Nieuwe Benjamin - Rosj Hasjana 2023 - met Ronit Palache

Giganten van de klassieke muziek, zoals Mahler en Mendelssohn waren Joods of van Joodse afkomst en Joodse muziek heeft ook anderen geïnspireerd, zoals met het Kol Nidrei van Max Bruch. In de de Benjamin is de klassieke muziek misschien iets onderbelicht gebleven de afgelopen jaren, maar we hebben een echte expert in huis met Lea van Coeverden die voor de lokale radio al jaren een klassiek muziekprogramma maakt. We hebben het over klassiek, maar ook over de vele modern klassieke Joodse componisten in Nederland van begin twintigste eeuw die tijdens de oorlog evrboden waren en het veelal niet overleefd hebben. In 2017 verscheen in de Benjamin het verhaal over Nico Richter, arts en componist die enkele maanden na terugkeer uit de kampen alsnog overleed, maar tot het eind bleef componeren. En uiteraard over de grote Amerikaanse componisten, als Bernstein, Gershwin en tegenwoordig nog Glass.

In de eerste Benjamin podcast van 2024  lichten we een tipje van de sluier op van wat er aan Joodse verhalen te verwachten valt dit jaar. We staan onder meer stil bij de opening van het nieuwe nationale Holocaust museum in Amsterdam en ook de viering van 750 jaar Amsterdam, hetgeen aan het eind van 2024 al begint. Niet alles is Amsterdam, er is voldoende aandacht voor de mediene, zo gaat het ingesproken verhaal in deze aflevering over de Joodse IJszeilers van Monnickendam. 

In de Chanoeka Benjamin onder meer een groot interview met Pep Rosenfeld, medeoprichter van de invloedrijke comedy groep Boom Chicago in Amsterdam. Zijn vriend en mede-Boomer, komiek Greg Shapiro vertelt in de podcast over humor en de enorme invloed van Boom Chicago op de Amerikaanse en ook Nederlandse comedy scene. Greg is onder meer bekend als de stem van Trump in de 2017 video "Netherlands second" van Arjan Lubach en was in 2016 columnist voor de Benjamin. Verder in de nieuwe Benjamin onder meer een verhaal van Lea van Coeverdern over de handgeschreven recepten van haar overgrootmoeder. Ze vertelt in de podcast ook over de kerstboom die ze als klein kind van haar ouders moest teruggeven.

Benjamin podcast met Emile Schrijver - over zijn nieuwe thriller en ook over de weerslag in Nederland van de situatie in Israël en Gaza.
Emile Schrijver is niet alleen directeur van het Joods Cultureel Kwartier en het Joods Museum in Amsterdam, hij schrijft ook spannende thrillers. Na de Hillel Codex is er nu de Firkovich-bende. Emile vertelt over wat hem inspireert, waarom het zich afspeelt in een deels orthodox-Joods milieu en in hoeverre hij zelf op de hoofdpersoon lijkt. Verder gaan we in op de weerslag van de gebeurtenissen in Israel en Gaza op Joden in Nederland. Daarna volgt een ingesproken interview met Emile uit ons Chanoeka 2019 nummer.

Na de schokkende gebeurtenissen in Israël gaat de Benjamin podcast in op wat dit doet met Joden in Nederland. We spreken met Ronny Naftaniel, voormalig van het CIDI en het Centraal Joods Overleg, en hebben het onder meer over wat Nederlandse Joden kunnen doen als ze aangesproken worden op de gebeurtenissen in het Midden-Oosten. Daarna als ingesproken stuk het interview dat Margalith Kleijwegt met hem deed voor de Pesach Benjamin ter gelegenheid van 75 jaar Israël.

