Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο

Το αντικείμενο της συνομιλίας του Θανάση Δρίτσα με τον Φώτη Παπαθανασίου θα βασιστεί στα ευρωπαικά πιλοτικά προγράμματα «Πολιτιστικής Συνταγογράφησης» και την μελέτη της επίδρασης του πολιτισμού στην υγεία-με έμφαση στην ψυχική υγεία. Θα σχολιαστούν γενικότερα οι παρεμβάσεις μέσω τέχνης στην υγεία μέσα από μια σύγχρονη τεκμηριωμένη επιστημονική προσέγγιση (μουσικοθεραπεία, εικαστική θεραπεία, δραματοθεραπεία). Ο Φώτης Παπαθανασίου θα αναφερθεί και στην αξιολόγηση των επισκέψεων σε Μουσεία και χώρους έκθεσης των τεχνών μέσα από την σημαντική εμπειρία του στον τομέα αυτό. Αναπόφευκτα ο προβληματισμός και η αλληλεπίδραση των δύο συνομιλητών δεν θα αφήσει ανέγγιχτο το ζήτημα των επιδράσεων της αρχαίας τραγωδίας στην σύγχρονη αντίληψη για τον ρόλο της τέχνης στην υγεία και την κοινωνική ζωή. Θα αναπτυχθεί επίσης η συγγένεια της όπερας με την φιλοσοφία της αρχαίας τραγωδίας με έμφαση στον ιδιαίτερο ρόλο που έπαιξε στο ζήτημα αυτό το μουσικό έργο και η προσωπικότητα του συνθέτη Richard Wagner.  

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Φώτης Παπαθανασίου - βιογραφικό

Ο Φώτης Παπαθανασίου είναι Αθλητίατρος, Διδάκτωρ Παν. Παρισίων, Αν. Καθηγητής Πολιτιστικής Διαχείρισης στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος. Πρώην Αντιδήμαρχος Αθηναίων (1995-2002), ιδρυτής της Τεχνόπολης και του Μουσείου Μαρία Κάλλας. Δίδαξε επί δεκαετία Πολιτιστική Διπλωματία ως Αν.Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Διεθνών Σπουδών των Παρισίων. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Βάγκνερ και συγγραφέας της βιογραφίας του.  Από το 2009 είναι Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη. Μέλος ΔΣ Μεγάρου Μουσικής. Διακρίσεις: Ιππότης Λεγεώνος της Τιμής και Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας, καθώς και Επιστημών  και Τεχνών της Αυστρίας.

«Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» με τον καρδιολόγο Θανάση Δρίτσα

Μέσα από το podcast «Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» ο καρδιολόγος Θανάσης Δρίτσας, Αναπληρωτής Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτης και συγγραφέας παρουσιάζει μια ολιστική προσέγγιση στην έννοια της πρόληψης, την αξία της αλλαγής τρόπου-φιλοσοφίας ζωής στην πρόληψη πολλών νοσημάτων και παραγόντων κινδύνου, την αξία της φυσικής άσκησης και της τροποποίησης ψυχοκοινωνικών παραμέτρων μέσα από την κατανόηση της σύνδεσης Νους-Σώμα, την αξία των δημιουργικών παρεμβάσεων μέσω τέχνης στη θεραπεία πολλών παθήσεων, τις αλληλεπιδράσεις γενετικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στα πλαίσια της ιατρικής ακριβείας και της εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης στο μέλλον. Ο Θανάσης Δρίτσας μέσα από αυτό το podcast θα προσπαθήσει (κυρίως) να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα των ημερών μας: Παραμένει η άσκηση της ιατρικής ανθρωποκεντρική σήμερα;

Το αντικείμενο της συνομιλίας του Θανάση Δρίτσα με τον Φώτη Παπαθανασίου θα βασιστεί στα ευρωπαικά πιλοτικά προγράμματα «Πολιτιστικής Συνταγογράφησης» και την μελέτη της επίδρασης του πολιτισμού στην υγεία-με έμφαση στην ψυχική υγεία. Θα σχολιαστούν γενικότερα οι παρεμβάσεις μέσω τέχνης στην υγεία μέσα από μια σύγχρονη τεκμηριωμένη επιστημονική προσέγγιση (μουσικοθεραπεία, εικαστική θεραπεία, δραματοθεραπεία). Ο Φώτης Παπαθανασίου θα αναφερθεί και στην αξιολόγηση των επισκέψεων σε Μουσεία και χώρους έκθεσης των τεχνών μέσα από την σημαντική εμπειρία του στον τομέα αυτό. Αναπόφευκτα ο προβληματισμός και η αλληλεπίδραση των δύο συνομιλητών δεν θα αφήσει ανέγγιχτο το ζήτημα των επιδράσεων της αρχαίας τραγωδίας στην σύγχρονη αντίληψη για τον ρόλο της τέχνης στην υγεία και την κοινωνική ζωή. Θα αναπτυχθεί επίσης η συγγένεια της όπερας με την φιλοσοφία της αρχαίας τραγωδίας με έμφαση στον ιδιαίτερο ρόλο που έπαιξε στο ζήτημα αυτό το μουσικό έργο και η προσωπικότητα του συνθέτη Richard Wagner.  

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Φώτης Παπαθανασίου - βιογραφικό

Ο Φώτης Παπαθανασίου είναι Αθλητίατρος, Διδάκτωρ Παν. Παρισίων, Αν. Καθηγητής Πολιτιστικής Διαχείρισης στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος. Πρώην Αντιδήμαρχος Αθηναίων (1995-2002), ιδρυτής της Τεχνόπολης και του Μουσείου Μαρία Κάλλας. Δίδαξε επί δεκαετία Πολιτιστική Διπλωματία ως Αν.Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Διεθνών Σπουδών των Παρισίων. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Βάγκνερ και συγγραφέας της βιογραφίας του.  Από το 2009 είναι Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη. Μέλος ΔΣ Μεγάρου Μουσικής. Διακρίσεις: Ιππότης Λεγεώνος της Τιμής και Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας, καθώς και Επιστημών  και Τεχνών της Αυστρίας.

«Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» με τον καρδιολόγο Θανάση Δρίτσα

Μέσα από το podcast «Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» ο καρδιολόγος Θανάσης Δρίτσας, Αναπληρωτής Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτης και συγγραφέας παρουσιάζει μια ολιστική προσέγγιση στην έννοια της πρόληψης, την αξία της αλλαγής τρόπου-φιλοσοφίας ζωής στην πρόληψη πολλών νοσημάτων και παραγόντων κινδύνου, την αξία της φυσικής άσκησης και της τροποποίησης ψυχοκοινωνικών παραμέτρων μέσα από την κατανόηση της σύνδεσης Νους-Σώμα, την αξία των δημιουργικών παρεμβάσεων μέσω τέχνης στη θεραπεία πολλών παθήσεων, τις αλληλεπιδράσεις γενετικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στα πλαίσια της ιατρικής ακριβείας και της εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης στο μέλλον. Ο Θανάσης Δρίτσας μέσα από αυτό το podcast θα προσπαθήσει (κυρίως) να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα των ημερών μας: Παραμένει η άσκηση της ιατρικής ανθρωποκεντρική σήμερα;

Ο Θανάσης Δρίτσας συνομιλεί με τη Φένια Τσανάκα αρχιτέκτονα και συγγραφέα του βιβλίου «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Η συζήτηση κινείται γύρω από το ερώτημα «ποια φιλοσοφία μπορούμε να επιλέξουμε ώστε να ζήσουμε μια καλή ζωή σε πρακτικό επίπεδο σήμερα;». Η Φένια Τσανάκα γοητεύτηκε κυριολεκτικά από την προσέγγιση του Αριστοτέλη και την αξία που η φιλοσοφία του αποκτά σήμερα ξεκινώντας από την απλή θεώρηση ότι «η ζωή μας είναι οι πράξεις μας».

Η Αριστοτελική σκέψη μπορεί να απαντήσει όπως φαίνεται σε απλά και καθημερινά προβλήματα και ερωτήματα όλων μας όπως: πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το θυμό μας, τι σημαίνει αγάπη και πως η έννοια της αγάπης συνδέεται με την έννοια της δικαιοσύνης, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, πώς πράττουμε συχνά ενάντια στις επιθυμίες μας, πώς οι επιλογές μας θα είναι σωστές και πολλά άλλα ερωτήματα.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Ο Θανάσης Δρίτσας συνομιλεί με τη Φένια Τσανάκα αρχιτέκτονα και συγγραφέα του βιβλίου «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Η συζήτηση κινείται γύρω από το ερώτημα «ποια φιλοσοφία μπορούμε να επιλέξουμε ώστε να ζήσουμε μια καλή ζωή σε πρακτικό επίπεδο σήμερα;». Η Φένια Τσανάκα γοητεύτηκε κυριολεκτικά από την προσέγγιση του Αριστοτέλη και την αξία που η φιλοσοφία του αποκτά σήμερα ξεκινώντας από την απλή θεώρηση ότι «η ζωή μας είναι οι πράξεις μας».

Η Αριστοτελική σκέψη μπορεί να απαντήσει όπως φαίνεται σε απλά και καθημερινά προβλήματα και ερωτήματα όλων μας όπως: πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το θυμό μας, τι σημαίνει αγάπη και πως η έννοια της αγάπης συνδέεται με την έννοια της δικαιοσύνης, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, πώς πράττουμε συχνά ενάντια στις επιθυμίες μας, πώς οι επιλογές μας θα είναι σωστές και πολλά άλλα ερωτήματα.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στο σημερινό επεισόδιο ο Θανάσης Δρίτσας σχολιάζει μέσα από μια ιδιαίτερη προσέγγιση λογοτεχνικών έργων το ζήτημα της σχέσης γιατρού-ασθενή. Εστιάζει ως ερέθισμα πάνω στα λογοτεχνικά έργα Θάλαμος αριθ. 6 του Άντον Τσέχωφ (ο Τσέχωφ ήταν και εκείνος γιατρός) και το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στο σημερινό επεισόδιο ο Θανάσης Δρίτσας σχολιάζει και αφηγείται το ποιητικό έργο του γνωστού διακεκριμένου λογοτέχνη Χρήστου Μπουλώτη με τίτλο "Άνοιξη Ισχαιμική". Το έργο αυτό αποτυπώνει με ένα πολύ ιδιαίτερο και πρωτότυπο ποιητικό ύφος την βιωμένη εμπειρία ενός σχετικά πρόσφατου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου το οποίο υπέστη ο ίδιος ο συγγραφέας (Χρ. Μπουλώτης). Το πρωτότυπο αυτό ποιητικό πόνημα γράφτηκε αρχικά κατά την νοσηλεία του συγγραφέα στο νοσοκομείο στην οξεία φάση με αρκετή κινητική δυσκολία. Το έργο Άνοιξη Ισχαιμική ολοκληρώθηκε στη συνέχεια από τον Χρήστο Μπουλώτη στη φάση της αποκατάστασης του μετά το αγγειακό επεισόδιο.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

«Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» με τον καρδιολόγο Θανάση Δρίτσα

