# 24. De nier en het geneesmiddel -(4) Sick Day Rules

In deze podcast vertel ik u over de Colitis Ulcerosa, wat het verschil is met de ziekte van Crohn, wat de lange termijn risico's zijn van colitis ulcerosa, maar ook hoe het ontstaat. In een volgende Podcast zal ik meer vertellen over de behandeling ervan.

literatuur
1. Longo DL, Beaugerie L, Itzkowitz SH. Cancers Complicating Inflammatory Bowel Disease.  N Engl J Med. 2015;372(15):1441–52.
2. Yu YR, Rodriguez JR. Clinical presentation of Crohn’s, ulcerative colitis, and indeterminate colitis: Symptoms, extraintestinal manifestations, and disease phenotypes. Semin Pediatr Surg. 2017;26(6):349–55.
3. Chang JT. Pathophysiology of Inflammatory Bowel Diseases. N Engl J Med. 2020;383(27):2652–64.
4. P E, J V, P R. Trombose bij inflammatoire darmziekten: een niet-onbelangrijke verwikkeling. Tijdschr voor Geneeskd. 1998;54(22):1585–9.
5. Berre CL, Honap S, Peyrin-Biroulet L. Ulcerative colitis.  Lancet. 2023;402(10401):571–84.
6. V M, G VA, K VM, B S. Inflammatoire darmziekten en zwangerschap. Tijdschr voor Geneeskd. 2004;60(11):811–8.

In deze aflevering bespreken we de verschillen in het effect van geneesmiddelen tussen mannen en vrouwen met een focus op vrouwen. Vrouwen zijn (en worden nog steeds) minder geïncludeerd in geneesmiddelonderzoek, daardoor weten we eigenlijk te weinig over het verschil tussen mannen en vrouwen als het gaan over geneesmiddelen. Van een aantal geneesmiddelen is dit verschil duidelijk, maar in de praktijk gebeurt er nog steeds veel te weinig aan het aanpassen van doseringen bij vrouwen. Loes Visser en Catherijne Knibbe lichten dit toe in deze podcast.

Bart Pouls is apotheker en heeft onderzoek gedaan naar eHealth in de farmacie en speciaal op het gebied van reuma. Hij onderzocht een electronisch gestuurde injectie en het op afstand monitoren van jicht aanvallen. Verder onderzocht hij of "serious gaming" de mening over geneesmiddelen bij reuma en daarmee ook de therapietrouw positief te beïnvloeden is. Op het laatst praten we nog over algemene zaken bij apps in de gezondheidszorg en waar je die het beste kan downloaden, hoe het zit met privacy en hoe je een goede app kan herkennen zonder dat er met jouw data aan de haal gegaan wordt. 

Over Bart Pouls: https://www.linkedin.com/in/bartpouls/
Link naar het proefschrift van Bart: https://www.maartenskliniek.nl/nieuws/promotie-toepassing-ehealth-bij-medicijngebruik
Nederlands eHealth Living Lab: https://nell.eu/actueel
GGD app store: https://www.ggdappstore.nl/Appstore/Homepage/Sessie,Medewerker,Button

In deze podcast wordt besproken hoe jicht (een kristallopathie) ontstaat uit een verhoogde concentratie van urinezuur. Urinezuur kan boven een bepaalde concentratie (risico boven de 0,35 mmol/L) niet meer volledig oplossen en slaat neer. Dit geeeft een ontsteking aan de gewrichten, roodheid en enorm veel pijn. Een jichtaanval ontstaat acuut, binnen 24 uur, meestal in het MTP 1 gewricht (middenvoetsbeentje en grote teen). Medicatie bestaat uit aanvalsbehandeling (colchicine, prednisolon of een NSAID) of preventieve behandeling (colchicine in een lage dosering), verminderen van de aanmaak urinezuur, door remming van xanthine oxidase (allopurinol en febuxostat) of verhogen van de uitscheiding van urinezuur via de nier (benzbromaron, probenecide, losartan en SGLT-2 remmers). Van de laatste categorie is alleen benzbromaron geregistreerd in Nederland. Tenslotte kunnen mensen zelf wat doen door minder of geen alcohol te drinken (m.n. bier), af te vallen, geen fructose te eten en mogelijk minder purine rijke producten te eten (vlees en schaal of schelpdieren 
Literatuur

