tweede wereldoorlog

Een begenadigd lasser die in de jaren 50 op de motor door Parijs scheurde en in de leer was bij Zadkine. Wees eens eerlijk, je denkt aan een man toch? De kunstenaar Ferdi was haar tijd ver vooruit. Haar kunstwerk Wombtomb ademt de Flower Power, Rock ‘n Roll en seksuele vrijheid van de sixties. In de kunst veranderde er van alles. Kunstwerken verlieten de vitrines en vrouwelijke kunstenaars braken door het glazen plafond. Janine Abbring spreekt erover met conservator beeldende kunst 20ste eeuw, Mels Evers.

Wil je weten hoe dit zeer aanraakbare object eruitziet? Ga dan naar: https://www.rijksmuseum.nl/en/collection/BK-2012-58

In het Rijksmuseum is powered by ING.

Na de evacuatie woonden er nog weinig mensen binnen de vesting in Wijk aan Zee. Verzet plegen was riskant.

Brigadier Saake Ypma verzamelde geheime berichten in zijn sleutelkastje. 

Dries van der Meij stal alles ‘wat los en vast lag’ van de Duitsers. Dries was huisbewaarder van Maris Stella. Samen met Leo, de Duitse wapenmeester, hielpen ze Andries Schellevis aan geweren voor het verzet. 

Greet Cudovan gaat in gesprek met Henno de Jong, docent mbo bij het Nova-college en José Schellevis-de Jong. Opname Sylvia Brandse.

Als een curator van haar eigen leven stelde Isabel Wachenheimer een compleet familiearchief samen. Met daarin dagboeken, fotoalbums en een kampjas, die ze aankreeg in een Oostenrijks concentratiekamp. Op deze manier pakte ze de regie terug over het tragische verleden van haar familie en haarzelf. Wat is haar verhaal en hoe belandde de jas in het Rijksmuseum. Janine Abbring spreekt erover met conservator geschiedenis Harm Stevens.

Wil je weten hoe deze jas eruitziet? Ga dan naar: https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/NG-2011-97-1

In het Rijksmuseum is powered by ING.

De beroemde fotograaf Eva Besnyö was tijdens haar 93-jarige leven niet alleen getuige van, maar ook drijvende kracht achter belangrijke ontwikkelingen in de fotografie. In het beeld 'Vrouwelijk naakt' zien we een naakte jonge vrouw door de lens van een vrouwelijke fotograaf. En gefotografeerd op een manier die toen net in opkomst was. Janine Abbring spreekt erover met conservator fotografie Mattie Boom.

Wil je weten hoe deze foto eruitziet? Ga dan naar www.rijksmuseum.nl/podcast

In het Rijksmuseum is powered by ING.

Deze aflevering gaat over de tijd van de mobilisatie in 1939/40. Prins Bernard bezoekt op 22 januari 1940 Wijk aan Zee, als commandant van de vesting Holland. Op bijgaande foto loopt hij tussen de overste Van Andel (links) en Commandant majoor Steenbeek (rechts). Hij neemt een parade af van de in Wijk aan Zee gelegerde Nederlandse militairen. 

Het Julianaplein is in 1930 ingericht en kreeg de naam van de latere koningin Juliana. Op het plein staat een 1.80 m hoog bakstenen gedenkteken met vlaggenmast ter ere van het huwelijk van prins Bernhard en Juliana op 7 januari 1937, toentertijd onthuld door burgemeester Scholten. In 1940 door de Duitsers ‘herdoopt’ tot Plein. 

Gerrit Albertus Lasonder was een steenrijke grootgrondbezitter uit Enschede. Hij bezat landgoed Drienerlo, de plek waar later de Universiteit Twente zou verrijzen. In zijn leven maakte Lasonder één cruciale beslissing: hij werd lid van de NSB. Het zou hem later al zijn bezittingen kosten.

Wie was deze Gerrit Lasonder, en wat was zijn rol tijdens de Tweede Wereldoorlog? Historicus en journalist Jelle Posthuma gaat in deze eerste aflevering van Landgoed Drienerlo samen met experts op zoek naar plekken die herinneren aan de geschiedenis, zoals de voormalige boerderijen op de campus van de Universiteit Twente en het depot van De Museumfabriek in Enschede.

Gemaakt door Jelle Posthuma. Met dank aan Martin Bosker van de UT en de geïnterviewden: Hiska Bakker, Edwin Plokker en Marco Krijnsen.

Wil je meer verhalen van U-Today lezen? Bezoek dan onze website.

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met journalist David de Jong. Zijn boek  ‘Nazi-miljardairs’ verscheen een jaar geleden. De Jong deed onderzoek naar Duitse zakenmannen die zichzelf dankzij hun banden met het naziregime wisten te verrijken: ze deden aan wapenhandel, kochten Joodse ondernemingen op of confisqueerden die, en ze gebruiken dwangarbeiders.

De nazaten van deze zakenlieden zijn nu de eigenaren van multinationals als BMW, Porsche, Dr. Oetker en andere bedrijven. Zij zijn miljardairs profiteren tot de op de dag van vandaag van het fortuin van hun voorouders.

Wat heeft het boek teweeggebracht? Is er op een of andere manier recht gedaan aan het leed dat dwangarbeiders is aangedaan? Is er een gebaar gemaakt aan joodse families die al hun bezit verloren?

De inleiding van 'Nazi-miljardairs' leest u hier: 

https://www.ftm.nl/artikelen/voorpublicatie-nazi-miljardairs 

Acteur Huub Stapel schoof aan bij Koffietijd om het te hebben over zijn nieuwe theatervoorstelling 'Alleen Familie'. De voorstelling ging 5 februari in première en gaat over familiebanden. Tijdens het televisieprogramma 'Een Verborgen Verleden', waar Huub in 2022 aan meedeed, kwamen er schokkende familiegeheimen naar boven. Heeft dit hem ook verder geïnspireerd bij het maken van zijn show?

Het geheim ging over zijn vader. Deze bleek namelijk kortstondig lid te zijn geweest van de NSB tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit was voor Huub een verrassing, want zijn vader had hier nooit over gesproken. Huub vertelde ons meer over zijn jeugd, familie en de voorstelling. Wat voor invloed heeft deze ontdekking op hem gehad? En hoe zag dat oorlogsverleden van zijn vader er precies uit?

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 2021 kocht het Rijksmuseum Meissen porselein uit de collectie Oppenheimer. Een bijzondere aankoop, want de stukken waren eerder al in het Rijksmuseum aanwezig en in 2019 gerestitueerd aan de erven van het echtpaar Franz en Margarethe Oppenheimer. Onder het nazi-regime werden zij gedwongen te vluchten en verkochten zij hun indrukwekkende verzameling Meissen porselein. Hoe ging hun vlucht? Hoe kwam de collectie vervolgens in het Rijksmuseum terecht? En hoe gaat zo'n restitutie naar nabestaanden in het werk? Presentator Astrid Sy gaat met experts van het Rijksmuseum Mara Lagerweij en Femke Diercks in gesprek over het bijzondere verhaal achter dit echtpaar en hun verzameling.

Wil je meer weten? Ga naar rijksmuseum.nl/podcast.

De podcast In het Rijksmuseum is powered by ING.