«Οθέλλος» του Robert Wilson: Αξιομνημόνευτη παράσταση ή μια από τα ίδια;

Το «Dune: Μέρος Δεύτερο» μονοπωλεί το κινηματογραφικό ενδιαφέρον αυτές τις μέρες. Ο Γιάννης Βασιλείου και ο Πάνος Γκένας συζητούν για το απορροφητικό worldbuilding της ταινίας,  για το αν ο Βιλνέβ είναι ένας εστέτ Ρίντλεϊ Σκοτ, για ομοιότητες και διαφορές με το βιβλίο, για τον «Τελευταίο Πειρασμό» του Πολ Ατρείδη, για το casting του Τιμοτέ Σαλαμέ, για τη Ζεντάγια και τον Μπαρδέμ, για την απουσία ψυχεδέλειας, για τις μουσικές του Χανς Ζίμερ και για την παραλία του Σίμου στην Ελαφόνησο. 

Το True Detective επέστρεψε με νέα δημιουργική ομάδα και υπότιτλο «Night Country». Ο Γιάννης Βασιλείου και ο Γιώργος Τσαγκόζης συζητούν για τις προσδοκίες του πρώτου επεισοδίου της τέταρτης σεζόν, για το αμφιλεγόμενο φινάλε της, για τη σχέση της με την πρώτη σεζόν, για την αδικημένη δεύτερη, για τις παράλογες αντιδράσεις μερίδας των fanboys πριν την πρεμιέρα, για την Τζόντι Φόστερ, τον Λάβκραφτ, τους Beatles, την αυτοδικία και τα συλλαλητήρια.

Το «All of us Strangers», η μελαγχολική φαντασία του Άντριου Χέιγκ, συγκινεί βαθιά θεατές, όπου προβάλλεται. Με αφορμή την έξοδο της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες, ο Γιάννης Βασιλείου και ο Χρήστος Πολίτης (aka o Xρήστος δεν μένει πια εδώ) συζητούν για την αύρα της, για τους Pet Shop Boys, για γονείς και φαντάσματα, για τη μοναξιά και την αγάπη στη μεγάλη πόλη, για τον αλλαγμένο Άντριου Σκοτ και για το queer cinema και αποκαλύπτουν αν έκλαψαν στο τέλος.

Οι κριτικές χλιαρές, οι οσκαρικές ελπίδες διαψεύστηκαν νωρίς, οι εισπράξεις χαμηλές, σε κάποιες χώρες σαν τη δική μας η ταινία δεν βγήκε καν στις αίθουσες. Κι όμως, το Saltburn της Έμεραλντ Φενέλ είναι η πιο πολυσυζητημένη κινηματογραφική παραγωγή των τελευταίων εβδομάδων. 

Ο Γιάννης Βασιλείου και ο Αλέξανδρος Παπαγεωργίου (aka Aλεκσάντερ Πλατς) συζητούν για αυτό το παράδοξο, για τα (πολλά) μειονεκτήματα και για τα προτερήματα της ταινίας, για την δεύτερη ζωή που έδωσε στο Murder on the Dancefloor της Sophie Ellis-Bextor, για τα challenges στο TikTok και για τους λόγους που ο πρώτος σκεφτόταν τον δεύτερο όσο έβλεπε την ταινία.  

Τι εξυπηρετεί η αναβίωση του «Τσίου» στο θέατρο; Πόσο πετυχημένη είναι μια μεταφορά μιας «χειροποίητης» ταινίας από την οθόνη στη σκηνή; Εξακολουθεί να αντανακλά τη ζωή της Αθήνας 18 χρόνια μετά την πρώτη της προβολή; 

«Δεκαπενταύγουστο στη Αθήνα μένουνε μόνο οι μπατίρηδες και όσοι δεν έχουν κόσμο για να πάνε έξω. Εκείνος ο Δεκαπενταύγουστος ήταν πολύ δύσκολος. Φράγκα δεν υπήρχανε, δηλαδή ίσα - ίσα το πιώμα μου... Εκείνη τη μέρα θυμάμαι, όλος ο κόσμος που είχε μείνει στην Αθήνα ήταν πολύ τρελαμένος...».