Ronit Palache is de eregast in onze eerste podcast na de zomervakantie. Zij siert de cover van de nieuwe Benjamin, dat toevallig ook ons Rosj Hasjana-nummer is. Bovendien kun je in het magazine een uitgebreid interview met haar, door Margalith Kleijwegt vinden! In de podcast gaan wij dieper in op Ronits promotieonderzoek naar mensen die hun geloofsgemeenschap hebben verlaten. Wij bespreken ook haar boeken over enkele opmerkelijke naoorlogse Joodse intellectuele iconen, namelijk Ischa Meijer, Renate Rubinstein en Andreas Burnier.

Enkele andere verhalen die in deze editie van de Benjamin staan komen ook aan de orde: Herinneringen aan Joachimsthal, de literatuur van Giorgio Bassano en de rubriek Mijn Leven over journaliste Roos Elkerbout. 

Hele Benjamin lezen? https://joodswelzijn.nl/site/uploads/2023/09/Benjamin_133_lowres.pdf

Naar aanleiding van de berichten over Joodse studenten die zich zorgen maken over antisemitisme bij de UvA en de VU, besteden we aandacht aan Joodse studenten in Nederland. Met twee ingesproken stukken over de studentenhuizen in Delft en Amsterdam, respectievelijk uit de Benjamin van Chanoeka 2020 en Rosh Hasjana 2021, plus nog een stuk van Bart Wallet over de geschiedenis van het studentenhuis in Delft, van Chanoeka 2018. De stukken benadrukken het positieve en dynamische Joodse studentenleven in Nederland, maar we gaan ook even in op de polarisatie die lijkt te leiden tot minder plezierige ervaringen. Wie in aanraking komt met antisemitisme kan terecht bij JMW: https://joodswelzijn.nl/advies-hulp/antisemitisme/

Esther Erwteman van kookstudio Esther’s Cookery in de Amsterdamse Pijp en schrijfster van twee kookboeken, Nosh en Tahin, is Joods, dus is haar keuken ook Joods, legt ze uit. Verder is de Joodse keuken vooral een houding, vindt ze. Er is altijd wat te eten, je verwelkomt mensen met voedsel en laat ze niet op een houtje bijten. Ze put zelf uit kooktradities van over de hele wereld voor haar koosjere, vegetarische keuken. De Benjamin heeft een vaste etensrubriek, Eten & Opeten en Esther heeft daar twee keer ingestaan, toen ze Esther’s Cookery begon en toen Nosh verscheen in 2020. Dat laatste stuk is ook ingesproken aan het eind van de podcast, met recept! Met ook nog een stuk uit 2022 over het kookboek van Jonah Freud, Memmisj. Ook met recept! Op de Benjamin website, www.joodswelzijn.nl/benjamin-online, komt binnenkort ook een speciaal zomers recept van Esther Erwteman, dus houd het in de gaten!

Het wordt een zomer om van te dromen met de nieuwe Benjamin! Creativiteit en dromen met illustrator Jeska Verstegen, dromen bezien vanuit de psychoanalyse met Iki Freud, de Amerikaanse droom - mythe of werkelijkheid?, dromen van een betere wereld door schonere brandstof om mee te koken naar Afrika te brengen met Judith Joan Walker, en uiteraard dromen in de Joodse traditie van Asjer Waterman die in de podcast verder ingaat op de vraag: Zijn dromen bedrog, moeten we uitkijken voor het messianistische aspect ervan? Maar hij vindt dromen ook wel iets heel moois hebben.

Denk aan alle plekken waar je van je moeder niet naar toe mag, en daar leidt Meïr Behar reizen naartoe. In het zomer nummer 2022 van de Benjamin stond een verhaal over hem, vergezeld van veel opmerkelijke foto's. In datzelfde nummer stond ook een interview met Arnon Grunberg over reizen. De schrijver reist ook heel veel en vreemd genoeg hebben Behar en Grunberg met elkaar gemeen dat ze bang zijn dat hun baggage niet aankomt. Behar vertelt in de podcast over zijn werk en wat hij tegenkomt, ook aan Joodse sporen.  Aansluitend de verhalen over Behar en Grunberg uit het zomer nummer 2022.