Adalet Atlası

Adalet Atlası podcast serisinin son bölümünde Türkiye’nin güncel durumu içinde adaleti konuşmamızın anlamını, Danışma Kurulu üyelerimiz Senem Aytaç, Ozan Erözden, Umut Tümay Arslan, Mehmet Fatih Uslu, Ceren Akçabay ve Kasım Akbaş ile sorguluyoruz. Çıkış noktası olarak, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Nisan 2022'de Gezi Davası kararını ele alıyoruz. Osman Kavala’nın ağırlaştırılmış müebbet, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin 18’er yıl hapis cezasına çarptırıldığı karardan yola çıkarak adaletin yürütücüsü olması beklenen hukukun, yargı mensupları tarafından uygulanmadığı bir dönemde adalet arayışının imkânları üzerine konuşuyoruz. 

Adalet Atlası'nda sona yaklaşırken Danışma Kurulu üyelerimiz Senem Aytaç, Ozan Erözden, Umut Tümay Arslan, Mehmet Fatih Uslu, Ceren Akçabay ve Kasım Akbaş ile üç yıla yayılan ve iki sezon süren podcast serisinde neleri, neden yaptığımızı ve yapamadığımızı konuşuyoruz. Bölümde, seri boyunca müzikten video oyunlarına, kanıt üretiminden defineciliğe pek çok alanın adaletle kesişim noktalarına bakmanın adalete ilişkin düşüncelerimizi nasıl dönüştürdüğünü, adaleti yokluğunda düşünmenin yorgunluğunu yok saymadan tartışıyoruz.

Deniz biyologu Levent Artüz, sanatçı Aslı Uludağ ve felsefeci Oğuz Karayemiş, Adalet Atlası’nın bu bölümünde çöpten yola çıkarak çevresel şiddet üzerine konuşuyor. Kayıtta, vaka olarak toplumsal ve endüstriyel atıkların boşaltıldığı Marmara Denizi ve ‘çevre dostu’ olarak sunulan jeotermal enerji santrallerinin faaliyet gösterdiği yeraltı ele alınıyor. 

Sanatçı Fatoş İrwen, siyaset bilimci Arda İbikoğlu ve sosyolog Yonca Güneş Yücel, Adalet Atlası’nın bu bölümünde devletin kapatma iktidarını ele alıyor. Hazal Özvarış’ın moderatörlüğünü yaptığı bölümde hapishanelerin dönüşümü, bugün kimlerin gardiyanların olduğu ve cezaevi içinde tutuklu ve mahkûmların üreterek kapatılmaya nasıl direndiği anlatılıyor.  

Arkeolog Sera Yelözer, sanatçı Hera Büyüktaşçıyan ve antropolog Umut Yıldırım, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde, insanın aktarımı olmadan geçmişte yaşanan adaletsizlikleri madde üzerinden nasıl okuyabileceğimizi anlatıyor. Yazının sakladıkları ve görünenin kurgusu nedeniyle görünmez kılınanların örnekleriyle başlayan bölümde, olayların tanığı ve hafızanın aktarıcısı olarak ağaçlar, taşlar ve boncuklar ele alınıyor. 

Adalet Atlası podcast serisinin bu bölümünde yayıncı Rober Koptaş, medya sanatçısı ve yönetmen Deniz Tortum ve yönetmen Ceylan Özgün Özçelik geçmişte yaşanan adaletsizlikleri farklı teknolojilerle bugüne taşımanın yollarını anlatıyor. Konuklar, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde, yayıncılık, sanal gerçeklik (VR) ve sinema üzerinden 1915 Ermeni Soykırımı öncesi ve sonrasında olanlar, 6-7 Eylül 1955 pogromu ve 2 Temmuz 1993 Madımak katliamını bugün hatırlatmanın imkân ve sınırlarını tartışıyor. 

Adalet Atlası’nın bu bölümünde siyaset bilimci Alev Özkazanç, teknoloji felsefecisi Melis Baş ve dijital alanda insan hakları çalışan Şebnem Keniş ile sosyal medyada adalet arayışlarını konuşuyoruz. Uluslararası şirketlerin sosyal medya platformlarını hangi prensipler üzerine inşa ettiklerini tartıştığımız bu bölümde, kullanıcıların bu alanlarda adaleti nasıl aradıklarını ifşa yöntemi üzerinden ele alıyoruz. 

Eğitimci Aylin Vartanyan ve tarihçi Talin Suciyan, Adalet Atlası’nın bu bölümünde suç soykırım olduğunda özür dilemenin neden imkânsız olduğunu anlatıyor. Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde, odağa kolektif özürler alınıyor ve 2008’deki “Ermenilerden özür diliyorum” kampanyasının yanı sıra sanat alanında açılan kolektif yas tutma pratikleri ele alınıyor.   

Tarihçi Mehmet Polatel, sosyolog Kübra Kurt Çalışkan ve hukukçu Kasım Akbaş mülkiyet hakkını ve ihlalini definecilikten yola çıkarak anlatıyor. Hazal Özvarış’ın moderatörlüğünü yaptığı bölümde, definecilerin yerin altında ne aradığını, onlara musallat olan hayaletleri ve özünde yağmacılık olan bu alanın meşruiyetini tarih ve hukuktan nasıl aldığı konuşuluyor.  

