instytut polonika

W finałowym odcinku podcastu "Na ukraińskim szlaku: Opowieści o Lwowie i nie tylko", Dmytro Antoniuk zabiera nas do Korca, miejscowości pełnej rzeczpospolitańskich pamiątek. Jesteśmy smutni, że to już ostatni odcinek serii, ale jednocześnie wdzięczni za szansę podzielenia się z Wami tak wieloma fascynującymi opowieściami.

W tym epizodzie zatrzymujemy się w Korcu, znanym jako ostatnie miasto na granicy z dawnym Związkiem Sowieckim. Dmytro z pasją opowiada o zamku, którego historia obfituje w niejedną tajemnicę. Chociaż wiele pytań o datę jego budowy pozostaje bez odpowiedzi, to mury tego zamku wciąż skrywają wiele sekretów. Od XVII wieku obiekt ten był własnością rodziny Czartoryskich, która w 1783 roku założyła tu prężnie działającą fabrykę porcelany i fajansu. Niestety, śmierć Józefa Klemensa Czartoryskiego 1810 roku położyła kres jej świetności.

Dmytro przenosi nas również do czasów barokowej rezydencji Czartoryskich, wzniesionej pod koniec XVIII wieku. Z żalem konstatujemy, że wiele zabytkowych budynków w Korcu jest obecnie w opłakanym stanie. Ta podróż po wspólnej historii i dziedzictwie stanowi kulminacyjny punkt naszej serii podcastowej, realizowanej we współpracy z Instytutem Polonika.

Czas rozpoczęcia rozdziałów:

0:00:00 - Wstęp: Finałowe refleksje i podsumowanie serii "Na ukraińskim szlaku"
0:00:30 - Korzec: Ostatni przystanek w naszej wspólnej podróży
0:02:02 - Tajemnice zamku w Korcu i jego historyczni właściciele
0:09:05 - Pofranciszkański klasztor i rezydencja Józefa Klemensa Czartoryskiego
0:10:02 - Nasza współpraca z Instytutem Polonika i misja podcastu

Dzisiejszy odcinek to fascynująca podróż do zamku w Świrzu, który zachwyca swoją autentycznością. Zamek ten zachował swój pierwotny kształt z XVII wieku. Wojtek Jankowski zdradza, pod jakim warunkiem zdecydowałby się na nocleg w tym zamku. Odkryjcie z nami również kulturalne oblicze zamku, który stał się miejscem różnorodnych wydarzeń, chociaż wciąż brakuje tam muzeum czy innej instytucji kultury.

Oprócz historii zamku w Świrzu, rozmawiamy o zagrożeniach, jakie niosą dla wspólnego dziedzictwa na Ukrainie działania Rosji. Dmytro Antoniuk podzieli się z nami niezwykłą opowieścią o Korcu na Wołyniu. Podcast "Na ukraińskim szlaku: Opowieści o Lwowie i nie tylko" jest realizowany we współpracy z Instytutem Polonika, zajmującym się ochroną, badaniami, edukacją i promocją rzeczpospolitańskiego dziedzictwa za granicą.

Czas rozpoczęcia rozdziałów:

0:00:00 Wprowadzenie do zamku w Świrzu
0:01:03 Nocleg w zamku i związane z nim legendy
0:02:11 Początki zamku i cerkiew Świętej Trójcy
0:08:01 Odcinek 19: Wspólne zabytki zagrożone działaniami Rosji
0:08:30 Ostatnia część: Zapowiadanie opowieści o Korcu na Wołyniu

W tym odcinku naszego podcastu "Na ukraińskim szlaku" przenosimy się do miasta Ostróg, kryjącego w sobie mnóstwo wspólnego dziedzictwa i historii. Znajduje się tam m.in. zamek rodu Ostrogskich – znanych szlachciców, którzy początkowo wyznawali prawosławie, by później przyjąć katolicyzm. Zapoznajemy się z sylwetką Daniela Wasylewicza, założyciela rodu, który rozbudował Ostróg, oraz jego synem, Fedorem Danilowiczem, późniejszym mnichem i postacią otoczoną kultem.

Odkrywamy także intrygujące legendy związane z Ostrogiem, takie jak opowieść o Halszce z Ostroga, która według legendy pojawiła się jako biała dama w wieży zamku. Ta bogata szlachcianka, trzykrotnie zamężna, została uwięziona w zamku w Szamotułach i jej duch pojawia się w różnych miejscach, w tym w dominikańskim klasztorze we Lwowie.

Nie możemy też zapomnieć o Konstantym Wasylu Ostrogskim, fundatorze Akademii Ostrogskiej i wydawcy Biblii Ostrogskiej. Przedstawiamy również różnorodność wyznaniową Ostroga, gdzie obok arian i kalwinistów żyli także Tatarzy, sprowadzeni przez syna Konstantego. Omawiamy też postać Anny Alojzy Chodkiewiczowej i Janusza Ostrogskiego, kolejnych znaczących osób w kontekście rzeczpospolitańskiego dziedzictwa.