Μέσα από το podcast «Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» ο καρδιολόγος Θανάσης Δρίτσας, Αναπληρωτής Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτης και συγγραφέας παρουσιάζει μια ολιστική προσέγγιση στην έννοια της πρόληψης, την αξία της αλλαγής τρόπου-φιλοσοφίας ζωής στην πρόληψη πολλών νοσημάτων και παραγόντων κινδύνου, την αξία της φυσικής άσκησης και της τροποποίησης ψυχοκοινωνικών παραμέτρων μέσα από την κατανόηση της σύνδεσης Νους-Σώμα, την αξία των δημιουργικών παρεμβάσεων μέσω τέχνης στη θεραπεία πολλών παθήσεων, τις αλληλεπιδράσεις γενετικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στα πλαίσια της ιατρικής ακριβείας και της εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης στο μέλλον. Ο Θανάσης Δρίτσας μέσα από αυτό το podcast θα προσπαθήσει (κυρίως) να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα των ημερών μας: Παραμένει η άσκηση της ιατρικής ανθρωποκεντρική σήμερα;

Ο Θανάσης Δρίτσας συνομιλεί με τον ομότιμο καθηγητή ιατρικής κ. Αναστάσιο Γερμένη με αντικείμενο τις ανθρωπιστικές αξίες που διέπουν την άσκηση της ιατρικής και την παραδοσιακή σχέση γιατρού-ασθενή μέσα από της προκλήσεις τις οποίες βάζει σήμερα η εκρηκτική πρόοδος της βιοτεχνολογίας, η επιστήμη των δεδομένων (data science), η κοσμοθεωρία του τεχνοπολιτισμού, η τεχνητή νοημοσύνη και η ιατρική ακριβείας. Η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από τις αλλαγές  στη σχέση γιατρού ασθενή μέσα στους αιώνες, από τον μάγο της φυλής στον κλινικό γιατρό που έκανε επισκέψεις στο σπίτι και εξέταση επί κλίνης μέχρι σήμερα στον ανθρωπότυπο του επιστήμονα γιατρό (medical scientist). Μεταξύ άλλων θα συζητηθεί η έννοια της ανοσίας και οι κοινωνικές συσχετίσεις με την έννοια αυτή, η έξαρση των αυτοάνοσων νοσημάτων σήμερα και η περιπέτεια της έννοιας της ταυτότητας. Η συζήτηση θα περιλάβει επίσης την σχέση επιστήμης και τέχνης με έμφαση στην ποίηση και αναφορές στην ποιητική δημιουργία του κ. Γερμενή.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Ο Θανάσης Δρίτσας συνομιλεί με τον ομότιμο καθηγητή ιατρικής κ. Αναστάσιο Γερμένη με αντικείμενο τις ανθρωπιστικές αξίες που διέπουν την άσκηση της ιατρικής και την παραδοσιακή σχέση γιατρού-ασθενή μέσα από της προκλήσεις τις οποίες βάζει σήμερα η εκρηκτική πρόοδος της βιοτεχνολογίας, η επιστήμη των δεδομένων (data science), η κοσμοθεωρία του τεχνοπολιτισμού, η τεχνητή νοημοσύνη και η ιατρική ακριβείας. Η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από τις αλλαγές  στη σχέση γιατρού ασθενή μέσα στους αιώνες, από τον μάγο της φυλής στον κλινικό γιατρό που έκανε επισκέψεις στο σπίτι και εξέταση επί κλίνης μέχρι σήμερα στον ανθρωπότυπο του επιστήμονα γιατρό (medical scientist). Μεταξύ άλλων θα συζητηθεί η έννοια της ανοσίας και οι κοινωνικές συσχετίσεις με την έννοια αυτή, η έξαρση των αυτοάνοσων νοσημάτων σήμερα και η περιπέτεια της έννοιας της ταυτότητας. Η συζήτηση θα περιλάβει επίσης την σχέση επιστήμης και τέχνης με έμφαση στην ποίηση και αναφορές στην ποιητική δημιουργία του κ. Γερμενή.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Ο Θανάσης Δρίτσας συνομιλεί με τον ομότιμο καθηγητή ιατρικής κ. Αναστάσιο Γερμένη με αντικείμενο τις ανθρωπιστικές αξίες που διέπουν την άσκηση της ιατρικής και την παραδοσιακή σχέση γιατρού-ασθενή μέσα από της προκλήσεις τις οποίες βάζει σήμερα η εκρηκτική πρόοδος της βιοτεχνολογίας, η επιστήμη των δεδομένων (data science), η κοσμοθεωρία του τεχνοπολιτισμού, η τεχνητή νοημοσύνη και η ιατρική ακριβείας. Η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από τις αλλαγές  στη σχέση γιατρού ασθενή μέσα στους αιώνες, από τον μάγο της φυλής στον κλινικό γιατρό που έκανε επισκέψεις στο σπίτι και εξέταση επί κλίνης μέχρι σήμερα στον ανθρωπότυπο του επιστήμονα γιατρό (medical scientist). Μεταξύ άλλων θα συζητηθεί η έννοια της ανοσίας και οι κοινωνικές συσχετίσεις με την έννοια αυτή, η έξαρση των αυτοάνοσων νοσημάτων σήμερα και η περιπέτεια της έννοιας της ταυτότητας. Η συζήτηση θα περιλάβει επίσης την σχέση επιστήμης και τέχνης με έμφαση στην ποίηση και αναφορές στην ποιητική δημιουργία του κ. Γερμενή.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στα πλαίσια του διαλόγου με τον προσκεκλημένο συνομιλητή κ. Χαράλαμπο Πλατή θα γίνει προσπάθεια να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα τα οποία αφορούν την εκρηκτική αύξηση του κόστους της υγείας σήμερα σε σχέση με τις πολιτικές υγείας και την διαχείριση των πόρων. Θα σχολιαστούν μεταξύ άλλων τα εξής:

Πολύ μεγάλη έμφαση δίνεται σήμερα στο αυξημένο κόστος της υγείας. Από την άλλη τα δημόσια συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας περνούν κρίση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μόνον η χρηματοδότηση το πρόβλημα της επιβίωσης των δημοσίων συστημάτων υγείας ή υπάρχουν και άλλες πλευρές του προβλήματος;