1. Mikuls TR. Gout. New Engl J Med. 2022;387(20):1877–87.
2. Feig DI, Kang DH, Johnson RJ. Uric Acid and Cardiovascular Risk. New Engl J Medicine. 2008;359(17):1811–21.
3. So A, Thorens B. Uric acid transport and disease. J Clin Invest. 2010;120(6):1791–9.
4. Chino Y, Samukawa Y, Sakai S, Nakai Y, Yamaguchi J, Nakanishi T, et al. SGLT2 inhibitor lowers serum uric acid through alteration of uric acid transport activity in renal tubule by increased glycosuria. Biopharm Drug Dispos. 2014;35(7):391–404.
5. Suijk DLS, Baar MJB van, Bommel EJM van, Iqbal Z, Krebber MM, Vallon V, et al. SGLT2 Inhibition and Uric Acid Excretion in Patients with Type 2 Diabetes and Normal Kidney Function. Clin J Am Soc Nephro. 2022;17(5):663–71.
6. Tátrai P, Erdő F, Dörnyei G, Krajcsi P. Modulation of Urate Transport by Drugs. Pharm. 2021;13(6):899.
7. Bjornstad P, Lanaspa MA, Ishimoto T, Kosugi T. Fructose and uric acid in diabetic nephropathy. Diabetologia. 2015;58(9):1993–2002.
8. Hu X, Yang Y, Hu X, Jia X, Liu H, Wei M, et al. Effects of sodium‐glucose cotransporter 2 inhibitors on serum uric acid in patients with type 2 diabetes mellitus: A systematic review and network meta‐analysis. Diabetes Obes Metabolism. 2022;24(2):228–38.
9. Yip ASY, Leong S, Teo YH, Teo YN, Syn NLX, See RM, et al. Effect of sodium-glucose cotransporter-2 (SGLT2) inhibitors on serum urate levels in patients with and without diabetes: a systematic review and meta-regression of 43 randomized controlled trials. Ther Adv Chronic Dis. 2022;13:20406223221083508.
10. Mulay SR, Anders HJ. Crystallopathies. New Engl J Medicine. 2016;374(25):2465–76.
11. White WB, Saag KG, Becker MA, Borer JS, Gorelick PB, Whelton A, et al. Cardiovascular Safety of Febuxostat or Allopurinol in Patients with Gout. New Engl J Medicine. 2018;378(13):1200–10.
12. Banerjee M, Pal R, Mukhopadhyay S. Can SGLT2 inhibitors prevent incident gout? A systematic review and meta-analysis. Acta Diabetol. 2022;59(6):783–91.

In deze episode van de apothekerspodcast heb ik het met u over geneesmiddelen die overmatig zweten ofwel hyperhydrosis kunnen veroorzaken en over geneesmiddelen die hypohydrose of anhydrose kunnen veroorzaken (te weinig zweten of geen zweet). Er wordt uitgelegd hoe wat het mechanisme is achter zweetvorming en welke hoofdrolspelers hierbij betrokken zijn.  Vervolgens worden de groepen die hyperhydrose veroorzaken benoemd en de groepen de hypohydrose veroorzaken en er wordt ingegaan op welke manier men te werk kan gaan om de problemen te tackelen. 

Literatuur
1. Cheshire WP, Fealey RD. Drug-Induced Hyperhidrosis and Hypohidrosis. Drug Safety. 2008;31(2):109–26.

