kaart

We onderzoeken de plek waar zojuist een moord is gepleegd, kijken naar kapsels van de meisjes van De Sok en in onze zoektocht naar Marietje Kessels vinden we nu het lichaam van het meisje terug. Archieven, foto's en sites in deze aflevering vind je hier: https://bhic.nl/podcast/afleveringen/4 Alle info over onze podcast vind je hier: https://bhic.nl/podcast Muziek bij Stem uit het verleden: "Comfortable Mystery 3" Kevin MacLeod (incompetech.com) Licensed under Creative Commons: By Attribution 4.0 License http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

Want het Oost-Europese land heeft een lange historie van wiskundigen en daar weet de ICT-sector goed van te profiteren. 'Ze vergelijken zichzelf altijd met andere Centraal- en Oost-Europese landen als Slovenië, Slowakije, Polen, Tsjechië', vertelt Frans Nederstigt van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. 'Daar laten ze echt wel zien dat ze het hoogste investeringsniveau en de hoogste IT-graad hebben. Ze zijn wat dat betreft wel goed ontwikkeld en ze noemen zichzelf terecht de innovation hub van die regio', vervolgt hij. Prezi, het veel gebruikte alternatief voor een powerpoint, is bijvoorbeeld een Hongaarse start-up.

Tekort aan goed opgeleide ICT'ers

Die sterke sector wil Hongarije de komende tijd verder uitbouwen. 'Ze proberen ook buitenlandse bedrijven naar Hongarije te halen. Er is een belangrijke uitdaging in het land. Enerzijds zijn er die marktkansen en groeikansen voor de Hongaarse ICT-bedrijven. Maar ze zitten ook nog wel met een structureel tekort aan goed opgeleide ICT-mensen.'

En dat biedt kansen: 'Je kan als Nederlandse ondernemer in Hongarije terecht voor goedkopere arbeidskrachten en goedkopere datacenters. Maar je kan ook kijken hoe je dat combineert met opleidingsmogelijkheden. Er zijn nu al een aantal privéscholen voor softwareontwikkelaars in Hongarije. Dat moeten er eigenlijk veel meer worden, want er moeten meer mensen opgeleid worden', legt Frans Nederstigt.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er was deze week het toonaangevende 'Mobile World Congress' in Barcelona. Al jaren een begrip en Nederlandse bedrijven zijn er dan ook goed vertegenwoordigd. 'We hebben er zelfs ons eigen Holland Paviljoen', zegt Frans Nederstigt van de RVO - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - die in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland afstruint voor Nederlandse ondernemers. 'Dit jaar komen er meer dan 100.000 bezoekers op af, georganiseerd door 'Mobile World Capital.'

48 miljard euro

Dat is een soort samenwerkingsverband in de buurt van Barcelona die in de digitale en mobiele transformatie zitten. 'Zij hebben door Oxford University en Accenture laten uitrekenen dat Spanje de komende drie jaar de potentie heeft om, alleen al in deze sector, ongeveer 48 miljard aan waarde toe te voegen aan het BBP', zegt Nederstigt. Dit is dus interessant voor Nederlandse ondernemers. 'Bekende Nederlandse bedrijven als Travis (vertaler) en Tikkie (betaaldienst) zitten daar al.'

Nederstigt waarschuwt wel dat je goed voorbereid naar zo'n congres moet gaan. 'We hebben in Barcelona het 'Netherlands Bussiness Support Office' die Nederlandse bedrijven hierbij kunnen helpen', vertelt hij. Daarnaast ondersteunen ze de Nederlandse bedrijven ook in het verdere proces van zakendoen in die regio.

Volgende week blijven we in de ICT-sector hangen maar vertrekken we wel uit Spanje. Dan verkennen we de kansen in Hongarije.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van de RVO - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Deze week schuift hij aan met glazen vol Rioja-wijn en echte Spaanse tapas, want volgende week vindt in het meest prestigieuze wijngebied van Spanje een inkoopmissie plaats, georganiseerd door het Enterprise Europe Network. 'Winkelen in Spanje', omschrijft Nederstigt de missie. Ondernemers gespecialiseerd in Spanje, maar ook grote spelers zoals supermarkten die bezig zijn met Spaanse producten zouden baat kunnen hebben bij de inkoopmissie.

