orkest

In een driedelige miniserie gaat Botte op zoek naar het antwoord op de vraag: ‘Hoe kiezen musici hun instrument?’ Bij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, dat instrumenten in bruikleen geeft, gaat hij in gesprek met Frits Schutte (hoofd collectie) en Geertje van der Linden (collectiebeheer). Ze praten over het belang van cultureel erfgoed en vertellen hoe ze een musicus koppelen aan het juiste instrument.

Toen hij in 1943 last-minute inviel om de New York Philharmonic te dirigeren, was Leonard Bernstein in een klap beroemd. Kees en Botte bespreken hoe hij televisie gebruikte om een groot publiek kennis te laten maken met klassieke muziek, de vele wereldpremières die hij op zijn naam had staan én natuurlijk zijn oeuvre: van zijn symfonieën tot West Side Story, een van de eerste maatschappelijk geëngageerde musicals.

Al op jonge leeftijd bleek Felix Mendelssohn-Bartholdy een getalenteerde componist én pianist. In deze aflevering praten Kees en Botte over zijn muzikale opvoeding en het privéorkest dat Mendelssohn tot zijn beschikking had. Ook bespreken ze hoe hij Bachs Matthäus-Passion nieuw leven inblies en de vele reizen die hij door Engeland en Schotland maakte, waar hij zich liet inspireren door de prachtige landschappen.

Op 16-jarige leeftijd ging ze met het strijkersensemble Fancy Fiddlers naar China en vlak na de val van de muur verhuisde ze naar Berlijn, waar ze bijna 20 jaar woonde. Saskia Viersen vertelt over wonen en werken in het buitenland, het moment waarop haar droom in duigen viel en over de confronterende coronatijd: ‘Cultuur is ook essentieel.’

In deze kerstspecial vertellen vier jonge musici hoe ze bij het orkest terechtgekomen zijn. Hoe zien de audities eruit en hoe was het om een plek te vinden tussen zo’n grote groep musici? Ook delen Jeanine, Elke, Marieke en Jozefien hun favoriete kerstmuziek en wil Botte alles weten over hun eerste indruk van chef-dirigent Lorenzo Viotti.

Tussen de paukenisten was de beste plek om te zitten toen hij op vijfjarige leeftijd naar de repetities van zijn vader kwam kijken. Het leidde ertoe dat Marc, toen hij zelf een instrument mocht kiezen, slagwerk ging studeren. In deze aflevering vertelt hij hoe een dvd met Ein Heldenleben van Richard Strauss onder leiding van Mariss Jansons ervoor zorgde dat hij het zonnige Spanje verruilde voor Amsterdam en hoe ‘mindblowing’ het was om jaren later zelf onder leiding van de vooraanstaande dirigent te mogen spelen.

Botte neemt een kijkje bij de schoolvoorstelling Pluk van de Petteflet! Na afloop peilt hij de reacties van de kinderen, praat hij met de acteurs over het tijdloze verhaal en met programmeur Iris Oltheten over de totstandkoming van de voorstelling. Violist Anuschka Francken vertelt over het contrast tussen spelen in een kindervoorstelling en het spelen van een concert met een volledig symfonieorkest.

Zijn droom om een beroemd violist te worden wist hij niet waar te maken, maar als componist werd Jean Sibelius al snel de nationale held van Finland. Kees en Botte bespreken hoe zijn muziek een symbool werd voor de Finse vrijheidsstrijd, zijn levenslange gevecht tegen een alcoholverslaving en waarom besloot de componist om zijn hoofd kaal te scheren?

Een gouden kop voor zijn fluit was niet alleen een financiële investering, maar betekende voor Leon Berendse ook een hele vakantie doorstuderen én een nieuw geluid. In deze aflevering ontdekt Botte dat er een wereld van verschil zit tussen het geluid van verschillende fluitkoppen. En wat zijn de afwegingen, misverstanden en consequenties bij het kiezen voor goud of hout?

Hij studeerde af aan het conservatorium met zijn Eerste symfonie, die meteen een groot succes werd. Maar Dmitri Sjostakovitsj moest veel van zijn artistieke vrijheid inleveren onder het regime van Stalin. Kees en Botte bespreken zijn strijd tegen een totalitair systeem, zijn drie huwelijken en de krachtige, kenmerkende stijl van de componist.

Hij componeerde de iconische muziek uit de film 2001: A Space Odyssey, werd wereldberoemd met zijn symfonische gedichten en schreef het openingslied voor de controversiële Olympische Spelen in 1936. Kees en Botte bespreken het leven en de muzikale hoogtepunten uit het omvangrijke oeuvre van Richard Strauss: de man van het grote gebaar en naar eigen zeggen ‘de allerbeste tweederangs componist.’

Onverwoestbaar. En enig in zijn soort: de Negende symfonie, 'Uit de nieuwe wereld' van Dvořák. Gijs Groenteman praat ruim een uur met dirigent Sander Teepen over deze misschien wel meest gespeelde en meest geliefde symfonie uit het repertoire. Een gesprek over treinspotten, Amerikaanse traditionals, Paul Robeson, de kunst van het dirigeren en dat éne bekkenslagje. En waarom weet je nooit dat je een goed concert gegeven hebt?

Sander Teepen dirigeert de Negende van Dvořák op zondagochtend 17 oktober in Het Concertgebouw.

Deze podcast wordt mogelijk gemaakt door Van Lanschot Kempen, hoofdsponsor van Het Concertgebouw. Wilt u reageren? Dat kan via podcast@concertgebouw.nl

Wat maakt iemand een goede dirigent? En waarom staan er nog maar zo weinig vrouwen op de bok? Botte bespreekt het met 5 oude bekenden van de podcast. In deze seizoensafsluiter praten ze over hun opmerkelijke ervaringen met dirigenten en delen ze hun verwachtingen van aankomend chef-dirigent Lorenzo Viotti.  

Bij zijn afstuderen ontving Rachmaninoff een gouden medaille, maar zijn eerste werk werd slecht ontvangen. Kees en Botte bespreken hoe hij na een depressie weer overeind krabbelde en furore maakte als componist, dirigent én pianist. Zo zat hij zelf achter de toetsen toen Gustav Mahler zijn Derde pianoconcert dirigeerde en kreeg hij in Amerika een eigen treinwagon om op tournee te gaan. 

Hij zette de Engelse muziek weer internationaal op de kaart, maar het succes kwam Edward Elgar niet aanwaaien. Kees en Botte bespreken zijn lange strijd om zich te vestigen als vooraanstaand componist, zijn onconventionele huwelijk met een van zijn studentes en de wereldberoemde Enigma Variations waarin hij een raadsel verstopte dat mensen tot op de dag van vandaag proberen te ontcijferen.

Hij begon zijn muzikale carrière in een brassband en had voor zijn negentiende al drie keer in de Royal Albert Hall opgetreden. Trompettist Gertjan Loot vertelt over deze bijzondere ervaring, maar deelt ook hoe het is om een half uur na het ontvangen van een intens verdrietig bericht het podium op te moeten. Ook spreekt hij zijn dankbaarheid uit voor het voorbeeld dat zijn ouders hem gaven en hij nu probeert door te geven aan zijn eigen kinderen.  

Op het snijvlak van klassiek en jazz componeerde George Gershwin muziek voor Broadway, opera, films en de concertzaal. Kees en Botte bespreken hoe het New Yorkse straatschoffie voor het eerst in aanraking kwam met muziek en zich uiteindelijk ontwikkelde tot een vaardig componist: van zijn werk als pianoplugger in Tin Pan Alley tot zijn wereldberoemde opera Porgy and Bess.