In deze apothekerspodcast interview ik Ellen Koster die in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde een artikel schreef over de behandeling van kinderen met eczeem. In het bijzonder gaan we in dit interview in op het belang van smeren met indifferente zalven en crèmes, de angst voor zalven en crèmes met corticosteroïden (ofwel de "hormoonzalven", wat een hele ongeschikte naam is) door ouders, maar ook door zorgverleners. Deze angst staat een goede behandeling in de weg en is onterecht. Crèmes en zalven met corticosteroïden zijn goed onderzocht en leiden zelden tot ernstige bijwerkingen, bovendien werken ze heel erg goed tegen eczeem, waardoor de behandeling met deze crèmes en zalven de kwaliteit van leven voor kinderen (en volwassenen) met eczeem enorm kan verbeteren.

https://www.ntvg.nl/artikelen/kinderen-met-eczeem-verdienen-betere-behandeling#gerelateerde-artikelen

Meer informatie over dr Ellen Koster:
https://okee.sites.uu.nl
https://www.linkedin.com/in/ellen-koster-2413599/

Informatie over het huidhuis en eczeem:
https://huidhuis.nl/aandoeningen/constitutioneel-eczeem/

Informatie over Finger Tip Units
https://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/fingertip-unit-ftu.htm

Veel luisterplezier toegewenst.

In deze apothekerspodcast een interview met Simone Krooshof en Nicole Kiefte, beiden deskundigen infectiepreventie met praktische tips om antibiotica resistentie te voorkomen. Zij geven het belang aan van hand hygiene, maar ook wat je het beste kan doen als je uit een buitenlands ziekenhuis komt en naar een Nederlands ziekenhuis wil. Moet je dit melden, en hoe lang moet je dit blijven melden. Is anti bacteriële zeep nu beter dan gewone zeep? Hoe lang moet je je handen eigenlijk wassen. Kortom heel veel praktische tips. Veel luiterplezier.
Meer over Simone Krooshof
https://www.linkedin.com/in/simone-krooshof-stam-11014023/


Meer over Nicole Kiefte
https://www.linkedin.com/in/nicole-kiefte-van-grol-bb78a1203/

In dit interview met dr. Schouten hebben we het over antibiotica resistentie. We praten over hoe deze resistentie ontstaat, wanneer je risico loopt en hoe we verstandig om moeten gaan met antibiotica. Ries legt uit hoe bacteriën hun resistente genen kunnen overdragen op andere bacteriën, zelf op bacteriën die niet tot dezelfde soort behoren. We bespreken dat de inzet van antibiotica zeer voorzichtig moet gebeuren, maar dat de emotie om antibiotica in te zetten een belangrijke rol speelt bij de patiënt, maar ook bij de voorschrijvende dokter. Een belangrijk onderwerp dat wordt uitgelegd is dat antibiotica niet werkzaam zijn tegen virussen en dat de meeste infecties virus infecties zijn, dus dat we antibiotica niet snel moeten voorschrijven. Bovendien hebben antibiotica ook invloed op de darmflora, waardoor deze van samenstelling kan veranderen en waardoor mensen mogelijk eerder nadelige effecten kunnen krijgen, denk hierbij aan gewichtstoename en mogelijk depressies (luister hiervoor ook naar apothekerspodcast #31. Als je meer wilt weten over Ries, kijk dan op zijn LinkedIn profiel: https://www.linkedin.com/in/ries-schouten-04025522/

Veel luisterplezier gewenst met deze apothekerspodcast. 

dr. Henk Frans Kwint promoveerde op het gebied van medicatiebeoordelingen en doet daar nog steeds onderzoek naar. Hij is mede auteur van de richtlijn medicatiebeoordeling en ook mede auteur van de richtlijn deprescribing of demedicalisering. Met Henk Frans praat ik over wat nu precies een medicatiebeoordeling is en welke zaken hier allemaal bij komen kijken. We praten over problemen of twijfels die mensen hebben als ze stoppen met medicijnen of als er veranderingen worden voorgesteld in hun medicatie naar aanleiding van zo'n medicatiebeoordeling. Ook spreken we onze wederzijdse wens uit dat mensen zich vaker wenden tot de apotheker met vragen over hun medicatie en wordt de consult functie van de apotheker belicht. 