Echte Spaanse hapjes

Rioja produceert jaarlijks maar liefst 386 miljoen flessen wijn. Daarvan exporteren ze ongeveer 100 miljoen liter naar buitenland, en dat willen ze uitbreiden, weet Nederstigt. Maar er valt 'beslist meer te halen' in de regio: denk ook aan andere Spaanse hapjes zoals droge worst, de serranoham uit de bergen.

Makkelijk zakendoen daar met die Spanjaarden

Het netwerk, dat gericht is op export, nodigt Nederlandse mkb'ers uit voor de inkoopmissie. Tijdens de missie kunnen ondernemers ook speeddaten met Spaanse verkopers. Dat wordt overigens best makkelijk zaken doen, denkt Nederstigt, want de Spanjaarden willen hun producten natuurlijk aan de man brengen.

Volgende week: niets eetbaars, wel weer Spaans: het World Mobile Congress in Barcelona.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van de RVO - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Deze week zit hij in het noord-westen van Italië, want in de buurt van Piermont en Turijn tiert de luchtvaart welig.

Vliegtuigen bouwen en luchthavenontwikkeling zorgen voor de economische waarde van het gebied. Denk bijvoorbeeld aan vliegtuigontwerper en -bouwer Leonardo, die onder meer voor Airbus onderdelen bouwt. Die werkt samen met veel toeleveranciers, vertelt Nederstigt. 'Die hebben een aparte regeling bedacht: hun toeleveranciers mogen maar 75 procent van hun omzet bij dit bedrijf halen. Om te voorkomen dat ze te veel gericht zijn op één klant en om de concurrentie onderling - tussen toeleveranciers en innovatie - te stimuleren.'

'Nieuw luchthavenplan Italië zorgt voor kansen'

Daar liggen precies kansen voor Nederlandse ondernemers. Niet alleen zoeken ze nieuwe toeleveranciers, Italië heeft ook een nieuw luchthavenplan; het wil het aantal passagiers in de komende 12 jaar verdubbelen tot 300 miljoen. 'Die Noord-Italiaanse die zijn daar ook mee bezig. Een Nederlandse partner die ze daarvoor aangetrokken hebben is het Nederlandse omroepbedrijf AviaVox, dat mensen wel kennen van de vriendelijke aankondigingsberichten.' Die leveren dat nu ook aan Noord-Italiaanse luchthavens. 'Het systeem stelt volautomatisch een zin samen.'

'Zoek Italiaanse partner'

Als je met Italiaanse bedrijven wilt werken heb je een Italiaanse partner nodig, adviseert Nederstigt. Daarvoor kun je contact opnemen met de ambassade in Rome of met de RVO zelf. 'Binnenkort organiseren we bij de Rijksdienst een kansenseminar, voor bedrijven die geïnteresseerd zijn in de kansen die er voor bedrijven liggen in de Italiaanse luchthavensector.'

Volgende week gaat Zakendoen in Europa naar wijnregio Rioja in Spanje.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Problemen door Brexit

Ierland voorziet problemen als het Verenigd Koninkrijk volgend jaar uit de Europese Unie treedt. Voor haar export is Ierland heel nauw verbonden met het Verenigd Koninkrijk. Ze delen zelfs een landsgrens. 'Als Groot-Brittannië uit de EU stapt, moet Ierland de exportgoederen eerst uitvoeren naar het Verenigd Koninkrijk en dan invoeren in Europa', vertelt Frans Nederstigt van RVO. Een extra obstakel dus.

Om het obstakel te omzeilen moet Ierland op zoek naar een oplossing om buiten de landbrug om producten te exporteren. Transport over zee, bijvoorbeeld. 'Ierland heeft wel een aantal havens, Belfast is bijvoorbeeld een bekende. Maar vergeleken met Nederlandse havens stelt dat niet zo veel voor. Een haven als Rosslare, in het zuidoosten, zou een interessante optie zijn voor directe routes naar Europa.' Het probleem: de Ierse havens zijn daar op dit moment nog niet klaar voor. Er is dus behoefte aan een extra impuls.

Alert zijn

Nederland is niet het enige land met kennis op gebied van havens, ook België weet er wat van. Maar de Nederlandse Ambassade in Dublin is er druk mee bezig. 'Zij kunnen Nederlanders helpen aan zakenpartners en aan zakelijke kansen.' Volgens Nederstigt moeten bedrijven met expertise op gebied van havens daarom nu alert zijn.