Nie ominie nas również temat współczesnych wyzwań, w tym zagrożenia dla dziedzictwa kulturowego w obliczu rosyjskiej agresji. Działania Instytutu Polonika, z którym współpracujemy, także znajdą w tym odcinku swoje miejsce. Więcej informacji o wspólnym dziedzictwie można znaleźć na stronie baza.polonika.pl.

Czas rozpoczęcia rozdziałów:
0:00:00 Podróż po wspólnym dziedzictwie Ukrainy
0:00:36 Ateny Wołynia: Odkrywanie Krzemieńca i Ostroga
0:01:07 Rodzina Ostrogskich: Fundamenty Ostroga
0:02:01 Konstanty Ostrogski: Wojownik i architekt zamku
0:03:10 Legenda Halszki z Ostroga: Duch białej damy
0:05:25 Halszka: Upiorne objawienia weLwowie
0:06:03 Akademia Ostrogska: Dzieło Konstantego Wasyla Ostrogskiego
0:06:58 Era Ostrogskich: Rozkwit miasta Ostróg
0:07:40 Różnorodność wyznaniowa w Ostrogu
0:08:21 Anna Alojza Chodkiewiczowa i jezuickie kolegium
0:09:23 Ordynacja ostrogska: Historia własności
0:11:42 1920: Bitwa o Ostróg i jej upamiętnienie

W tym odcinku naszego podcastu przenosimy się do malowniczego Lwowa, aby przybliżyć Wam jego niezwykłe zabytki. Rozpoczynamy od tętniącego życiem Rynku, gdzie króluje majestatyczna Kamienica Królewska. To tu, w obiekcie wzniesionym w 1580 roku, odnajdziemy unikatowy atyk i arkadowy dziedziniec nazywany "małym Wawelem", łączony z historią królów polskich. Z Rynku kierujemy się ku Katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, która kryje w sobie bogactwo historii i sztuki. Następnie odwiedzimy kościół św. Piotra i Pawła oraz udajemy się na Cmentarz Łyczakowski,  miejsce spoczynku wielu znanych postaci, w tym Stefana Banacha. Współpracujemy z Instytutem Polonika, który pomaga chronić wspólne dziedzictwo na Ukrainie.

0:00:00 Wprowadzenie: Lwów - miasto skarbów
0:00:46 Serce Lwowa: Rynek i Kamienica Królewska
0:01:44 Nietypowa architektura kamienicy na rynku lwowskim
0:02:03 Kamienica z unikatowym atykiem i dziedzińcem
0:02:45 Nazwa "mały Wawel" dla arkadowego dziedzińca
0:04:03 Kamienica Królewska: od traktatu do rezydencji
0:05:11 Narodowe Muzeum im. króla Jana w sercu Lwowa
0:06:22 Duch Lwowa: Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Stryj to miasto bogate w historię i dziedzictwo kulturowe. Zaczynamy od Wielkiego Cmentarza Wojskowego, ostatniego spoczynku dla polskich i ukraińskich żołnierzy, którzy broniąc wspólnych ideałów, walczyli ramię w ramię w 1920 roku. To miejsce jest świadkiem nie tylko tamtych wydarzeń, ale też skrywa groby z czasów I wojny światowej. Następnie przenosimy się do Kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny, świadka wielu przełomów historycznych, który przez lata był wielokrotnie odbudowywany. Nie możemy też pominąć niezwykłego rynku w Stryju bez ratusza, zachowanego kościoła pofranciszkańskiego, obecnie cerkwi grecko-katolickiej, oraz pozostałości synagogi z XIX wieku. W końcu, zatrzymujemy się przy gmachu organizacji SOKÓŁ, perle architektury tego regionu.

0:00:00 Stryj - Historia i Cmentarz Wojskowy
0:00:44 Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Stryju
0:02:26 Odbudowa i konserwacja Kościoła w Stryju

W tym odcinku naszego podcastu przybliżamy fascynującą współpracę Polski i Ukrainy w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego. Rozpoczynamy od malowniczego Drohobycza, gdzie poznajemy historię gotyckiego kościoła św. Bartłomieja, wzniesionego w XIV wieku i wielokrotnie odbudowywanego. Odkrywamy, jak ten zabytek, niegdyś wykorzystywany jako magazyn rekwizytów teatralnych, odzyskał status świątyni. Poza tym, Drohobycz skrywa wiele innych sekretów – od średniowiecznych wież po pomnik Jana Pawła II oraz drewniane cerkwie z zachwycającymi malowidłami. Miasto jest także nieodłącznie związane z twórczością Brunona Schulza. Następnie, przechodzimy do omówienia projektów Instytutu Polonika, które przyczyniają się do zachowania i popularyzacji współnego dziedzictwa na Ukrainie.

