Bij UNStudio wordt bijna ieder project in ieder geval deels parametrisch ontworpen, wordt virtual reality steeds vaker ingezet en wordt aan een platform gebouwd dat urban data inzet om gemeenschappen bij elkaar te brengen. Een boeiend gesprek met architect Ben van Berkel over hoe al deze technieken uiteindelijk gezondere en leefbaardere steden moeten opleveren.
In de internationale context moeten projecten niet alleen snel en efficiënt ontworpen worden, maar wordt ook verwacht dat dit meteen kostenbewust gebeurd en dat bijvoorbeeld energiezuinigheid en circulariteit meegenomen worden. Zeker bij projecten met een wat complexere geometrie ontkom je er volgens architect Ben van Berkel dan niet aan om projecten in ieder geval deels parametrisch te ontwerpen. Zijn bureau doet dat al sinds begin jaren ‘90 en heeft hier zodoende inmiddels enorm veel ervaring mee opgebouwd.
Dat betekent overigens niet dat de eerste lijnen van een project meteen uit een parametrisch model komen, geeft Van Berkel in de podcast aan. Soms wordt er nog even mee gewacht. Hoe dan ook wordt het parametrisch model stapsgewijs opgebouwd met eerst zo’n drie parameters die het project op hoofdlijnen vastleggen, voordat er andere parameters aan toegevoegd worden, soms tot wel meer dan honderd.
Ontwerpen met deze tools vergelijkt Van Berkel met ‘editen’. Het gaat er volgens hem om dat een ontwerp, uit oogpunt van bouwbaarheid, uit niet meer dan een handvol elementen opgebouwd wordt, elementen die dan qua structuur steeds hetzelfde zijn maar in vorm kunnen variëren.
In het ontwerpproces gaat het er volgens Van Berkel om niet van tevoren bedachte ontwerpen in een parametrisch model uit te werken, maar de parametrische modellen ook zelf oplossingen en optimaliseringen te laten genereren. Hij geeft aan zich graag te laten verrassen door de varianten die de computermodellen genereren, net als dat zijn eigen handschetsen dat ook kunnen doen.
Het afgelopen jaar heeft Van Berkel veel in Virtual Reality (VR) gewerkt. Hij is er heel enthousiast over. Met zijn bureau participeert hij in een bedrijf dat hiervoor software ontwikkeld op basis van een game engine. Deze software stelt de teams bij UNStudio in staat zelfs op afstand met hun opdrachtgevers in hetzelfde model rond te lopen. Ook voor henzelf en voor adviseurs heeft het veel meerwaarde. In VR zie je gewoon hoe het zit, vertelt Van Berkel, en dat zorgt ervoor dat sneller, betere keuzes gemaakt kunnen worden.
Dan urban data. Daar verwacht Van Berkel heel veel van. UNStudio zet hier met zijn nieuwe zusterbedrijf UNSense stevig op in. Doel is om voor buurten of stadsdelen data platformen te bouwen waar de bewoners zeggenschap houden over hun data en dat via een interface de gemeenschapszin stimuleert. Een van de grootste projecten op dit punt komt in Helmond, in het Brainport Smart District, waar in een pilot van honderd huishoudens getracht wordt om bewoners op het gebied van voedsel, energie, water en mobiliteit met elkaar te laten samenwerken. Aan dit platform wordt al wel gewerkt, maar dit kan pas over drie jaar echt in de praktijk getest worden als de bewoners er in hun woningen trekken. Pas dan wordt duidelijk hoe het platform werkt en welke verbeteringen nog nodig zijn. Zo’n platform is niet direct af, dat heeft ‘kooktijd’ nodig, omschrijft Van Berkel. Met de bewoners wordt dat platform verder ontwikkeld.
Van Berkel benadrukt dat UNSense in Helmond vooralsnog niet inzet op volledig geautomatiseerde woningen, maar echt op het stimuleren van interactie tussen bewoners, zodat hun gedrag en de lokale economie verandert. Zo lijkt het mogelijk om bijna 70% van het voedsel voor de bewoners in de buurt te verbouwen – dat vindt hij interessant. Uiteindelijk hoopt Van Berkel dat we zo komen tot steden die leefbaarder en gezonder zijn. Het gaat tenslotte om de mensen in de stad, sluit hij af.
Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door de BNA.