Γιατί αυξήθηκε τόσο το κόστος της υγείας τις τελευταίες δεκαετίες; είναι απλά θέμα κόστους της βιοιατρικής τεχνολογίας ή υπάρχουν και άλλα ζητήματα πχ η υπερ-εξειδίκευση δεν αυξάνει το κόστος της περίθαλψης;

Πώς σε ένα δημόσιο σύστημα αξιολογείται η ποιότητα παροχής υπηρεσιών; υπάρχουν εργαλεία αξιολόγησης της ποιότητας σαφώς αλλά πως τα συμπεράσματα των μελετών μεταφράζονται στην κλινική πράξη;

Τελευταία έχει κατακλύσει το λεξιλόγιο της υγείας η διατύπωση «Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα» στην Υγεία. Τι ιστορία υπάρχει πίσω από την σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου στην υγεία; τι σημαίνει αυτό και γιατί συμβαίνει;

Πώς μπορεί να συμπράξει το δημόσιο με το ιδιωτικό όταν το κίνητρο του ιδιωτικού είναι βασικά το κέρδος; πως μπορεί να αξιολογηθεί ποιοτικά και αντικειμενικά μια δραστηριότητα όταν στόχος είναι το κέρδος;

Διαδίδεται ως ευρύτατη πεποίθηση ότι δημόσιο σύστημα υγείας σημαίνει «δωρεάν». Δεν υπάρχει τίποτε όμως δωρεάν. Νομίζω χρειάζεται ξεκαθάρισμα τι σημαίνει δωρεάν ακριβώς. Ποιος πληρώνει το κόστος και πως σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας;

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στα πλαίσια του διαλόγου με τον προσκεκλημένο συνομιλητή κ. Χαράλαμπο Πλατή θα γίνει προσπάθεια να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα τα οποία αφορούν την εκρηκτική αύξηση του κόστους της υγείας σήμερα σε σχέση με τις πολιτικές υγείας και την διαχείριση των πόρων. Θα σχολιαστούν μεταξύ άλλων τα εξής:

Πολύ μεγάλη έμφαση δίνεται σήμερα στο αυξημένο κόστος της υγείας. Από την άλλη τα δημόσια συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας περνούν κρίση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μόνον η χρηματοδότηση το πρόβλημα της επιβίωσης των δημοσίων συστημάτων υγείας ή υπάρχουν και άλλες πλευρές του προβλήματος;

Γιατί αυξήθηκε τόσο το κόστος της υγείας τις τελευταίες δεκαετίες; είναι απλά θέμα κόστους της βιοιατρικής τεχνολογίας ή υπάρχουν και άλλα ζητήματα πχ η υπερ-εξειδίκευση δεν αυξάνει το κόστος της περίθαλψης;

Πώς σε ένα δημόσιο σύστημα αξιολογείται η ποιότητα παροχής υπηρεσιών; υπάρχουν εργαλεία αξιολόγησης της ποιότητας σαφώς αλλά πως τα συμπεράσματα των μελετών μεταφράζονται στην κλινική πράξη;

Τελευταία έχει κατακλύσει το λεξιλόγιο της υγείας η διατύπωση «Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα» στην Υγεία. Τι ιστορία υπάρχει πίσω από την σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου στην υγεία; τι σημαίνει αυτό και γιατί συμβαίνει;

Πώς μπορεί να συμπράξει το δημόσιο με το ιδιωτικό όταν το κίνητρο του ιδιωτικού είναι βασικά το κέρδος; πως μπορεί να αξιολογηθεί ποιοτικά και αντικειμενικά μια δραστηριότητα όταν στόχος είναι το κέρδος;

Διαδίδεται ως ευρύτατη πεποίθηση ότι δημόσιο σύστημα υγείας σημαίνει «δωρεάν». Δεν υπάρχει τίποτε όμως δωρεάν. Νομίζω χρειάζεται ξεκαθάρισμα τι σημαίνει δωρεάν ακριβώς. Ποιος πληρώνει το κόστος και πως σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας;

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στα πλαίσια του διαλόγου με τον προσκεκλημένο συνομιλητή κ. Χαράλαμπο Πλατή θα γίνει προσπάθεια να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα τα οποία αφορούν την εκρηκτική αύξηση του κόστους της υγείας σήμερα σε σχέση με τις πολιτικές υγείας και την διαχείριση των πόρων. Θα σχολιαστούν μεταξύ άλλων τα εξής:

Πολύ μεγάλη έμφαση δίνεται σήμερα στο αυξημένο κόστος της υγείας. Από την άλλη τα δημόσια συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας περνούν κρίση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μόνον η χρηματοδότηση το πρόβλημα της επιβίωσης των δημοσίων συστημάτων υγείας ή υπάρχουν και άλλες πλευρές του προβλήματος;

Γιατί αυξήθηκε τόσο το κόστος της υγείας τις τελευταίες δεκαετίες; είναι απλά θέμα κόστους της βιοιατρικής τεχνολογίας ή υπάρχουν και άλλα ζητήματα πχ η υπερ-εξειδίκευση δεν αυξάνει το κόστος της περίθαλψης;

Πώς σε ένα δημόσιο σύστημα αξιολογείται η ποιότητα παροχής υπηρεσιών; υπάρχουν εργαλεία αξιολόγησης της ποιότητας σαφώς αλλά πως τα συμπεράσματα των μελετών μεταφράζονται στην κλινική πράξη;

Τελευταία έχει κατακλύσει το λεξιλόγιο της υγείας η διατύπωση «Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα» στην Υγεία. Τι ιστορία υπάρχει πίσω από την σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου στην υγεία; τι σημαίνει αυτό και γιατί συμβαίνει;

Πώς μπορεί να συμπράξει το δημόσιο με το ιδιωτικό όταν το κίνητρο του ιδιωτικού είναι βασικά το κέρδος; πως μπορεί να αξιολογηθεί ποιοτικά και αντικειμενικά μια δραστηριότητα όταν στόχος είναι το κέρδος;

