forensische orthopedagogiek

In deze podcast gaan we het hebben over de ontwikkeling van het geweten en jeugddelinquentie. De vraag die centraal staat in deze aflevering is: welke kennis is nodig om gewetensontwikkeling van jongeren beter te begrijpen en hoe kun je eventuele interventies hierop afstemmen.
Hoe kan het dat een jongen van 15 liefdevol voor zijn zieke oma zorgt, terwijl dezelfde jongen met bruut geweld een oud vrouwtje op straat van haar tas berooft? Hebben we hier te maken met een gewetenloze crimineel in de dop of met een lieve jongen die eenmaal een misstap begaat? Dit is een citaat uit het boek Morele ontwikkeling en jeugddelinquentie van bijzonder hoogleraar Frans Schalkwijk. Het boek van is aanleiding om een gesprek te voeren met hem en met promovenda Julia Tiemersma, die onderzoek doet naar een diagnostisch meetinstrument voor gewetensontwikkeling.

Frans Schalkwijk is bijzonder hoogleraar gewetensontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam.  Hij is gespecialiseerd in het werken met schuld en schaamte en ontwikkelt momenteel in samenwerking met Julia Tiemersma, Marc Noom en Arne Popma een instrument voor de diagnostiek van het geweten. Hij schreef daarover ook Morele ontwikkeling en jeugddelinquentie (2022). Het merendeel van de week werkt hij als psychotherapeut/psychoanalyticus in eigen praktijk.

 Julia Tiemersma werkt inmiddels 14 jaar als kinder en jeugdpsycholoog in de specialistische geestelijke gezondheidszorg, o.a. bij de Bascule (heet nu Levvel) en Youz van de Parnassia Groep. Na afronding van de opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog volgt zij nu de specialistische opleiding aan de RINO Utrecht tot klinisch psycholoog/psychotherapeut ook weer met het accent op kinder- en jeugd. Vanuit de klinische praktijk is zij geïnteresseerd geraakt in (de diagnostiek van) het geweten en in contact gekomen met haar huidige promotoren Frans Schalkwijk en Arne Popma.

Meer informatie over dit onderwerp en over het boek Morele ontwikkeling en jeugddelinquentie. De mythe van de gewetenloze jongere ontrafeld,
 vind je hier:   www.boompsychologie.nl/product/100-10298_Morele-ontwikkeling-en-jeugddelinquentie

Over de consequenties van het gescheiden plaatsen van kinderen is nog weinig bekend. Op basis welke  overwegingen wordt zo'n besluit genomen? In deze aflevering staat het gescheiden plaatsen van broers en zussen bij gezamenlijke uithuisplaatsing centraal. Uit recent onderzoek is naar voren gekomen dat 35-50% van de broers en zussen gescheiden werden geplaatst, maar hierbij was niet duidelijk of deze gescheiden plaatsingen kwamen door praktische belemmeringen of door contra-indicaties voor het samen plaatsen. 
Uithuisplaatsing is een ingrijpend laatste redmiddel om ervoor te zorgen dat het kind veilig is en zich goed kan ontwikkelen, of om een kind een behandeling te geven die anders niet mogelijk is. Bij een uithuisplaatsing is het advies is om broers en zussen waar mogelijk samen te plaatsen. Forensisch orthopedagogen van de Universiteit van Amsterdam onderzochten hoe vaak broers en zussen toch worden gescheiden en wat hiervan de redenen zijn. 

Hierover gaan we verder in gesprek met Isidora Stolwijk, junior-onderzoeker bij het Kohnstamm Instituut, Kimberly Putnam, jeugdconsulent op gemeentelijk niveau en Bjorn Ridderbos. Hij zat sinds zijn negende in de pleegzorg en verbonden geweest aan de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen (NVP), specifiek Jongwijs, een dochterorganisatie om jongeren de pleegzorg te laten vertegenwoordigen.

Voor meer informatie over het onderzoek naar gescheiden uithuisplaatsing:

https://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2022/01/broers-en-zussen-minder-vaak-gescheiden-na-uithuisplaatsing-dan-gedacht.html 

https://richtlijnenjeugdhulp.nl/uithuisplaatsing/

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2022Z00612&did=2022D01326