Antropolog Deniz Yonucu ve editör Aybars Yanık, adaleti yokluğunda nasıl düşlediğimizi çizgi roman dünyasının vigilante kahramanları ve İstanbul’un bazı sosyalist mahalleri üzerinden anlatıyor. Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde bölümde, yasayı kendi ellerine almaya tekabül eden bu adalet anlayışının çıkış noktaları, şiddetle ilişkisi ve yükselen popülerliği kurgu ve toplumsal hayat iç içe geçirilerek ele alınıyor.

Editör yazar Tanıl Bora ve eleştirel hukuk çalışmalarından Başak Ertür, suçlu devlet olduğunda sivil alandaki kanıt üretme imkânlarını, Almanya istihbarat servisiyle ilişkili olan ırkçı NSU örgütü üzerinden konuşuyor. Bölümde devletin kanıt rejimi ve karşı-adli bilimler, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde polisiye yazar Wolfgang Schorlau’nun Koruyan El romanı üzerinden ele alınıyor. 

Tıbbi antropoloji alanından Aslıhan Sanal, organ nakli cerrahı Cüneyt Kayaalp ve tıp hukukçusu Özge Yücel, sağlık ve adaletin kesişim noktalarını organ nakillerinden yola çıkarak anlatıyor. Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde bölümde canlıdan canlıya nakillerde aile içi pazarlıklar konu edilirken düşük kadavra bağışının neden ve sonuçları doktorların tercihleriyle devlet mekanizmaları üzerinden konuşuluyor.

Feminist aktivist Feride Eralp, Osmanlı tarihçisi Caroline Finkel ve sinema çalışmalarından Aslı Özgen, 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’nden yola çıkarak yürümenin adaletle ilişkisini ele alıyor. Hazal Özvarış’ın moderatörlüğünü yaptığı sohbette yürüyüşün imkân ve sınırları erken dönem sineması ile kentteki karşılıklarıyla birlikte konuşuluyor. 

Tarihçi Nazan Maksudyan, psikiyatr Koray Başar ve hukukçu Efruz Kaya çocukların irade ve edimlerinin nasıl yok sayılabildiğini trans ve interseks çocukların deneyimlerinden yola çıkarak konuşuyor. Hazal Özvarış’ın moderatörlüğünü yaptığı sohbette, aile, tıp ve hukuk aracılığıyla yetişkinlerin çocukların failliğini hangi gerekçelerle baskıladığı ve çocukların direniş alanları birlikte ele alınıyor. 

Adalet Atlası'nın 2. sezonunun bu açılış bölümünde şair yazar Murathan Mungan ve psikanalist yazar Nilüfer Erdem, büyürken adalet duygusunun nasıl şekillendiğini Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde masallardan yola çıkarak konuşuyor.

Siyasal iktisat alanından Barış Alp Özden ile oyun çalışmaları alanından Diğdem Sezen ve Tonguç İbrahim Sezen, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde sosyal adaleti ve derin yoksulluğu video oyunlar üzerinden konuşuyor. Yoksulluk simülasyonlarını çıkış noktası alan bölümde, yoksulluğun farklı video oyunu türlerinde nasıl ele alındığı, yoksulluğun tarihsel dönüşümü ile birlikte irdeleniyor. 

***

Sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir, öneri ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.

• Facebook
• Twitter
• Instagram

Bilimkurgu yazarı felsefeci Ayşe Acar, elektronik ve haberleşme mühendisi Neslihan Serap Şengör ve hukukçu Barış Erman, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde yapay zekânın bugününü ve yarınını adalet eksenli konuşuyor. Yapay vicdanlı askerlerden dijital hâkimlerin mahkemelerdeki rolüne uzanan bölümde, öğrenen makinelerin günümüzdeki hukuki statüsü ve gelecekte adalet uygulamalarımızı nasıl dönüştüreceği tartışılıyor.

***

Sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir, öneri ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.

• Facebook
• Twitter
• Instagram

Antropolog Aslı Zengin, adli tıp uzmanı Ümit Biçer ve psikanalist Bella Habip, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde adalet ile ölüm arasındaki ilişkiyi ölüm sonrasında yaşanan adaletsizlikler üzerinden konuşuyor. Kimsesizler mezarlıkları ve toplu mezarları çıkış noktası alan bölümde, yas süreçleri ve devlet politikaları arasındaki bağlar irdeleniyor.

***

Sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir, öneri ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.

• Facebook
• Twitter
• Instagram

Rapçi Ezhel ve etnomüzikolog Mustafa Avcı, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde bireysel adalet arayışını müzik üzerinden konuşuyor. Rap müziği çıkış noktası olarak alan bölümde, konuklar rapin bugüne neden ve nede damga vurduğunu Türkiye’nin müzik tarihiyle birlikte düşünüyor.

***

Sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir, öneri ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.

• Facebook
• Twitter
• Instagram

Akademisyen ilahiyatçı Hidayet Şefkatli Tuksal, kelâm alanında öğretim üyeliği yapan Mehmet Evkuran ve siyaset bilimci Halil İbrahim Yenigün, Hazal Özvarış’ın soruları eşliğinde İslam ve adaletin kesişim noktalarını konuşuyor. Allah tasavvurundan başlayarak İslam teolojisinde adaletin yerini ele alan bölümde, İslam kurumsallaşırken pratikte adalet eksenli ekollerin neden geri planda kaldığı değerlendiriliyor. 

***

Sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir, öneri ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.

• Facebook
• Twitter
• Instagram