Διαδίδεται ως ευρύτατη πεποίθηση ότι δημόσιο σύστημα υγείας σημαίνει «δωρεάν». Δεν υπάρχει τίποτε όμως δωρεάν. Νομίζω χρειάζεται ξεκαθάρισμα τι σημαίνει δωρεάν ακριβώς. Ποιος πληρώνει το κόστος και πως σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας;

Χαράλαμπος Πλατής - βιογραφικό

Ο Χαράλαμπος Πλατής είναι Διδάκτορας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, από το Πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ, στο γνωστικό αντικείμενο: «Οργάνωση και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας», κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην «Πληροφορική της Υγείας» (“Health Informatics”) από το διατομεακό – διαπανεπιστημιακό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus και απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολή Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα τελευταία 3 χρόνια υπηρετεί ως Διευθύνων Σύμβουλος στο Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (Ελληνικό Ινστιτούτο DRG). Έχει υπηρετήσει σε αρκετές θέσεις στο Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα, μεταξύ των οποίων ως Διοικητής – Πρόεδρος ΔΣ του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου «Βαρδάκειο και Πρώϊο», ως Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ), ως Εξειδικευμένο Μόνιμο Προσωπικό στο Υπουργείο Οικονομικών και ως Διοικητικός Υπάλληλος στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ).

Διδάσκει ως μέλος του Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ) στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), συνεργάζεται ως Εξωτερικός Συνεργάτης με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) ενώ τα τελευταία χρόνια έχει εισηγηθεί ως Επιστημονικός Συνεργάτης σε πολλά Πανεπιστημιακά Τμήματα (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος κ.ά.) τόσο σε προπτυχιακό, όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην άτυπη μεταπτυχιακή και στην επαγγελματική εκπαίδευση. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει κεφάλαια σε βιβλία, δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων, ενώ είναι Κριτής και μέλος Επιστημονικών Επιτροπών σε επιστημονικά περιοδικά.

Έχει διατελέσει επικεφαλής και μέλος Ομάδων Διοίκησης Έργου σε διάφορους τομείς λειτουργίας του Δημόσιου – κυρίως - Τομέα, ενώ διαθέτει εμπειρία στη σύνταξη και την κατάθεση προτάσεων και την αντίστοιχη υλοποίηση ερευνητικών και άλλων εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων ανάπτυξης.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν στα επιστημονικά πεδία της Πολιτικής Υγείας, της Οργάνωσης των Υπηρεσιών Υγείας, της Χρηματοδότησης των Υγειονομικών Σχηματισμών και Μονάδων και σε ειδικά θέματα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού στις Υπηρεσίες Υγείας.

Αρκετές πρόσφατες επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι η άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος συνδέεται με σημαντική υψηλότερη πιθανότητα αυτοκτονιών και αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Στις ΗΠΑ φαίνεται ότι τα ποσοστά αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς γιατρών είναι πολύ υψηλότερα σε σχέση με την Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Κάποιες ιατρικές ειδικότητες συνδέονται με πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, στη «μαύρη» αυτή λίστα φαίνεται ότι προηγούνται οι αναισθησιολόγοι ενώ ακολουθούν κατά προτεραιότητα οι ψυχίατροι, οι γενικοί γιατροί και οι χειρουργοί γενικής χειρουργικής.

Τα αίτια του υψηλού δείκτη αυτοκτονιών γιατρών φαίνεται ότι σχετίζονται με το ψυχοκοινωνικό περιβάλλον της εργασίας στον χώρο της υγείας, την ανταγωνιστική νοοτροπία, την έλλειψη υποστήριξης από συναδέλφους και από τον διοικητικό τομέα που οδηγούν την πλειοψηφία των γιατρών σε τάσεις απομόνωσης. Επίσης οι γιατροί βιώνουν μια καθημερινότητα που σχετίζεται με την φθορά, τον θάνατο και την ασθένεια όπως και τη συχνή ανακοίνωση «κακών» ειδήσεων. Στα αρνητικά ψυχοκοινωνικά δεδομένα του εργασιακού περιβάλλοντος έρχεται να προστεθεί η τελειομανία και η έμφαση στη λεπτομέρεια, η αυξημένη αίσθηση καθήκοντος και ευθύνης, η διάθεση να ικανοποιηθούν ασθενείς και συνεργάτες, το εργασιακό στρες και τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας. Επιπλέον έχουν γεωμετρικά αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες οι μηνύσεις-διώξεις εναντίον γιατρών έτσι ώστε το φαινόμενο αυτό να προσαυξάνει αυτονόητα το ψυχοσωματικό φορτίο της άσκησης του επαγγέλματος. Ακόμη οι γιατροί, με βάση την κοσμοθεωρία της εκπαίδευσης τους, δεν θα ζητήσουν εύκολα βοήθεια ούτε θα απευθυνθούν εύκολα σε ειδικούς της ψυχικής υγείας. Πολύ μεγαλύτερο είναι το φορτίο σε γυναίκες γιατρούς επειδή προστίθενται και οι ενδεχόμενες απαιτήσεις σε ιδιωτικό-οικιακό επίπεδο ή/και οι δυσκολίες προσαρμογής σε ένα πιθανά ανδροκρατούμενο περιβάλλον.