Volgende week gaat Zakendoen in Europa naar Italië voor Aerospace.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van de RVO - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Deze week komt hij in het Deens Odense, een havenstad met 200.000 inwoners en groot geworden met de scheepsbouw. De stad is nu ook begonnen met robotics om te kunnen concurreren met Aziatische scheepsbouwers, vertelt Nederstigt.

Het Deense robotics cluster

Door de grote investeringen in robotics is er een cluster in de stad en regio waar ze nu de vruchten van plukken, weet Nederstigt. 'De hele stad is gericht op robotics. Je ziet er vanalles: onderzoeksinstituten, onderwijs- en investeringsprogramma's. Je moet je voorstellen: het is een stad met dezelfde omvang als Haarlem en daar zitten dan 150 bedrijven die met robotics werken. De grootste is Universal Robots, een lokaal bedrijf opgericht door drie studievrienden. Die maken robotarmpjes, een heel simpel concept. Inmiddels heeft het bedrijf 350 mensen in dienst en maakt het enorme winst.'

Drones voor op het water

Odense focust zich behalve op robotics ook op drones en dan met name varende drones. 'Dus onbemande kleine bootjes die in de havens schepen en watergangen kunnen inspecteren en scheepverkeer kunnen monitoren.' Dat zou voor Rotterdam heel interessant kunnen zijn, zegt Nederstigt.

En er zit al een stukje Nederland: Valk Welding heeft een Deense tak die zich in lasrobots heeft bekwaamd. Ook interessant voor Nederlandse ondernemers, tipt Nederstigt, is het Deense 'Invest in Odense', het lokale investeringverhikel van de lokale overheid. 'Dat wordt geleid door een Nederlander, Joost Nijhof. Je kunt hem mailen in het Nederlands, hartstikke makkelijk.'

Volgende week gaat Zakendoen in Europa naar Ierland voor transport.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Net over de grens met Nederland ligt niet alleen de op een na grootste stad van Duitsland met 2 miljoen inwoners, Hamburg is ook de hoofdstad van de digitale startups in Duitsland. Bekende bedrijven zoals websitebouwer Jimdo, Xing (het Duitse LinkedIn) en games-ontwikkelaar Bigpoint hebben er hun oorsprong gevonden. Ook op Europees vlak timmert Hamburg enorm aan de weg, zegt Nederstigt.

Nu is het nog een Duits feestje, maar er is ruimte voor Nederlandse digitale startups: als je een goed idee hebt, kun je daarmee ook de Duitse markt op. 'De startup-scene is een hele open cultuur.' Denk aan de Nederlandse startup Gigstarter, een soort boekingsplatform voor muzikanten, dat er al zit.

Pas op: kulturverschillen

Pas wel op voor cultuurverschillen met die Duitsers, weet Nederstigt: ga vooral niet over je privéleven zitten praten, daar zitten ze niet op te wachten. Kom ook op tijd. En het land is nog altijd heel hiërarchisch, je moet weten met wie je aan tafel zit. 'Maar als je eenmaal binnen bent is het fijn zaken doen.' Voor vragen kun je terecht bij het de Hamburgse Netherlands Business Support Office, dat ondernemers helpt.

Volgende week gaat Zakendoen in Europa naar Denemarken voor drones en robotics.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onontdekte parel deze week is Kroatië. De toeristische sector groeit er snel, maar voor Nederlandse toeristische ondernemers is wel de vraag hoe je die toeristenstroom beheersbaar houdt. Want op jaarbasis gaat het al gauw om 17 miljoen buitenlandse toeristen en die moeten allemaal hun plekje vinden aan de kust, of in het binnenland. 'Het gaat om het verbreden en verbeteren van het toerisme - hotels, restaurants en om het ontwikkelen van al die kustgebieden. Nederland is daar toch iets verder mee, dus daar liggen de kansen.'

