immaterieel erfgoed

Ludo Leper ging met pensioen en kocht zich een draaiorgel. Daardoor staat hij nog steeds in het volle leven, en kom je hem tegen op alle plaatsen waar er ‘leute’ is. Ludo houdt er niet alleen van zijn publiek te vermaken, maar betrekt de toehoorders ook bij het spel. Groot en klein mag bij hem aan het orgel draaien en kennismaken met het instrument. En als je goed draait, verdien je misschien een diploma. - Het orgeldraaien en kermisorgels zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Terwijl in Bokrijk werd gebouwd aan een openluchtmuseum - we schrijven de jaren ’50 van vorige eeuw - werden ook in West-Vlaanderen plannen gesmeed. Moeizaam was er eerst het bescheiden Museum Klein Landbouwalaam en later het Openluchtmuseum Bachten de Kupe dat vandaag volledig wordt opgeknapt en te bezoeken is. Directeur Marcel Messiaen is 101 jaar. Hij meent dat we vandaag nog steeds “in den ouden tijd” zitten. Want straks wordt echt alles anders. Dat is de reden en zijn motivatie om verleden en heden te verzamelen. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

De productie van cichorei verloopt in drie stappen. De cichorei wordt verbouwd en geoogst, en in een tweede stap gedroogd in een ast. Finaal komt het in de branderij terecht waar de cichorei zijn bruikbare vorm krijgt: vast of vloeibaar. Al vier generaties verwerkt de familie Lutun cichorei, en is het - met een fabriekspand in Oye-Plage - een van de laatste op de markt. - Met Agnes Lutun - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

De chef van La Scierie landde een twintigtal jaar geleden in Saint-Folquin en maakte zo kennis met de cichorei. Vandaag gebruikt hij cichorei voor de smaak maar ook om schotels - zoals bijvoorbeeld karbonaden - extra te kleuren. Zoals met verse kruiden komt cichorei enkel tot zijn rechts mits een juiste, subtiele dosering. - Met chef Olivier Cnockaert - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

In Audruicq trekt bakker Sébastien alle registers open voor ‘la Fête de la Chicorée’. Je kan bij hem terecht voor zowel brood als gebak met cichorei, zij het met een ander - zeg maar - doel. In het brood is cichorei een goed bewaarmiddel en zorgt het voor luchtigheid. In de patisserie zorgt cichorei voor intensere smaken, zo tilt het bijvoorbeeld de smaak van boter en chocolade op. - Met Sébastien Bailleul, Boulangerie Pâtisserie Le Pain de Sébastien - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Als een chef werkt met lokale producten, dan komt ie in Noord-Frankrijk automatisch ook uit bij cichorei. Zo ook in Au Beau Soleil waar de chef aan de rand van een visvijver in Saint-Folquin cichorei traditioneel combineert in een crème brûlée. Maar ze gaat ook creatief aan de slag en adviseert cichorei bij vis, eend en peer. - Met chef Viviane Liagre - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Volgens de chef van Au Petit Pêcheur is het werken met cichorei niet zo moeilijk als je enkele regels volgt. Zoals steeds bij het koken… moet je veel proeven en op de dosering letten. Cichorei is bitter en overheerst onmiddellijk. Je voegt de cichorei ook best toe op het einde van de bereiding. En wanneer je cichorei gebruikt in een marinade, dan zeer kort. - Met chef Fred, Fréderic Lefranc - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Cichorei in de koffie of cichorei als vervanger van koffie - dat is ons welbekend. Maar cichorei vindt ook buiten het ontbijt zijn weg in de keuken. Tijdens ‘la Fête de la Chicorée’ in Saint-Folquin kan je in Les Petites Casseroles terecht voor een menu waar in elk gerecht cichorei is verwerkt, van voorgerecht tot dessert. - Met chef Anne-Philippe Marquis - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Wat hebben wij - in België, Vlaanderen - te maken met de cichorei in het noorden van Frankrijk. Eigenlijk alles. De gebouwen waarin de cichorei werd gedroogd - de asten - zijn niet alleen een kopie van deze in Vlaanderen, ze werden meestal opgetrokken door Vlaamse vaklui. En Vlaamse seizoenarbeiders gingen - bijvoorbeeld vanuit Lichtervelde - naar Noord-Frankrijk om in de asten te werken. Een vergeten geschiedenis. - Met Christian Pette - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