Την τελευταία δεκαετία στο μεγάλο εργασιακό φορτίο των γιατρών έχουν προστεθεί εξαιρετικά αυξημένες γραφειοκρατικές υποχρεώσεις (διοικητικής υφής) που αφορούν ψηφιακές ή γραπτές ενημερώσεις φακέλου ασθενών, ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και λοιπών δραστηριοτήτων διοικητικού τύπου στα πλαίσια κάλυψης έναντι πιθανών ιατρο-νομικών ζητημάτων. Όλη αυτή η παθολογικά αυξανόμενη γραφειοκρατία παρατείνει επί της ουσίας το εργασιακό ωράριο των γιατρών σε βάρος αφενός του καθαρού χρόνου που αφιερώνουν στους ασθενείς αφετέρου σε βάρος της ιδιωτικής τους ζωής η οποία πρακτικά εκμηδενίζεται.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Σήμερα υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα και κλινικές μελέτες που αποδεικνύουν την ευεργετική επίδραση της τέχνης (μουσική, χορός, δράμα, εικαστικές τέχνες). Οι παρεμβάσεις μέσω τέχνης μπορούν σε κλινικό επίπεδο να μειώσουν το άγχος και το καταθλιπτικό συναίσθημα, να ανακουφίσουν τον πόνο, για παράδειγμα η ακρόαση χαλαρωτικής-ονειρικής μουσικής μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς ασθενών οι οποίοι νοσηλεύονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Τεκμηριωμένες μελέτες δείχνουν ότι μέσα από έκθεση στην τέχνη μπορεί να ελαττωθεί η διάρκεια νοσηλείας στο νοσοκομείο μετά από χειρουργικές παρεμβάσεις. Επίσης οι παρεμβάσεις μέσω τέχνης μπορούν να διευκολύνουν την επικοινωνία του ασθενή με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, να αυξήσουν την εμπιστοσύνη του ασθενή στους γιατρούς, να βελτιώσουν τη συμμόρφωση των ασθενών στις θεραπευτικές οδηγίες. Ακόμη η έκθεση και δημιουργική συμμετοχή των ασθενών σε παρεμβάσεις μέσω τέχνης μπορεί να οδηγήσει, μέσω της απελευθέρωσης της δημιουργικής έκφρασης και της ελάττωσης του άγχους και της κατάθλιψης, σε ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

Το νοσοκομείο μέχρι σήμερα συνδέθηκε με θλίψη και θεωρήθηκε ως ένας δυσάρεστος τόπος στον οποίο οδηγείται κανείς με αυξημένη πιθανότητα να πεθάνει και όχι να ζήσει. Έτσι κανείς δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αρχιτεκτονική των νοσοκομείων ώστε να γίνονται περισσότερο ευχάριστα στον πάσχοντα. Σήμερα όμως (κυρίως στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ) αποδίδεται πλέον μεγάλη σημασία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των σύγχρονων νοσοκομείων και ιδιαίτερα στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Η παρουσία φυσικού φωτός και η οπτική επαφή του ασθενή με το φυσικό περιβάλλον, η δυνατότητα ακρόασης μουσικής μέσω ακουστικών, η ενσωμάτωση video walls, η κυριαρχία του ξύλου στην κατασκευή φαίνεται ότι στοχεύουν σε έναν «εξανθρωπισμό» του νοσοκομείου ώστε να είναι πλέον φιλικό και ευχάριστο στον πάσχοντα.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Στην εποχή μας (ιδιαίτερα μετά την πανδημία Covid-19) η επιβίωση αποκτά απόλυτη προτεραιότητα, σαν να βρισκόμαστε σε διαρκή εμπόλεμη κατάσταση και όλες οι ζωτικές μας δυνάμεις έχουν απλά τεθεί στην υπηρεσία παράτασης της ζωής. Έτσι η παράταση της ζωής με κάθε τίμημα αναδεικνύεται παγκόσμια σε υψίστη αξία η οποία βάζει όλες τις άλλες σε δεύτερη μοίρα. Είμαστε πρόθυμοι να θυσιάσουμε στο όνομα της επιβίωσης όλα όσα κάνουν τη ζωή άξια να βιωθεί.

Ο σύγχρονος φιλόσοφος Byung Chul Han θεωρεί ότι σήμερα επικρατεί παντού μια «αλγοφοβία», ένας γενικευμένος φόβος ενώπιον του πόνου. Επίσης η ανοχή στον πόνο μειώνεται ραγδαία. Η αλγοφοβία έχει ως συνέπεια, κατά τον συγγραφέα, μια διαρκή αναισθητοποίηση. Αποφεύγεται έτσι κάθε επώδυνη κατάσταση ενώ στο μεταξύ έχει καταστεί ύποπτος ακόμη και ο πόνος που προκαλεί ο έρωτας. Η αλγοφοβία επεκτείνεται στην κοινωνία, ενώ συγκρούσεις και επώδυνες αντιθέσεις-αντιπαραθέσεις υποχωρούν όλο και περισσότερο. Η αλγοφοβία έχει κυριεύσει και την πολιτική, εντείνεται έτσι η καταναγκαστική συμμόρφωση και η πίεση για συναίνεση. Αντί να συγκρούονται και να πασχίζουν για καλύτερα επιχειρήματα οι άνθρωποι προτιμούν να παραδίδονται στον καταναγκασμό του συστήματος. Μία μετα-δημοκρατία εξαπλώνεται η οποία μεταβάλλεται σε παρηγορητική δημοκρατία. Έτσι κατά τον Χαν η παρηγορητική πολιτική δεν είναι πλέον ικανή για οράματα ή ριζικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες είναι συνήθως επώδυνες. Προτιμά να καταφεύγει σε αναλγητικά άμεσης δράσης, τα οποία απλώς συγκαλύπτουν συστημικές δυσλειτουργίες και ρήγματα.