Κάπως έτσι ξεκινάει η αφήγηση του Τσίου ένα τυπικό αθηναϊκό καλοκαίρι που, μόνος στην Αθήνα, προσπαθούσε να βρει τη δόση του και μαζί του και ένας ολόκληρος κόσμος από γνωστούς και άγνωστους του, ένα μωσαϊκό ανθρώπων της διπλανής πόρτας, σε μια διαρκή αναζήτηση της πρέζας και της πραγματικής τους ταυτότητας.

Η ταινία «Τσίου» αποτέλεσε το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Μάκη Παπαδημητράτου και προβλήθηκε  πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2005 στον κινηματογράφο «Μικρόκοσμος». Λίγο αργότερα την ίδια χρονιά στο 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης απέσπασε το βραβείο FIPRESCI της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου και τα βραβεία καλύτερου σεναρίου και πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στα κρατικά βραβεία ποιότητας. Έκτοτε ταξίδεψε σε σημαντικά Φεστιβάλ ανά την υφήλιο, όπως στο Σαν Φρανσίσκο, το Παρίσι, το Λουξεμβούργο, το Σικάγο και την Ισπανία, αποσπώντας αξιοζήλευτες κριτικές. Στην Ελλάδα αποτέλεσε μια ταινία αναφοράς μιας ολόκληρης εποχής. 

Ποιοι είναι οι λόγοι που η όπερα «Μαντάμα Μπατερφλάι» παραμένει τόσο δημοφιλής έναν αιώνα και περισσότερο αφότου γράφτηκε; Τι το κανούριο έρχεται να προτείνει η μεταφορά του έργου από τον Γάλλο σκηνοθέτη Ολιβιέ Πι; Σε ποιο βαθμό λειτουργούν οι αναφορές στην αμερικανική πολιτιστική κυριαρχία επί της ιαπωνικής παράδοσης;

Η «Μαντάμα Μπαττερφλάι», η «γιαπωνέζικη τραγωδία» του Τζάκομο Πουτσίνι, από τις διασημότερες όπερες του παγκόσμιου ρεπερτορίου, χαρακτηρίζεται από υπέροχες άριές, πρόδηλα μελωδική μουσική και δραματική θεατρικότητά. Η υπόθεση της όπερας αφορά τον μοιραίο έρωτα της δεκαπεντάχρονης γκέισας Τσο-Τσο-Σαν για τον Πίνκερτον, υποπλοίαρχο του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ύστερα από τρία χρόνια απουσίας, ο αξιωματικός επιστρέφει με την Αμερικανίδα σύζυγό του στην Ιαπωνία, όπου μαθαίνει ότι έχει αποκτήσει γιο από την Μπαττερφλάι. Εκείνη δέχεται να παραδώσει το παιδί μονάχα στον ίδιο τον Πίνκερτον και στη συνέχεια αυτοκτονεί.

Στην παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Ηρώδειο, η οποία άνοιξε και το Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2023, τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Ολιβιέ Πυ, τη μουσική διεύθυνση ο Βασίλης Χριστόπουλος, σκηνικά, κοστούμια ο Πιερ-Αντρέ Βάιτς, φωτισμούς ο Μπερτράν Κιγύ, χορογραφία -κινησιολογία ο Ντανιέλ Ιζό, και τη διεύθυνση της χορωδίας ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Τους κεντρικούς ρόλους ερμηνεύουν οι Άννα Σον ( Τσο-Τσο-Σαν), η Αλίσα Κολόσοβα (Σουτζούκι), ο Αντρέα Καρέ (Πίνκερτον), ο Διονύσης Σούρμπης (Σάρπλες) και ο Γιάννης Καλυβάς (Γκόρο).

Στην «αστυκωμική» σειρά του IQ 160  (αυθεντικός τίτλος HPI - Haut potentiel intellectuel) η Πηνελόπη Μουρίκη (Σμαράγδα Καρύδη), αρχικά εργάζεται στη Διεύθυνση Εγκλημάτων κατά Ζωής της Ελληνικής Αστυνομίας ως καθαρίστρια. Ένα βράδυ, καθώς πέφτει τυχαία πάνω στα στοιχεία του φακέλου μίας δολοφονίας παρεμβαίνει στα συμπεράσματα της έρευνας, κάνοντας πολύ σημαντικές διορθώσεις. 