Spreiding is het toverwoord, zowel in plaats als in tijd, zegt Frans Nederstigt van de RVO. 'Hoe zorg je ervoor dat die toeristen niet allemaal in die twee maanden per jaar in dat smalle kuststrookje komen, maar ook op andere momenten en plekken in Kroatië terecht kunnen? Nederlandse ondernemers zijn actief in gezondheidstoerisme en in de horeca. Maar Nederland exporteert ook veel voedsel en hoe meer toerisme, hoe meer mensen en hoe meer goederen je naar dat land kunt sturen.'

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens Frans Nederstigt van de RVO, die in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland afstruint voor ondernemers, kent de republiek van Slowakije genoeg kansen voor auto-ondernemend Nederland.

Slowakije - net wat groter dan Nederland samen en goed voor 5,5 miljoen inwoners - is een politiek economisch stabiel land met een stevige economische groei en heeft interessante voorwaarden voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling, vertelt Nederstigt.

Hoog percentage vaklui in de auto-industrie

Maar het belangrijkste is dat Slowakije een hoog percentage vaklui kent, met name in de auto-industrie. 'Slowakije produceert 191 auto's per 1000 inwoners. In Nederland komen we niet verder dan 3 per duizend', weet Nederstigt. Volkswagen produceert er bijvoorbeeld al vier modellen, waaronder de Porsche Cayenne. Peugeot, Citroën en Kia zitten er ook, die bouwen op 5 miljoen inwoners al meer dan een miljoen auto's. Jaguar Land Rover is bezig met een fabriek waar nog eens 160.000 auto's jaarlijks bijgebouwd gaan worden.

Wij Nederlanders zijn vooral goed in het bedenken van toepassingen voor auto's - denk aan autobanden, kunststof onderdelen, navigatie of bevestigingsmaterialen. Juist voor dit soort bedrijven liggen er kansen in de Slowaakse autofabrieken, zegt Nederstigt.

Vliegende auto

De spannendste auto-ontwikkeling in Slowakije komt van het bedrijf Aeromobiel uit Bratislava, dat bezig is met de ontwikkeling van de vliegende auto. Het bedrijf verwacht volgend jaar bestellingen op te nemen en het jaar erop te gaan leveren. 'Door de internationale auto-pers worden ze gezien als een van de grote kanshebbers om die barrière tussen rijden en vliegen te slechten, omdat ze de mensen hebben die weten hoe je die dingen moet maken.'

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van RVO struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Deze week gaan we naar Oostenrijk voor de e-mobility. 'Oostenrijk heeft een groot aandeel heeft in het opwekken van groene energie, een ambitieus klimaatbeleid maar ook investeert in innovatie en groene groei.'

Zero-emissie mobiliteit

De komende jaren richt het land zich op verdere stappen in de zogeheten zero-emissie mobiliteit, vertelt Nederstigt. 'Daar speelt e-mobility natuurlijk een hele grote rol in.' Dus: elektrische auto's en auto's op waterstof. 'Oostenrijk heeft in de EU procentueel gezien het grootste aantal toegelaten elektrische auto's.'

Meer verduurzaming

Qua timing komt het de Oostenrijkers goed uit om in te zetten op e-mobility, want de tweede helft van 2018 zijn ze voorzitter van de Europese Unie. Dan willen ze belangrijke stappen zetten in verduurzaming. Om dat te doen willen ze van Wenen een nul-uitstoot-transportcorridor maken, vertelt Nederstigt. 'Ze willen alle vervoersstromen nul emissie maken. Dat gaat met name om de zware transportsector. Dus als je als Nederlands transportbedrijf je vervoer naar de regio Wenen wil verduurzamen, kun je daar met bedrijven in contact treden hoe je dat kunt doen.'

Nederlandse kennis kan naar Wenen

Voor Nederland liggen daar kansen, omdat in Oostenrijk de focus op bedrijfsvoertuigen en de oplaadinfrastructuur ligt, vertelt Nederstigt. En laat Nederland op deze vlakken nou veel verder hierin zijn, zegt hij. 'Die oplaadinfrastructuur is nog helemaal niet berekend op de verwachte groei van elektrische voertuigen.' Bedrijven die dus al iets in e-mobility doen kunnen aan hun trekken komen in Wenen.