In het noorden van Frankrijk hebben heel wat culinaire ingrediënten - van tomaat, look, appel tot worst - hun eigen feestdag. Zo ook de cichorei. Rond het derde weekend van oktober moet je in en om Saint-Folquin zijn voor ‘la Fête de la Chicorée’. Maar wat is dat nu precies: cichorei? - Met Michèle Hermant - Cichorei is cultureel en culinair erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Met rook, getoeter en beats lokken attracties op de kermis of foor je aandacht. De muziek staat op een stick of er wordt een playlist gestreamd van het internet. Yves Vroman vertelt hoe vroeger het kermisorgel voor de ambiance zorgde. Wanneer hij vandaag met een orgel - van hemzelf of van zijn vader - op straat staat, merkt hij dat een groot deel van het publiek dit nog nooit zag. Ze maken kennis met een vervlogen tijd. - Het orgeldraaien, draaiorgel en kermisorgels zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Orgeldraaien is meer dan een clowneske vertoning. Norbert Vroman had een carrousel met orgel. Hij komt dus uit de kermiswereld. En dat is hard werken. Dat lukt je volgens Norbert alleen met kermisbloed in de aderen. Het klopt: draaien kan iedereen, maar daarom ben je nog geen echte orgeldraaier. Je moet er volgens Norbert in geboren zijn. - Het orgeldraaien, draaiorgel en kermisorgels zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Als meervoudig Belgisch kampioen wil Vera Steenput de traditie van het orgeldraaien in stand houden. Daarbij is ze niet bang voor vernieuwing, zo draait ze - voor de akoestiek - graag in kerken, draait ze ook klassieke muziek en snijdt ze soms thema’s als sterven en verdriet aan. Ze kiest daarom ook voor Duitse handdraaiorgels die qua klank meer aansluiten bij de kerkorgels, in tegenstelling tot de Belgisch dansorgels of de Nederlandse straatorgels. Volgens Vera moeten beginnende orgeldraaiers muzikaal zijn, origineel en mogen ze niet bang zijn voor emoties. - Het orgeldraaien, draaiorgel en kermisorgels zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

Pieter Van Puyvelde is orgeldraaier en kersvers Kampioen van Oost-Vlaanderen. Zijn tips voor beginnende orgeldraaiers zijn: (1) Zorg dat je goede boeken hebt, want met leuke meezingers en dansbare muziek lok je publiek. (2) Zorg voor een goed gestemd orgel, cruciaal wanneer je met je orgel zingt. (3) En zorg voor uitstraling, kleed zowel je orgel als jezelf met zorg aan. - Het orgeldraaien, draaiorgel en kermisorgels zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed, gewoontes en gebruiken die verdwijnen.

De regel blijft: wie begint te werken met trekpaarden haalt best een ouder, geleerd paard in huis. Da’s ook het advies van Kevin Dombret van Les traits de l'Ourchet aan al wie onmiddellijk aan de slag wil. Zelf begon hij met een zesmaander en hij groeide met zijn paard mee. Hij maakte zgn. ‘marche Adeps’ - wekelijkse wandelingen - van 10 kilometer, niet met een hond aan de leiband, maar met zijn jonge paard. Zo wende het paard aan alles. - Het Belgisch trekpaard of Brabants trekpaard is immaterieel erfgoed - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.

Voor een vrolijk verhaal moet je niet bij Remi Audenaert zijn. De ere-burgemeester van Sint-Gillis-Waas is somber over de toekomst van de jaarmarkten. De tijden veranderen, en dat merk je op de jaarmarkten. - Markten, jaarmarkten en kermissen zijn cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.

Loïc Cogels komt van over ’t water en had niks met dieren. In het Waasland vond het de liefde: voor zijn vriendin en voor het Belgisch trekpaard. In de weide loopt nu een eerste veulen van eigen kweek. - Het Belgisch trekpaard of Brabants trekpaard is immaterieel erfgoed - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.

Krist Soenens staat achter de toog van In De Zwaan. Het café bestaat 100 jaar en is het cement van het dorpsleven in Koolskamp. En dat vindt Krist - die in de politiek zit en schepen is - erg belangrijk. Hij beseft ook dat wie vandaag met een café begint dat in een totaal andere wereld doet dan pakweg 50 of 100 jaar geleden. Toch blijft de ziel van een echt buurtcafé onveranderd: het contact, de band, het vertrouwen, en - natuurlijke - de frisse pint. - Het volks- of dorpscafé is immaterieel cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.

Je kan niet zomaar molenaar worden, even tussendoor, vrijblijvend. De passie voor de molen moet in je branden. Je moet - volgens Jelle de Groote - niet alleen van de molen en de techniek houden, en het weer goed kunnen voorspellen, je moet ook een stuk geschiedenis willen overbrengen en je uiteindelijk inschrijven in ruimere landbouwtraditie. Foto: we ontmoetten Jelle op de molenschieting in Huise. Op de achtergrond staat dus de Huisekoutermolen en niet Jelle’s molen Windlust. - Het molenaarsambacht is immaterieel cultureel erfgoed. - ikwashier.live archiveert tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.

Zo eenvoudig als de werking van een boekenruilkast is - je haalt er een boek uit en plaatst er zelf een boek in - zo moeilijk is het om er zelf een te hebben. Eigenaars van boekenruilkast voeren een constant gevecht met regen en wind, controleren dagelijks hun kast, en moeten ook voldoende bezoekers lokken om het aanbod te verversen…. En dat zonder dat hun kast wordt leeggeroofd. Bianca Waeyaert plaatste zopas een gloednieuw boekenruilhuisje in de voortuin en vertelt. - Boekenruilhuisje Boterbloempje vind je aan de Boterbloemstraat 17, 8630 Veurne.