Voice of America

بەگوێرەی شرۆڤەکاران، ڕووسیا لە دوای لەشکرکێشییەکەی بۆ سەر ئۆکرانیا لە ساڵی 2022دا، ئۆپەراسیۆنە سیخوڕییەکانی لە دژی ڕۆژئاوا دەستپێکردووەتەوە، دەشڵێن مۆسکۆ بەکڕێگیراوان بەکاردەهێنێت بۆ دزەکردنە ناو زۆرێک لە وڵاتانی ئەوروپا.

لە موسڵ قەشەیەک هەموو ڕەمەزانێک لە هۆڵەنداوە دەگەرێتەوە و ڕۆژانە ئێوارەخوانی بەربانگ پێشکەش بە سەدان موسڵمان و چینە جیاجیاکان دەکات، لە پێناو گەڕانەوەی ژیان بۆ ناوچەکە و پێكەوە ژیانی سەرجەم پێکهاتەکان بە ئاشتی و ئارامی.

دەزگای هەواڵگری ئەمەریکا بە یاسادانەرانی ڕاگەیاند جەنگی ئۆکرانیا گەیشتووەتە خاڵێکی وەرچەرخان کە ئەنجامەکەی پشت بە هاوکارییەکانی ئەمەریکا دەبەستێت، لە کاتێکدا یاسادانەران داوایان لە ئەنجومەنی نوێنەران کردووە پڕۆژە یاسای هاوکاری بیانی بە بڕی 95 ملیار دۆلار پەسەند بکات.

دۆخی غەززە بە هۆی شەڕی ئیسرائیل و حەماس تا دێت خراپتر دەبێت و هاوکارییەکانی وڵاتانی ئەمەریکا و ئوردن و فەرەنساش لە ڕێگەی فڕۆکەوە بۆ فەلەستینییەکان بەردەوامن.

لەکاتێکدا سوید بە فەرمی پەیوەندی بە هاوپەیمانی ناتۆوە کرد، ینس ستۆڵتنبێرگ سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاند ئەمە ئەوە نیشان دەدات کە هەموو نەتەوەیەک مافی ئەوەی هەیە ڕێگای ئازادی و دیموکراسی هەڵبژێرێت. ئاماژەی بەوەشکرد، ئۆکرانیا لە ئێستادا خەبات بۆ ئەو بەهایانە دەکات.

بیست ساڵ لەمەوبەر هەزاران کورد لە شارە کوردییەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا و شارە گەورەکانی وەک دیمەشق و حەلەب لە دژی ڕژێمی سوریا ڕژانە سەر شەقامەکان.

زەنگی كڵێسایەکی نوێ لە نزیک شاری کۆنی ئوری عێراق دروستکرا و هەفتەی ڕابردوو بۆ یەکەمین جار زەنگەکە داندرا، ئەوەش وەکو بەشێک لە هەوڵەکانی بۆ جارێکی دیکە ڕاکێشانەوەی کریستییانەکان بۆ عێراق کە ماڵی یەکێک لە کۆنترین کۆمەڵگە کریستییانەکانی جیهانە.

لەگەڵ دەستپێکی مانگی ڕەمەزاندا نرخی کەلوپەل و پێداویستییە خۆراکییەکان لە بازاڕەکانی هەرێمی کوردستان بەرزدەبێتەوە، ئەمەش کاریگەری بەسەر هاووڵاتیانەوە هەیە، لەکاتێکدا لەم مانگەدا خواستی هاووڵاتیان لەسەر کڕینی شتومەک زیاتر دەبێت.

لە کاتێکدا دەنگدەرانی ئەمەریکا خۆیان بۆ خولێکی نوێی هەڵبژاردنە سەرەتاییەکان لە ڕۆژی سێشەممەدا ئامادە دەکەن، جۆو بایدن سەرۆکی ئەمەریکا و دانۆڵد ترەمپ ڕکابەرە سیاسییە کۆمارییەکەی لە کۆتایی هەفتەدا گەشتیان بۆ ویلایەتی جۆرجیا کرد بۆ ئەنجامدانی چالاکیی هەڵمەتی هەڵبژاردن.

لەگەڵ نزیکبوونەوەی سیانزە ساڵ لە شەڕی سوریا، ڕاپۆرتێکی نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژە بەوە دەکات کە شەڕ لەو وڵاتەدا لە چەند مانگی ڕابردوودا بە بەراورد بە ساڵی 2020 زۆر زیاتر بووە .