Το επόμενο πρωί, ο υπαστυνόμος Αργύρης Καλατζής (Νίκος Κουρής) μαζί με την αρχηγό του ανακαλύπτουν την παρέμβασή της και την καλούν για εξηγήσεις. Τότε βρίσκονται μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη καθώς διαπιστώνουν ότι η Πηνελόπη έχει εντοπίσει λεπτομέρειες που οι ίδιοι δεν είχαν προσέξει. Βέβαια αποδεικνύεται ότι πρόκειται για μια προικισμένη γυναίκα με πολύ υψηλή ευφυΐα και διαθέτει IQ 160. Η εντυπωσιασμένη αρχηγός παίρνει την τολμηρή απόφαση να την προσλάβει με τη βεβαιότητα ότι θα συνεισφέρει σημαντικά στη δουλειά του τμήματος. Προς μεγάλη έκπληξη και τον εκνευρισμό του υπαστυνόμου. 

Η παρορμητική και απείθαρχη Πηνελόπη δεν ακολουθεί το αστυνομικό πρωτόκολλο και αυτό οδηγεί συχνά τον τυπολάτρη Καλατζή στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Μετά από μια σειρά επιτυχιών της προτείνεται η μόνιμη θέση της συμβούλου της ομάδας στην οποία και εντάσσεται. Παράλληλα όμως έχει τρία παιδιά, μια έφηβη, ένα οκτάχρονο και ένα έξι μηνών μωρό από δύο συντρόφους και η ζωή της είναι ένας αγώνας δρόμου να προλάβει όλες τις υποχρεώσεις της. Κι ενώ το ανατρεπτικό της μυαλό παίρνει ταχύτατες στροφές, συγκρατεί εικόνες, πληροφορίες και αριθμούς, συνδυάζει τα δεδομένα και οδηγείται στα σωστά συμπεράσματα, όλες αυτές οι επιδόσεις δεν την βοηθάνε και τόσο στην προσωπική της ζωή. 

Παρόλο που ο Αργύρης διαφωνεί κάθετα με τον τρόπο που χειρίζεται τις υποθέσεις οδηγώντας τους σε συνεχείς κόντρες και καυγάδες στο τέλος πάντα βρίσκουν τον τρόπο να συνεργαστούν αποτελεσματικά και να εξιχνιάζουν τις υποθέσεις που αναλαμβάνουν. Έτσι, σε κάθε επεισόδιο μία νέα, περίπλοκη υπόθεση οδηγείται στην επίλυσή της, συνήθως χάρη στην Πηνελόπη και στην υψηλή της νοημοσύνη. Με πολλά παρατράγουδα και κωμικές καταστάσεις.

Πώς αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα τον θυμό και τα τραύματά μας; Πόση υποκρισία κρύβεται πίσω από τις τέλειες ζωές των τριαντάρηδων της σύγχρονης Αμερικής, πίσω από τα καλοστημένα προφίλ της κοινωνικής δικτύωσης; Τι καινούργιο έρχεται να προσθέσει μία ακόμα σειρά με Ασιατές Αμερικανούς; Τελικά, ευτελίζει ή αναδεικνύει το μαζικό μέσο της τηλεόρασης τα μεγάλα υπαρξιακά θέματα που ταλανίζουν την υψηλή λογοτεχνία και την τέχνη ανά τους αιώνες; 

Όλα ξεκινάνε όταν ο μπουχτισμένος Ντάνι, ένας νέος Αμερικανο-Κορεάτης ιδιοκτήτης μιας μικρής τεχνικής εταιρείας, δέχεται ένα επίμονο κορνάρισμα στο πάρκινγκ ενός σούπερ μάρκετ από ένα λευκό πολυτελές SUV. Σε λίγα λεπτά εξελίσσεται μία λυσσαλέα καταδίωξη στους πολυσύχναστους δρόμους του Λος Άντζελες. Δεν ξέρει ότι το αυτοκίνητο το οδηγεί γυναίκα, αλλά θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του να μάθει για να εκδικηθεί.

Όταν ξαναβρεθεί με την αυτοδημιούργητη Έμι που ζει μια πλούσια ζωή στα ακριβά προάστια, θα προκληθεί μια σειρά εξωφρενικών και σουρεαλιστικών γεγονότων που θα αλλάξουν τις ζωές των δύο αλλά και όσων τους περιβάλλουν.