meer over Henk Frans Kwint: 
https://sirstevenshof.nl/medewerkers/dr-henk-frans-kwint
https://www.linkedin.com/in/henk-frans-kwint-0a03544/

https://www.thuisarts.nl/medicijngebruik-bij-ouderen
https://richtlijnen.nhg.org//files/2020-11/Final_Module%20Minderen%20en%20stoppen%20van%20medicatie.pdf
https://richtlijnen.nhg.org/multidisciplinaire-richtlijnen/polyfarmacie-bij-ouderen

In deze aflevering een uitgebreid interview met apotheker dr. Job van Boven, die heel veel weet over longmedicatie, we bespreken het verschil tussen Astma en COPD, of is dat verschil minder duidelijk dan we denken? We hebben het over inhalatietechniek, therapietrouw, het astma actieplan, het COPD actieplan. Verder gaat Job in op onderzoek dat hij heeft gedaan naar elektronische hulpmiddelen die helpen om medicatie beter te kunnen inhaleren. In de aflevering worden diverse studies en websites aangehaald, hieronder de links naar alle relevante artikelen en websites. Veel luisterplezier!

Meer over dr. Job van Boven: https://www.rug.nl/staff/j.f.m.van.boven/
https://www.linkedin.com/in/job-van-boven-53336b17/?originalSubdomain=nl

Hierbij de links naar de artikelen:

TAI: 

• TAI validatie: Plaza V, et al. Validation of the 'Test of the Adherence to Inhalers' (TAI) for Asthma and COPD Patients. J Aerosol Med Pulm Drug Deliv. 2016 Apr;29(2):142-52, link: Validation of the ‘Test of the Adherence to Inhalers’ (TAI) for Asthma and COPD Patients | Journal of Aerosol Medicine and Pulmonary Drug Delivery (liebertpub.com)
• Beschikbaar via TAI: www.taitest.com
• TAI Toolkit artikel: van de Hei SJ, et al. Personalized Medication Adherence Management in Asthma and Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Review of Effective Interventions and Development of a Practical Adherence Toolkit.  J Allergy Clin Immunol Pract. 2021;9(11):3979-3994, link: Personalized Medication Adherence Management in Asthma and Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Review of Effective Interventions and Development of a Practical Adherence Toolkit - ScienceDirect

Actie plan: Astma Actieplan – Longfonds webshop

COPD actieplan: Longaanval actieplan COPD – Longfonds webshop

Digitale voorzetkamer: 

Dierick BJH, et al. Digital spacer data driven COPD inhaler adherence education: The OUTERSPACE proof-of-concept study. Respir Med. 2022;201:106940, link: Digital spacer data driven COPD inhaler adherence education: The OUTERSPACE proof-of-concept study - ScienceDirect

PW artikel milieu impact inhalatoren: Dekhuijzen et al. CO2-VOETAFDRUK VAN  INHALATOREN KAN OP VELE FRONTEN OMLAAG. Pharmaceutisch Weekblad 2022. Link:  4844435-Q-KNMP-PW nummer 16_v7.pdf (inhalatieinstituut.nl)

PHARMACOP (apotheek studie COPD): 

Tommelein E, et al. Effectiveness of pharmaceutical care for patients with chronic obstructive pulmonary disease (PHARMACOP): a randomized controlled trial. Br J Clin Pharmacol. 2014; 77(5):756-66, link: Effectiveness of pharmaceutical care for patients with chronic obstructive pulmonary disease (PHARMACOP): a randomized controlled trial - Tommelein - 2014 - British Journal of Clinical Pharmacology - Wiley Online Library

Jansen EM, et al. Global burden of medication non-adherence in chronic obstructive pulmonary disease (COPD) and asthma: a narrative review of the clinical and economic case for smart inhalers.

J Thorac Dis. 2021; 13(6):3846-3864, link: Global burden of medication non-adherence in chronic obstructive pulmonary disease