Geïnteresseerde ondernemers kunnen meedoen aan een internationaal businessprogramma van de ambassade: 'Er is een samenwerkingsprogramma tussen de Nederlandse overheid en een aantal partners in Nederland en Oostenrijk.' Er is ook nog het Dutch Innovation Centre for Electric Road Transport, een samenwerking van technische universiteiten en hogescholen in Nederland. Dit testproject wil kijken hoe je de capaciteit en kennis naar de regio brengt en hoe je het beste kunt instappen, vertelt Nederstigt.

Volgende week: de vliegende auto uit Slowakije.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van RVO struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Vandaag neemt hij ons mee naar Polen, dat met 38 miljoen inwoners inmiddels bijna de 20e economie van de wereld is geworden. 'We zeggen wel eens: Polen is het nieuwe Duitsland, het is ook niet zo ver weg', luidt Nederstigt in. Ook economisch gaat het Polen voor de wind, elk jaar een groei van 4 procent en de regering is heel ambitieus, weet hij.

Poolse bloemenmarkt open voor Nederlanders

En wat gedijt goed in het Poolse ondernemersklimaat? Bloemen. Maar wacht eens even, zit de hele wereld niet juist te wachten op Néderlandse bloemen? Juist, maar de hoeveelheid bloemen en planten die naar Polen werden geëxporteerd steeg de afgelopen jaren explosief, vertelt hij op basis van exportstatistieken van Floridata. 'In 2014 ging het nog om 152 miljoen euro en elk jaar komt daar tussen de 10 en 15 procent bij. Dit jaar steekt die teller al op 22 procent.'

Daar komt bij dat sinds de toetreding van Polen tot de Europese Unie is de export ook veel makkelijker geworden en is Polen het zesde exportland voor Nederlandse bloemen en planten geworden. Maar Polen heeft nog veel meer potentie qua export en de belangstelling voor onze Nederlandse bloemen en planten, zegt Nederstigt.

Polen houden van goedkoop, hiërarchie en duidelijke lijntjes

Onder meer Waterdrinker, Heemskerk Flowers. Van Duyvenvoorde Bloemengroep hebben al een stevige vinger in de Poolse bloemenpap. In hoofdstad Warschau zit ook een landbouwraad, agrarische adviseur van de RVO, die bedrijven helpt actiever te zijn in Polen. Die zeggen: er zit nog veel rek in, dus Nederlandse bloemenexporteurs zouden er goed aan doen zich op deze markt te richten.

Maar let op: Polen letten op de kleintjes, houden van hiërarchie en duidelijke lijntjes. Ook belangrijk, zeker bij onderhandelingen: de Polen zijn niet echt van het poldermodel, dus waar Nederlanders snel aan een win-win-situatie zouden denken, denken Polen 'waar jij wint, verlies ik', dus daar moet je wel rekening mee houden als je daar zaken gaat doen', adviseert Nederstigt.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van RVO struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Zijn oog viel dit keer op Lyon. 'Het zijn de donkere dagen voor kerst dus ik dacht dat het leuk zou zijn ons licht op te steken over een belangrijk thema: verlichting. En waar anders dan in de echte lichtstad van Frankrijk: Lyon.'

Lichtfestival

Dus niet Parijs. Lyon heeft vanwege de gebroeders Lumière een historische band met verlichting, vertelt hij. 'Die sector is vrij belangrijk in Lyon. Dat gaat veel verder dan openbare verlichting, denk ook aan feest-, sfeer- en kantoorverlichting, verlichting om veiligheid te verbeteren en lichtshows. Vandaag start daar het Fête des Lumières, een openbaar festival waar bedrijven en ondernemers hun waar laten zien. Dat is een ontzettend mooi festival maar ook een showcase voor creativiteit en innovatie. Waar de Bollenstreek het Bloemencorso heeft, heeft Lyon dit lichtfestival.'

Zinvol om erheen te gaan

Het is voor een hele hoop ondernemers zinvol erheen te gaan, zegt Nederstigt. 'Verlichting is zo belangrijk in ons dagelijks leven: het gaat over interieurontwerpers, dus architecten kunnen ernaartoe, mensen uit de entertainmentindustrie: concerten, stadions. Mensen uit de beveiliging kunnen ernaartoe. Wegbeheerders, lokale overheden, noem maar op: iedereen heeft wel iets met licht. In Lyon zitten de echte experts op het gebied van licht.'

Er zitten al Nederlanders

Philips Lighting zit er 'nogal', zegt Nederstigt. 'Die zitten ten noordoosten van Lyon, in Miribel, met het OLAC, het Outdoor Lighting Application Center. In dat centrum praten ze met mensen over de toepassing van verlichting. Ze verkopen er geen lampen, maar van november tot mei kun je er elke avond heen om te kijken wat verschillende soorten verlichting doen met de beleving.'

Ondernemers die interesse hebben moeten volgens Nederstigt zeker even op de website van het festival kijken, maar kunnen ook terecht bij het Netherlands Business Support Office in Lyon. 'Die hebben ook een rapport geschreven over de marktkansen voor mensen die verlichting produceren en bedrijven die verlichting willen gebruiken om hun eigen producten of diensten te verbeteren.' Het festival begint vandaag en loopt nog tot en met zondag 10 december.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frans Nederstigt van RVO struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Dit keer richtte hij zijn peilen op Oost-Roemenië, waar het scheiden, ophalen, verwerken en opnieuw distribueren van afval oftewel remanufacturing big business is. Veel bedrijven sturen kapotte producten namelijk naar Roemenië voor reparatie, vertelt hij.

Zero Waste Municipality Network

In de stad Iai in het oosten van Roemenië, waar zich dit allemaal afspeelt, zou je hierom denken dat ze koploper zijn op het gebied van afvalverwerking, maar ze lopen nog hopeloos achter. Wat hebben Nederlandse bedrijven hier dan te zoeken? Nederstigt: Iai heeft zich aangemeld bij het Zero Waste Municipality Network, een netwerk van steden die naar zero waste willen.

Lage lonen en goede vaklui

De stad heeft daar twee ambities bij: ze willen groen- en restafval inzamelen en gedifferentieerde afvaltarieven invoeren al naar gelang wat je aanbiedt, weet Nederstigt. Omdat Iai van ver moet komen, zijn er veel kansen om onze kennis daar naartoe te brengen. Ook helpen de lage lonen en goede Roemeense vaklui, vertelt hij. Je moet wel een lange adem hebben, want landelijke wetgeving wordt daar niet makkelijk lokaal doorgevoerd.

Zorg ook vooral voor een Roemeense partner in de regio, want alles is in het Roemeens, dus je moet wel weten wat er in die tenders staat.

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vandaag reizen we af naar Finland, waar zo'n 180 kilometer boven Helsinki het 'Manchester van Scandinavië' ligt: Tampere. Het is met pakweg 350.000 inwoners de één na grootste stad van Finland. Het ligt tussen twee meren met een onderling hoogteverschil van achttien meter, waardoor een waterkrachtcentrale er altijd op volle toeren heeft kunnen draaien. Én het ligt op een steenworp afstand van het plaatsje Nokia - inderdaad: van het eens zo florerende mobieltjesmerk. Daarmee is het in feite de geboorteplaats van de smartphone.

Buiten Finland wordt Nokia inmiddels gerekend tot de vergane glorie, maar in Tampere hebben ze niet het gevoel dat Nokia echt is weggeweest, zegt Nedersigt. 'Het leuke aan deze stadsregio is dat ze niet bij de pakken neer is gaan zitten en heeft gezegd: duizend man hooggeschoold personeel in de aanbieding op het gebied van mobiele datacommunicatie. Dus er zit heel veel knowhow in de regio van mensen die met telecommunicatie bezig zijn geweest.'

Goede partner

Maar bovenal herbergt Tampere de Tampere University of Technology, wereldwijd vermaard om de samenwerking tussen onderzoek en onderwijs én het bedrijfsleven. 'Dus voor bedrijven die het interessant vinden om met mobiele communicatie te werken, is die universiteit een enorm goede partner om mee samen te werken.' Mede door het interessante vestigingsklimaat zitten er inmiddels bedrijven als Huawei, Intel én Nokia. 'Het is een interessante regio voor bedrijven die bezig zijn met toepassingen waar heel veel dataverkeer wordt uitgewisseld.'

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deelstaten Baden-Württemberg en Beieren in Zuid-Duitsland zijn een goudmijn voor e-health ondernemers, vertelt Frans Nederstigt van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). 'Het gaat dan om diagnostiek, medische technologie en biotechnologie', zegt hij. Duitsland krijgt te maken met dezelfde problemen als in Nederland zoals vergrijzing van de bevolking en stijgende zorgkosten. 'Maar anders dan in Nederland is er in Duitsland sprake van een hele conservatieve zorgmarkt.'

Faxen

Volgens Nederstigt zijn heel veel ziekenhuizen hopeloos ouderwets en loopt de digitalisering sterk achter. 'Veel ziekenhuizen in Duitsland gebruiken bijvoorbeeld nog de fax', zegt hij. Kansen genoeg dus voor Nederlandse ondernemers. 'Het is echt een goudmijn want de manier waarop de zorg in Duitsland is georganiseerd, dat is niet lang houdbaar.'

Nederlandse ondernemers

Nederlandse ondernemers zijn volgens Nederstigt bijzonder geschikt om in Zuid-Duitsland orde op zaken te stellen. 'De demografie van Zuid-Duitsland lijkt heel erg op die van Nederland, er wonen ongeveer evenveel mensen in die twee deelstaten als in Nederland.' Daarnaast hebben Nederlandse ondernemers ook een streepje voor. 'In Duitsland staan Nederlandse ondernemers heel goed aangeschreven', zegt hij.

Vakbeurs in Düsseldorf

De trein gaat er aankomen, daar is Nederstigt wel van overtuigt. De Nederlandse overheid is nu bezig om zoveel mogelijk Nederlandse bedrijven hierop voor te bereiden. 'Zodat veel bedrijven op tijd kunnen instappen', zegt hij. Eén van de maatregelen om ondernemers te helpen is het deelnemen aan de MEDICA vakbeurs in Düsseldorf. 'We proberen daar de Nederlandse ondernemers echt als een collectief te presenteren.'

Onderstaande kaart van Esri, specialist in kaarttechnologie, laat zien waar er in Europa grote kansen liggen voor ondernemers:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zakendoen in Europa gaat de komende tijd op zoek naar de 'secret places' voor ondernemers in Europa. Samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland brengen we al deze hotspots letterlijk in kaart. Vandaag: Wallonië. Frans Nederstigt van RVO struint in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het buitenland af voor ondernemers. Online ondernemers in dit geval, want Wallonië is een Walhalla voor webwinkels.

Overzichtelijke markt

Wat Wallonië voor webwinkels interessant maakt, is de nét iets afwijkende markt. Die is niet al te groot en daardoor behoorlijk overzichtelijk. Een van de voordelen die Nederlandse webwinkels hebben boven Belgische concurrenten is bovendien dat een bedrijf als Coolblue goede sier kan maken met flexibele levertijden, door Belgische restricties op nachtwerk in een aantal sectoren. 'Een bedrijf als Coolblue kan daardoor garanties bieden voor de levering van bepaalde producten. In België ligt dat soms wat ingewikkelder.'

Springplank

Bovendien is Wallonië een uitstekende springplank naar Frankrijk, zegt Nederstigt, zeker als je voor het gemak Brussel meeneemt. 'Voor je bedrijf is belangrijk dat je een Franstalige website maakt en ook een Franstalige backoffice hebt. Juist omdat het nog een wat kleinere markt is, kun je even voelen hoe het water is en of je producten ook in die markt een beetje aankomen. Als dat bevalt, kun je kijken of je beter kunt uitbreiden naar Frankrijk.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Litouwen, en dan specifiek de stad Kaunas, is volgens Frans Nederstigt van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een verbogen parel: Er is een hoogopgeleide, jonge bevolking. 53 procent van de inwoners heeft een opleiding op hbo-niveau. En de laatste jaren zijn ze steeds meer gericht op ICT-start ups. Ze hebben er inmiddels al net zoveel als Nederland.

Kaunas, de tweede stad na hoofdstad Vilnius, is zo interessant om verschillende redenen: Er zit een opleidingsinstituut voor ICT-dienstverlening en Kaunas is net een beetje goedkoper en heeft meer ruimte om te ontwikkelen zegt Nederstigt. Ook is er in Litouwen sprake van uitstekende internetsnelheid, een startupvriendelijke wetgeving, goedkope woningen, lage lonen en connecties met niet-EU landen zoals Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne.

Jong en goedkoop, dus. Wat je dan nog nodig hebt? Een beetje ervaring. En dat is precies wat Nederland kan bieden, aldus Nederstigt: Jij kunt als Nederlands bedrijf gebruik maken van de mogelijkheden die Litouwen biedt, maar zij zitten juist te springen om de ervaring die Nederlandse bedrijven weer hebben. Dus dat is een mooie match.

Nog twijfels? Dan kun je altijd contact opnemen met de RVO. Wij kunnen samen met de ambassade kijken naar een geschikte zakenpartner voor een Nederlands bedrijf.

Volgende week: webwinkelen in Wallonië

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zakendoen in Europa gaat komende tijd op zoek naar de 'secret places' voor ondernemers in Europa. Zo ontdekken we een nieuwe afzetmarkt voor rundvlees in Bulgarije en moet je als logistiek ondernemer tegenwoordig in Midden-Spanje zijn. Samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) brengen we al deze hotspots letterlijk in kaart. Vandaag zijn de ogen gericht op de textiel- en schoeisel industrie in Noord-Portugal.

Kwaliteit vs. kwantiteit

Die industrie concentreert zich rond enkele specifieke regio's. Textielnijverheid is bij uitstek te vinden rond Braga, Porto, Guimarães en Famalicão, de kwalitatief hoogstaande schoenfabrikanten vind je met name in de 'clusters van kleine plaatsen' in de buurt van de kust: Felgeiras en Guimarães enerzijds en iets zuidelijker Santa Maria da Feira. De afgelopen tien jaar hebben veel kleinere bedrijfjes de plaats ingenomen van de grotere firma's die hun heil elders op de wereld zochten.

Want ook Portugal kreeg een aantal jaren geleden te kampen met de toelating van China en India tot de WTO. Door rigoureus te kiezen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit slaagden de Portugezen er grotendeels in de Chinezen en Indiërs buiten de deur te houden, zegt Frans Nederstigt van de RVO. 'Het is relatief nog altijd best goedkoop en de leverzekerheid is hoger dan wanneer je bijvoorbeeld zaken doet met Azië. En omdat het dichterbij is, is het veel makkelijker om ook nog een keertje langs te gaan; je zit in anderhalf à twee uur in Porto.'

Hart voor de zaak

Heb je eenmaal een goede Portugese leverancier gevonden, dan is het eenvoudig om een goede band op te bouwen: wil je in Nederland kleding laten maken, kun je voor alle losse onderdelen in Portugal terecht, schetst : 'Maria doet de garen, Alfonso doet het borduurwerk en zo kun je dat hele productieproces met kleinere bedrijven doen en dat zijn echt mensen die hart voor de zaak hebben en dat is juist zo leuk aan deze regio.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mede mogelijk gemaakt door: Orange Cyberdefense

Drones
De autoriteiten in Brazilië proberen het fysiek onmogelijk te maken voor drones om op te stijgen in de buurt van stadions waar de Olympische Spelen gehouden worden. Toch lukt dat niet zo goed... bijvoorbeeld tijdens de openingsceremonie, toen zijn er door bezoekers minstens drie drones gezien. Wie bepaalt waar mijn drones mogen en vooral kunnen vliegen? Dat bespreken we met Parcival Hofland, professioneel drone-bestuurder en verbonden aan de Dutch Drone Academy.

Bekijk hier een kaart met waar je in Nederland wel - en niet - mag vliegen:

Biometrisch beveiligen
Nadat de vingerafdruk niet meer weg te denken is van de hedendaagse smartphone, begint ook de irisscan te arriveren. De nieuwe Samsung Galaxy Note 7 bijvoorbeeld heeft zo'n irisscanner om je telefoon te unlocken. Ook kan je tegenwoordig al betalen met een selfie. Hoe veilig is biometrische beveiliging? Te gast is Maarten Wegdam van InnoValor, een software- en adviesbureau op het gebied van digitale innovatie.

Gamescom
In Keulen begint vandaag Gamescom, de jaarlijkse gamesbeurs in Keulen. Nederland is op de beurs vertegenwoordig met vijftien bedrijven: zes grote spelers en negen 'jonge makers'. Ook op die beurs is Horst Streck, de voorzitter van de gaming-koepelorganisatie Dutch Games Association, we vragen aan hem wat de trends zijn op Gamescom en hoe grote en kleine spelers elkaar kunnen versterken.

See omnystudio.com/listener for privacy information.