Ο στόχος της ευτυχίας άνευ όρων και η επαγγελία μιας φαρμακευτικά ανατάξιμης όασης διαρκούς ευεξίας συνδέεται στενά σήμερα με την ανάπτυξη αυτού του αντικειμένου που ονομάζεται Θετική Ψυχολογία. Η αμερικανική κρίση των οπιοειδών αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα και δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ακόρεστη υλική απληστία της φαρμακοβιομηχανίας. Έχει μάλλον ως υπόβαθρο μια νοσηρή αντίληψη για την ανθρώπινη ύπαρξη. Μόνον μια ιδεολογία αιώνιας ευεξίας μπορεί να οδηγήσει σε δια βίου χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων σε κλινικά υγιείς ανθρώπους, τα οποία ουσιαστικά προορίζονται για την παρηγορητική ιατρική φροντίδα.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Πριν εμφανιστούν οι διαιτολόγοι, οι αστρολόγοι, τα πρωινάδικα της τηλεόρασης και τα γυμναστήρια της γειτονιάς οι άνθρωποι βάσιζαν τη διατροφική τους συμπεριφορά στη νηστεία ακολουθώντας θρησκευτικές νουθεσίες οι οποίες είχαν ως άξονα την εγκράτεια. Ο απώτερος στόχος της νηστείας στην ελληνική παράδοση δεν ήταν η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων, η απώλεια βάρους και η βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης αλλά το να γίνει ο άνθρωπος γενικά συγκρατημένος. Με βάση μάλιστα την προσέγγιση των ασκητών της ερήμου υπάρχουν δύο τύποι μάργων ανθρώπων (από το ρήμα μαργαίνω που σημαίνει γίνομαι παθιασμένος με κάτι) που έχουν μανία με το φαγητό: ο γαστρίμαργος, δηλαδή αυτός που αγαπάει τη μεγάλη ποσότητα φαγητού και θα τον λέγαμε σήμερα «σαβούρα», και ο λαίμαργος, δηλαδή αυτός που παθιάζεται με τις νοστιμιές και τις απολαύσεις του λαιμού. Πίσω από τον τρόπο που τρώμε υπάρχει ένα σημαντικό ψυχολογικό στοιχείο. Γνωρίζουμε σήμερα ότι ο γεμάτος άγχος-κατάθλιψη άνθρωπος των πόλεων προστρέχει σε κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ζάχαρης, θερμίδων, αλατιού και έντονων γεύσεων αναζητώντας λυτρωτική διέξοδο στην απόλαυση προκειμένου να απαλλαγεί από τον δαίμονα του άγχους.

Οι καρδιολόγοι σε παγκόσμιο επίπεδο σχολιάζουν σήμερα την αξία της μεσογειακής διατροφής για την υγεία της καρδιάς μας. Με ποιο ακριβώς τρόπο όμως μας ωφελεί η μεσογειακή διατροφή δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο. Όταν ξεκίνησε επιστημονικά η μελέτη της μεσογειακής διατροφής δόθηκε έμφαση στη μεγάλη αξία του ελαιόλαδου ως βάση της διατροφής αυτής και εξακολουθούν να αποκαλύπτονται όλες και περισσότερες ευεργετικές βιοχημικές δράσεις του παρθένου ελαιόλαδου. Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο η κλινική αξία της μεσογειακής διατροφής να περνάει μέσα από ψυχοκοινωνικές παραμέτρους οι οποίες αφορούσαν τον χαλαρό και χωρίς άγχος τρόπο ζωής των παλαιότερων ανθρώπων του μεσογειακού νότου. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο των μεσογειακών λαών ήταν το κοινό τραπέζι. Τα μέλη της οικογένειας έτρωγαν όλοι μαζί και συχνά το τραπέζι πλαισίωναν γείτονες και φίλοι. Σήμερα σπάνια βρίσκονται μαζί τα μέλη της οικογένειας στο τραπέζι γιατί ο καθένας ακολουθεί διαφορετικούς (ταχείς) ρυθμούς ζωής με πολύωρη εργασιακή απασχόληση. Το κοινό τραπέζι αναδεικνύεται σε κορυφαίο ψυχοθεραπευτικό εργαλείο, θα λέγαμε με σύγχρονους ψυχιατρικούς όρους.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Η ασθένεια αλλάζει καθοριστικά τη ζωή μας και εφόσον θέλουμε να συνεχίσουμε να ζούμε θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι η ιστορία της ζωής μας αρχίζει, μετά την εμφάνιση μιας ασθένειας, να ξετυλίγεται σε ένα νέο επίπεδο. Όπως και στα παραμύθια η ιστορία μας παίρνει νέα πλοκή μετά από μια αρνητική ενέργεια, μετά από ένα μαγικό ξόρκι, μετά την εμφάνιση ενός δράκου ή μιας κακιάς μητριάς που φυλακίζει τους ήρωες μας στο σκοτεινό της κάστρο. Πολλές και διαφορετικές ιστορίες και σενάρια για την αρρώστια του φτιάχνει και ο κάθε ασθενής που μας επισκέπτεται. Όπως το ότι αρρώστησα γιατί «εκτέθηκα στο ρεύμα του αέρα», γιατί «έπαθα ψύξη», γιατί «ήμουν ελαφρά ντυμένος ενώ έξω είχε υγρασία» και άλλα πολλά που για τον συμβατικό γιατρό της εποχής μας, ο οποίος αποδίδει την αιτία της λοίμωξης μόνο σε ένα συγκεκριμένο μικρόβιο, είναι υποκειμενικές και αναξιόπιστες υποθέσεις.