0:00:00 – Wstęp: Soledar i utrata kopalni soli
0:00:42 – Gotycki kościół św. Bartłomieja w Drohobyczu
0:02:25 – Sekrety artystyczne i historyczne Drohobycza

W najnowszym odcinku naszego podcastu przenosimy się z malowniczej Żółkwi do urokliwych Mościsk, miasta zlokalizowanego niedaleko od polskiej granicy. Spacerując po Mościskach, zachwycimy się malowniczym rynkiem i monumentalnymi wieżami świątyń. Wśród nich szczególnie wyróżnia się kościół poświęcony św. Janowi Chrzcicielowi, datujący się na XVI wiek, stanowiący jeden z najstarszych i najważniejszych zabytków tego regionu. Nie zapomnimy także o wieży dawnej świątyni dominikańskiej, teraz sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Dodatkowo odkryjemy tajniki pałacu w Rudnikach, który pełni funkcję szkoły powszechnej i skrywa ślady dawnych wnętrz. Zachęcamy do słuchania i odkrywania z nami wspólnego polsko-ukraińskiego dziedzictwa!

0:00:00 Wprowadzenie i powrót do Żółkwi
0:03:08 Mościska - zabytkowe perły pod Lwowem
0:06:52 Pałac w Rudnikach - tajemniczy świadek historii
0:10:00 Polskie akcenty w Mościskach - lokalny cmentarz i pamiątki po bohaterach września 1939
0:13:32 Znaczenie zachowania dziedzictwa - współpraca z Instytutem Polonika

W niniejszym odcinku podcastu przenosimy się do Rudek, położonych w obwodzie lwowskim na Ukrainie. Rudki skrywają wiele tajemnic związanych z historią Rzeczypospoliteji, w tym miejsce spoczynku wybitnego polskiego dramaturga, Aleksandra Fredry. Omawiamy historię kościoła w Rudkach, który stał się sanktuarium Matki Boskiej Rudeckiej, oraz przyglądamy się ważnym zabytkom związanym z postacią Fredry, takim jak pałac w Beńkowej Wysznii. Dmytro Antoniuk i Wojciech Jankowski, wraz z Instytutem Polonika, przedstawiają wspólne dziedzictwo na Ukrainie, które w obliczu rosyjskiej agresji jest pod zagrożeniem.

Czasówka rozdziałów:

0:00:00 - Rudki: Miejsce spoczynku Aleksandra Fredry.
0:01:13 - Sanktuarium Matki Boskiej Rudeckiej i jego historia.
0:02:16 - Kościół w Rudkach i obraz Matki Boskiej Rudeckiej.
0:03:16 - Tajemnica kradzieży obrazu Matki Boskiej Rudeckiej.
0:04:01 - Zabytki Beńkowej Wysznii związane z Aleksandrem Fredrą.
0:05:10 - Aleksander Fredro - życie i twórczość.
0:06:11 - Pomnik Fredry we Wrocławiu i jego wnuk, metropolita Szeptycki.
0:07:08 - Pałac w Beńkowej Wysznii - obecnie koledż agrarny i muzeum poświęcone Fredrze.

W tym odcinku opowiadamy fascynującą historię Jazłowca, miasta usytuowanego na zachodnim Podolu. To miejsce, gdzie przez wieki rządziła rodzina Jazłowieckich. W XIV wieku wybudowano tu zamek, który dziś jest domem dla zakładu Sióstr Niepokalanek. Zanurz się w historii miasta, które było sercem ormiańskiej społeczności i ważnym ośrodkiem handlowym. Odkryj, jak Wysoki i Niski Zamek w Jazłowcu przetrwał wieki, pełniąc teraz funkcję klasztoru. Prześledź tragiczne wydarzenia roku 1916, kiedy miasto zostało zbombardowane, a znaczna część jego architektury zniszczona. W tym kontekście odkrywamy postać Mikołaja Gomułki, znanego polskiego kompozytora epoki renesansu, i jego związki z tym miastem.

Prowadzenie: Dmytro Antoniuk i Wojciech Jankowski.

Podcast "Na Ukraińskim Szlaku: Opowieści o Lwowie i nie tylko" powstał we współpracy z Instytutem Polonika, który angażuje się w projekty związane z konserwacją, badaniami, edukacją i promocją polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. Więcej informacji na stronie baza.polonika.pl.

0:00:00 Wstęp i wprowadzenie do Jazłowca
0:02:22 Historia Wysokiego i Niskiego Zamków i związek z rodem Jazłowieckich
0:03:32 Zakład Sióstr Niepokalanek i grobowiec bł. Marceliny Darowskiej
0:05:16 Ormianie i Żydzi w Jazłowcu: Wielokulturowa tożsamość miasta
0:07:12 Graffiti z XVII wieku: Tajemnice ścian kościoła
0:09:00 Losy Jazłowca w XX wieku i jego dziedzictwo
0:10:15 Ostrzeżenie przed zagrożeniem dziedzictwa kulturowego w kontekście konfliktu ukraińsko-rosyjskiego