny is op 47-jarige leeftijd overleden. De strafkolonie waar Navalny gevangen zat meldt dat hij onwel werd tijdens een wandeling. De precieze doodsoorzaak is niet bekend. Vanuit de hele wereld stromen de reacties binnen.

In deze extra uitzending praat Liesbeth Staats met buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en makers van de BNR Perestrojkast Geert Jan Hahn en Floris Akkerman.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De jaarlijkse veiligheidsconferentie in München is begonnen! Veel grote landen en organisaties zijn weer aanwezig in de Beierse stad om gedachten uit te wisselen over alles wat met veiligheid te maken heeft. Op de agenda staan onder andere de conflicten in Oekraïne en Gaza. In alle waarschijnlijkheid zal het ook veel gaan over de discussie rond de 2% norm van de NAVO, die heeft Trump na een bijzondere uitspraak namelijk weer aangezwengeld.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wopke Hoekstra mag zich nu vier maanden Eurocommissaris voor klimaatactie noemen. Maar net als in zijn vorige functie als minister van Buitenlandse Zaken, blijft de oorlog in Oekraïne hem ook in zijn nieuwe rol bezighouden. Wat Hoekstra betreft moet heel Europa werken aan een langjarige visie op de Oekraïnesteun. 'Je moet je over dictators geen enkele illusies maken.'

Luister ook | Boerenprotesten in Europa: 'Met de kalkoen over het Kerstdiner praten is lastig'

Het grote thema voor Hoekstra in zijn functie als klimaatcommissaris was de klimaattop in Dubai. Daar werd in december voor het eerst een deal bereikt over het 'weg bewegen' van fossiele brandstoffen. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn peilde de stemming in Brussel onder Europarlementariërs en zij zijn vrijwel unaniem lovend over Hoekstra in zijn huidige rol. Zeker in deze periode in Europa, waarin de Green Deal en de natuurherstelwet weer onder vuur liggen door de Europese boerenprotesten.

Lees ook | Poetin heeft liever Biden dan Trump als president

Poetin is in zijn nopjes

Waar Oekraïne het moeilijk heeft in de oorlog zit president Poetin er rustig bij. Hij maakt zich vooral druk over het interview wat hij vorige week gaf aan Tucker Carlson. Hij vindt het teleurstellend dat Carlson niet met scherpere vragen kwam, dan had hij daar ook scherper op kunnen antwoorden. Ruslandkenner van Raam op Rusland Hubert Smeets vindt het interview ook een gemiste kans voor Poetin. Volgens Smeets is er in Rusland wel degelijk onvrede over de oorlog, maar niet in Moskou.

Luister ook | 3. Moldavië wil uit de Russische wurggreep

Valentijnsdag met Trump | Postma in Amerika

President Trump spendeerde ook aandacht aan Valentijnsdag, in de hoop dat zijn kiezers dat dan weer aan hem terugbetalen. Hij kwam met een opvallende oproep richting zijn vrouw Melania, maar of je daarna toch even wat over wil maken. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma over dit en meer.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steeds meer Westerse landen roeren zich, omdat ze klaar zijn met de manier waarop Israël oorlog voert in Gaza. Enkelen dreigen zelfs met sancties. En Vladimir Poetin heeft liever Joe Biden als Amerikaans president dan Donald Trump. Dat zegt Vladimir Poetin zelf. 

Het laatste nieuws krijg je van buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europaverslaggever Geert-Jan Hahn.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toen het plan werd ontwikkeld voor de bouw van de F35, als opvolger van de F15 en F16, konden geïnteresseerde landen inschrijven als productiepartner. Voordelen: meewerken aan het ontwerp, en korting in de vorm van orders voor de eigen industrie. Vandaar de bijnaam Joint Strike Fighter, of JSF. Nederland koos voor de optie van het partnerschap. Wij zijn dus een soort juniorpartner van het Amerikaanse Lockheed-Martin. Het is volkomen logisch dat Nederland prototypes testte, en dat Amerikaanse onderdelen van de F35 op een door de VS gebruikte Nederlandse basis liggen. Daar gaan regering en parlement over.

Het Gerechtshof vonniste dat Nederland geen onderdelen mag doorsturen naar Israël, omdat de Israëliërs de F35 in Gaza mogelijkerwijs gebruiken bij schending van het oorlogsrecht.

Wat voor rol de F35 in de oorlog met Gaza speelt wist het hof niet precies. Die rol is vermoedelijk gering, want het is een peperduur en voor deze missie erg overgekwalificeerd wapen. De belangrijkste strategische reden om het toestel in te zetten is dat het verborgen kan blijven voor vijandelijke radar, wat bij de bombardementen in Gaza totaal niet relevant is. De bulk van de Israëlische luchtmacht is de F15 en F16.

Na 9/11 riep de NAVO voor de eerste, en tot dusver enige keer Artikel 5 in: een aanval op een is een aanval op allen. Amerika had er niet om gevraagd, het was een spontane reactie van de bondgenoten. De inval in Afghanistan draaide uit op een twintig jaar durende catastrofe, waaraan Nederland deelnam en waarbij tienduizenden onschuldige burgerslachtoffers vielen. Geen actiegroep die de krijgsmacht voor de rechter sleepte wegens schending van het oorlogsrecht. Na de pogrom van 7 oktober, kwam Joe Biden met een verstandige maar genegeerde waarschuwing aan Bibi Netanyahu: maak niet de fout die wij hebben gemaakt. Met andere woorden: stuur je leger niet als wraak een oorlog in waarvan je het eind niet kunt voorspellen en die je niet kunt winnen.

Veel slachtoffers is gruwelijk, maar geen bewijs van schending van het oorlogsrecht. Daarvoor is een gedegen, zorgvuldig onderzoek nodig. Je zou je kunnen voorstellen dat rechters daarop aandringen. Maar bemoeienis met een beleid dat door de regering is vastgesteld en door het parlement goedgekeurd, over materiaal dat bovendien geen eigendom is van Nederland, is politiek, bedreven door wat de onafhankelijke rechtbank zou moeten zijn. Gelukkig heeft de regering onmiddellijk cassatie aangevraagd  bij de Hoge Raad, en die zal het vonnis wel vernietigen. Het kost wel eens wat moeite, maar gelukkig is Nederland nog altijd een democratie.

See omnystudio.com/listener for privacy information.