Ένας όμως γιατρός με την ευρύτερη έννοια του «θεραπευτή» μπορεί μέσα από τις υποκειμενικές αντιλήψεις για την ασθένεια να καταλάβει πολλά πράγματα για τον τρόπο ζωής του αρρώστου, για την κληρονομικότητα, για τις βλαβερές συνήθειες, για τις σχέσεις με την οικογένεια του και το άγχος ή την κατάθλιψη που του προκαλούν οι σχέσεις του γενικότερα, για το επαγγελματικό στρες και τις ασθένειες που ίσως σχετίζονται με την εργασία του. Κάθε άρρωστος είναι και ο ίδιος μια διαφορετική ιστορία, κάθε άρρωστος που έρχεται στο γιατρό λέει ένα παραμύθι για την αρρώστια του που είναι τόσο κοινό αλλά και τόσο διαφορετικό από τα παραμύθια άλλων αρρώστων. Και ο γιατρός πρέπει να ακούσει την ιστορία του καθενός με ανοιχτά αυτιά, σαν καλός ακροατής, για να μπορέσει να θεραπεύσει τον ασθενή και όχι την ασθένεια. Υπάρχουν ασθενείς και όχι ασθένειες. Κάθε πάσχων άνθρωπος βιώνει με μοναδικό τρόπο το πρόβλημα του, έτσι μπορεί η διάγνωση (ένα ταξινομητικό εργαλείο) να είναι κοινή σε πολλούς ασθενείς όμως να πάσχουν όλοι από διαφορετική ασθένεια με βάση την βιωμένη εμπειρία τους από την νόσο.

Σε αυτό το επεισόδιο θα παρουσιάσω κάποιες πραγματικές ιστορίες ασθενών όπως ακριβώς της άκουσα ο ίδιος μέσα από τις προσωπικές τους αφηγήσεις.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Η πρόσφατη πανδημία Covid-19 επιβεβαίωσε ότι σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για τη δημόσια υγεία αυτό που σώζει τελικά είναι ένα αποτελεσματικό και οργανωμένο Δημόσιο Σύστημα παροχής ισότιμων υπηρεσιών υγείας.

Σημαντική είναι η μαρτυρία του σπουδαίου Αμερικανού ιστορικού Timothy Snyder ο οποίος αρρώστησε σοβαρά τον Δεκέμβριο του 2019 (λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία Covid) και μέσα από την προσωπική του περιπέτεια διαπίστωσε την ανεπάρκεια του αμερικανικού συστήματος παροχής -ανθρώπινων- υπηρεσιών υγείας. Κατέγραψε την εμπειρία του σε ένα συγκλονιστικό αφήγημα που κυκλοφόρησε και στην ελληνική γλώσσα με τίτλο «Η δική μας ασθένεια: μαθήματα ελευθερίας από ένα ημερολόγιο νοσηλείας». Το βιβλίο «Η δική μας ασθένεια» αποτελεί μια κραυγή αγωνίας αφού ο συγγραφέας δεν αναζητά απλά μια διέξοδο από την υγειονομική κακοδαιμονία των ΗΠΑ αλλά προσπαθεί να εξηγήσει πώς μπορεί να ανασταλεί (αν μπορέσει τελικά) ο κλιμακούμενος εκφυλισμός της έννοιας της υγείας σε ένα σύστημα που αποσκοπεί αποκλειστικά στο κέρδος και με ποιο τρόπο μπορεί να διασωθεί ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της περίθαλψης.

Στο σημαντικό του βιβλίο με τίτλο «The Spirit Level: Why Greater Equality Makes Societies Stronger» ο βρετανός καθηγητής Κοινωνικής Επιδημιολογίας Richard Wilkinson έχει, μέσα από πολυετή έρευνα, αποδείξει ότι το μοναδικό κοινό στοιχείο που συνδέει εθνικές ομάδες και κράτη με υψηλό δείκτη καλής υγείας και κοινωνικής ευημερίας είναι ο βαθμός της ισότητας που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και ανάμεσα στα άτομα που ζουν στις κοινωνίες αυτές. Επίσης αποδεικνύει ότι ο κρατικός πλούτος, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές, το κλίμα, η διατροφή και το σύστημα διακυβέρνησης δεν παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στην καλή υγεία και την ευτυχία που νιώθουν οι λαοί όσο η κοινωνική-οικονομική ισότητα μεταξύ των μελών της κάθε κοινωνίας.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Τα όρια της ασθένειας έχουν διευρυνθεί τόσο πολύ πλέον έτσι ώστε πρόσφατες επιδημιολογικές αναλύσεις δείχνουν ότι ολόκληρος ο πληθυσμός των γηραιότερων ενηλίκων (άνω των 65 ετών) ταξινομείται ως πάσχων από τουλάχιστον μία χρόνια ασθένεια. Η τάση της μοντέρνας προληπτικής φροντίδας είναι, με στόχο την αποφυγή του πρόωρου θανάτου, να χορηγεί ισόβια φάρμακα σε ολοένα και περισσότερους νέους και ασυμπτωματικούς ασθενείς. Επίσης είναι ολοφάνερη η προοδευτική ελάττωση των φυσιολογικών ορίων στις τιμές βιοχημικών (πχ χοληστερίνη, σάκχαρο) ή κλινικών παραμέτρων (πχ αρτηριακή πίεση). Ποιος όμως καθορίζει το εύρος μιας φυσιολογικής τιμής; Η «αόρατος αυτή αρχή» που καθορίζει τα όρια (για να θυμηθούμε την ιστορική Φιλική Εταιρεία) δεν είναι παρά διεθνείς επιτροπές πανεπιστημιακών και ερευνητών με σημαντική εμπειρία στον τομέα των κλινικών μελετών φαρμακευτικών ουσιών.

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα

Με ρωτάνε συχνά ασθενείς μου κατά τη διάρκεια της καρδιολογικής εξέτασης: «Γιατρέ μου, έχω, εκτός της καρδιάς, και ένα άλλο πρόβλημα υγείας (π.χ. με τον αυχένα, με τον θυρεοειδή, με το στομάχι μου) και θα ήθελα να μου συστήσετε έναν “καλό γιατρό” της τάδε ειδικότητας». Αναρωτιέμαι συχνά τότε τι ακριβώς σημαίνει σήμερα «καλός γιατρός»; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού γιατρού και πόσο υποκειμενικά είναι τα κριτήρια επιλογής «καλού γιατρού»;

*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα