νησιά

Στο τρίτο κατά σειρά σφηνάκι Χημείας, ο Στέλιος Ανατολίτης ξεσπάει κατά των γάμων σε νησιά (άσχετο με τη Χημεία), αλλά ταυτόχρονα ασχολείται με τον μέγιστο Joseph Louis Gay-Lussac (σχετικό με τη Χημεία, ευτυχώς) και τα αέρια. Ο Gay-Lussac λοιπόν ανακάλυψε μεταξύ άλλων, ότι η σχέση μεταξύ της πίεσης των αερίων και της απώλειας θερμοκρασίας είναι ανάλογη. Τι σας λέμε τώρα; Κι όμως.. Αν δεν υπήρχε αυτός ο κύριος, δεν θα υπήρχε και το γκάζι, οπότε πώς θα μαγειρεύατε στο κάμπινγκ; Ε;

Πώς είναι άραγε να κολυμπάς πάνω από 130 χλμ σε 64 ώρες χωρίς διακοπή; Τι συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα και νου; Ο κολυμβητής υπερασποστάσεων Σπύρος Χρυσικόπουλος μας διηγείται πώς γεννήθηκε η αγάπη του για τη θάλασσα και το κολύμπι, πώς κατάφερε το Ρεκόρ Guinness για τη μεγαλύτερη απόσταση που κολύμπησε ποτέ άνθρωπος σε πισίνα και πώς πέρασε κολυμπώντας από την Ρόδο στο Καστελόριζο.

Καλοκαίρι στην Ελλάδα. Παραλία όλη μέρα, βόλτες σε σοκάκια νησιών, εκδρομές στο βουνό για κάποιους. Κοινή συνισταμένη;  Ο «καυτός» ελληνικός ήλιος. Γνωρίζουμε τελικά πώς πρέπει να προστατευτούμε από τους κινδύνους που κρύβει η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία; Και ξέρουμε τι από όσα ακούμε είναι αλήθεια και τι μύθος; Η Έφη Αλεβίζου και η δερματολόγος Γεωργία Κανελλοπούλου ξεδιαλύνουν τους μύθους από τις αλήθειες που ισχύουν στο μεγάλο αυτό κεφάλαιο που λέγεται προστασία από τον ήλιο.

Ποια είναι η σχέση του σύγχρονου Έλληνα με τη θάλασσα το καλοκαίρι; Πώς δίνονται στις ακτές οι γαλάζιες σημαίες και τι σημαίνουν; Πώς έχει αλλάξει η συμπεριφορά μας στις παραλίες και ποιους κινδύνους αγνοούμε; Η Δάρεια Βουρδουμπά, υπεύθυνη του προγράμματος “γαλάζια σημαία”, ο Πέτρος Παρθένης που κολυμπάει 365 μέρες τον χρόνο και ο Αλέξανδρος Καραπατής, ναυαγοσώστης, μας κατατοπίζουν σε σχέση με όσα θέλουμε να ξέρουμε εν όψει διακοπών.

Είναι λάθος να εξομοιώνουμε τους τωρινούς πρόσφυγες με εκείνους του 1922. Για να συνδέσουμε το παρελθόν με το σήμερα, αρκεί να αναλογιστούμε τις συνέπειες που είχαν οι εξαιρέσεις από την υποχρεωτική ανταλλαγή, δηλαδή η παραμονή του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των Ελλήνων στην Πόλη (και Ίμβρο και Τένεδο) με αντιστάθμισμα την παραμονή των Τούρκων (και άλλων μουσουλμάνων) στη Δυτική Θράκη. Μία χριστιανική εκκλησία με θεωρητικά οικουμενική εμβέλεια παραμένει αιχμάλωτη σε μουσουλμανικό κράτος. Επιπλέον, ενώ η ελληνική μειονότητα σχεδόν εξαφανίστηκε, η παρουσία τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη, που περιλαμβάνει τη μεγάλη πλειονότητα των εκεί μουσουλμάνων, δημιουργεί ανησυχίες για την ασφάλεια της Ελλάδας.

Όλα ακριβαίνουν και ενόψει καλοκαιριού πολλοί φοβούνται ότι ο κλάδος του τουρισμού θα περάσει κρίση. Ο Σπύρος Λάμπρου συνομιλεί με ένα ζευγάρι φίλων του με τρία παιδιά από τη Φινλανδία, που είναι σίγουροι για το πού θα περάσουν τις διακοπές τους. «Ποιος νοιάζεται για τα λεφτά Σπύρο; Θα έρθουμε για να ζήσουμε λίγο σαν Έλληνες» του λένε και του εξηγούν τι σημαίνει και γιατί είναι σημαντικός ο ελληνικός τρόπος ζωής για έναν Φινλανδό.

Τον Σεπτέμβριο του 1922, μόνο ο Βενιζέλος μπορούσε να αντιπαλέψει στο εξωτερικό και ειδικά στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στη Λωζάνη τις συνέπειες της ήττας. Ήταν έτσι σε θέση να επιβάλει εξαιρετικά δυσάρεστες αποφάσεις: πρώτα την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό και πληθυσμό, ύστερα την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών. Μόνο εκείνος μπορούσε επίσης να αναστήσει τη συμμαχία της ηττημένης Ελλάδας με τις νικήτριες Μεγάλες Δυνάμεις και προπαντός με τη Μεγάλη Βρετανία. Κατάφερε έτσι να αποφύγει άλλες εδαφικές απώλειες και την πληρωμή πολεμικών επανορθώσεων, ενώ η Τουρκία αναγνώρισε επιτέλους την απόκτηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου από την Ελλάδα.

Άραγε μπορούμε να καθαρίσουμε τη θάλασσα και πώς; Πόσο μεγάλη είναι πραγματικά η θαλάσσια ρύπανση και τι κινδύνους ενέχει για την ποιότητα ζωής μας; Τι βρίσκουμε στις ακτές και στον βυθό της θάλασσας και με ποιες δράσεις μπορούμε να βοηθήσουμε τη θάλασσα να αναπνεύσει; Η ωκεανογράφος Χριστίνα Ζέρη, η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη Αγγελική Κοσμοπούλου και ο Πρόεδρος της ΜΚΟ ΟΖΟΝ Αναστάσιος Φιλιππίδης μας δίνουν όλες τις απαντήσεις.