ئاوی دوکان بەشێوەیەکی بەرچاو بەرز بووەتەوە و ڕێژەیەکی زۆر ئاو لە بەنداوەکە کۆبووەتەوە، بەو پێیەی تا ئێستا ڕێژەی باران نزیکەی 100 ملم زیاترە لە کۆی بارانی ساڵی ڕابردوو، بە گوتەی شارەزایان مەترسی کەم ئاوی لە هەرێم نەماوە بەتایبەت بۆ کشتوکاڵ.

لە ڕێوڕەسمێکی تایبەت و بە ئامادەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە مامۆستا و خوێندکار و کەسایەتییەکانی شاری کۆبانی بینای نوێی زانکۆی شارەکە وەک یەکەمین زانکۆ لەسەر ئاستی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا کرایەوە.

دوای ئەوەی پاپا فرانسیس لە وتارێکیدا ڕۆژی یەکشەممە ڕایگەیاند پێویستە ئۆکرانیا ئەوەی هەبێت کە ناوی لێنابوو ئازایەتی و "ئاڵای سپی" هەڵبکات و دانوستان بکات بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕ لەگەڵ ڕووسیا، وەزیری دەرەوەی ئۆکرانیا لە وەڵامی بانگەوازەکەی پاپا ڕایگەیاند کیێڤ هەرگیز خۆی بەدەستەوە نادات.

مانگی ڕەمەزان، مانگی نزا و پاڕانەوە و ڕۆژووگرتنە بۆ موسڵمانان. ئەمساڵ لە ژێر تارمایی شەڕی غەززەدا بەڕێوەدەچێت و نیگەرانییەکان لە هەموو لایەکەوە زیاد دەکەن، بە تایبەت لە مزگەوتی ئەقسا لە قودس کە سێهەم پیرۆزترین شوێنی موسڵمانانە.

هونەرمەند و شێوەکارانی فەلەستینی لە پێشانگایەکی هونەرییدا ناڕەزایەتی خۆیان دەردەبڕن و دەنگی غەززە لە ڕێگای تابلۆ هەنەرییەکانەوە دەگەیەنن، لە زۆربەی تابلۆکاندا شەڕ و بارودۆخی ناو غەززە ڕەنگی دەدایەوە.

بە ئامادەبوونی پزیشکانی پسپۆڕ لە نەخۆشخانەی هیوا و پزیشکانی پارێزگای هەڵەبجە، یەکەمین لوتکەی زانستی شێرپەنجە لە پارێزگای هەڵەبجە بەڕێوەچوو، داواکرا سەنتەرێکی پشکنین و توێژینەوە لە هەڵەبجە بکرێتەوە، وەک ناوچەک کە چەکی کیمیایی تێدا بەکارهێنراوە.

دامەزراوەی كەریمی عەلەكە دامەزراوەیەكی خێرخوازی كلتوورییە، گرنگی بەكاری خێرخوازی و ڕۆشنبیری دەدات. ئەم دامەزراوەیە یەكێكە لە دامەزراوە چالاكەكانی ئێستای هەرێمی كوردستان و كار بۆ هەموو لایەك دەكات. بەڕێوەبەری دامەزراوەکە شاخەوان سدیق تیشک دەخاتە سەر چالاکییەکانی دامەزراوەکە

دوای هێرشی ڕووسیا بۆ سەر ئۆکرانیا هونەر و کلتوری ئۆکرانیا زیانێکی زۆری بەرکەوتووە، لە ماوەی دوو ساڵی جەنگدا نزیکەی 100 هونەرمەندی ئۆکرانیایی کوژراون و 800 کەلوپەلی کولتووری زیانیان پێگەیشتووە.

فه ڕماندەیی ناوەندی ئەمەریکا، سێنتکام، دەلیت بەرەنگاری هێرشێکی بەرفراوانی فڕۆکە بێ فڕۆکەوانەکانی حوسییەکان بووەتە له دەریای سوور و که نداوی عەدەن و جەختی لەوە کردووەتەوە کە ڕێوشوێنەکان بە ئامانجی پاراستنی ئازادی کەشتیوانی لە ئاوە نێودەوڵەتییەکاندایە.