Η φρενήρης κωμωδία που σταδιακά αποκτά το προφίλ υπαρξιακού δράματος προβάλλεται εδώ και λίγες μέρες από το Netflix, είναι δημιουργία του Lee Sung Jin και αποτελείται από 10 επεισόδια. Στον ρόλο του Ντάνι ο πρωταγωνιστής του Minari, Danny Cho, και στον ρόλο της Έμι η stand-up κωμικός Ali Wong. Βeef δεν σημαίνει μόνο βοδινό κρέας αλλά και καυγάς μεταξύ φίλων.

Η μονόπρακτη όπερα «Ο πύργος του Κυανοπώγωνα» του Ούγγρου συνθέτη Μπέλα Μπάρτοκ η οποία βασίζεται στο παραμύθι του Σαρλ Περρώ «Ο Κυανοπώγωνας»(1697) διακρίνεται μιας σπάνιας συμπύκνωσης και συναισθηματικής έντασης καθώς περιλαμβάνει μόλις δύο χαρακτήρες, τον Κυανοπώγωνα και την πιο πρόσφατη σύζυγό του, την Ιουδίθ. Θέλοντας να μάθει για το παρελθόν του συζύγου της, ανοίγει μία - μία τις επτά πόρτες του κάστρου του Κυανοπώγωνα και πίσω από καθεμία ανακαλύπτει έναν διαφορετικό κόσμο, τα αμύθητα πλούτη, τον ηρωισμό και τη δόξα του συζύγου της, αλλά επίσης πόνο, δάκρυα, αίμα και σκληρότητα. Κυρίως αίμα. Το συμβολιστικό κείμενο του Μπέλα Μπαλάζ (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του γερμανοεβραίου ποιητή Χέρμπερτ Μπάουερ) έδωσε την ευκαιρία στον Μπάρτοκ να συνθέσει μια από τις πιο εντυπωσιακές παρτιτούρες του, όπου συνδυάζει τις παραδοσιακές μπαλάντες της Τρανσυλβανίας με τη μουσική γλώσσα του μοντερνισμού και τις επιρροές του από τον Ντεμπυσσύ. 

Ο «Τζιάννι Σκίκκι» του Τζάκομο Πουτσίνι είναι μια μαύρη κωμωδία στα όρια του γκροτέσκου σε λιμπρέτο του Τζοβακκίνου Φορτσάνο ο οποίος βασίστηκε στην 30η Ωδή από την «Κόλαση» της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη. Διαπραγματεύεται ένα ιδιαίτερα προσφιλές θέμα και της Κομέντια ντελ’ άρτε, την παραχάραξη της διαθήκης ενός πλούσιου από τους συγγενείς του καθώς έκανε το «λάθος» να μην γράψει την περιουσία του σε εκείνους στερώντας τους την απόλαυση μιας ξεκούραστης και πλουσιοπάροχης κληρονομιάς. 

Στο «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο», βιβλίο που δημοσιεύτηκε λίγο μετά τη συγκλονιστική εμπειρία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1928, και κατέληξε ένα από τα μεγαλύτερα μπεστ-σέλερ του 20ού αι., ο συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, ο οποίος πολέμησε και ο ίδιος στον Μεγάλο Πόλεμο, όπως ονομάστηκε, αφηγείται την ιστορία του εικοσάχρονου Πάουλ και των συντρόφων του που κατατάχθηκαν με ενθουσιασμό αρχικά, για να βιώσουν στη συνέχεια τον τρόμο των χαρακωμάτων, την απόγνωση και τη φρίκη του θανάτου, όπως όλη εκείνη η γενιά που δεν επέστρεψε ποτέ.  

Γιατί έχει σημασία το ότι γυρίστηκε ξανά το «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπον» και τι δίνει στη νέα γενιά θεατών; Πόσο εθισμένοι είμαστε στη φρίκη; 

Η πρώτη απόπειρα της μεταφοράς στον κινηματογράφο έγινε το 1930 από τον Λούις Μάιλστοουν και απέσπασε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Θα κάνει η νέα εκδοχή του σκηνοθέτη Έντουαρντ Μπέργκερ ξανά την έκπληξη στα φετινά Όσκαρ;