ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου

Η μελέτη για το χαρακτήρα της επιχειρηματικότητας είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ερμηνεία της οικονομικής δραστηριότητας. Στην περίπτωση της Κύπρου πολύ λίγα γνωρίζουμε για τους πρωταγωνιστές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του νησιού μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Η διάλεξη στοχεύει να φωτίσει ιστορικά άγνωστες πτυχές του φαινομένου της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο κατά την Αγγλοκρατία μέσα από τη μελέτη του κοινωνικού προφίλ τριών γενεών μεγαλεμπόρων και επιχειρηματιών. Αναμφίβολα, σε μια αγροτική μεσογειακή οικονομία των τελών του 19ου αιώνα, η οποία κληρονόμησε τα μειονεκτήματα μιας μακράς περιόδου οικονομικής παρακμής από τους Οθωμανούς με την απουσία οδικού δικτύου, εγγειοβελτιωτικών έργων και τακτικής ταχυδρομικής και ατμοπλοϊκής συγκοινωνίας που θα ενίσχυε τη μεταφορά εμπορευμάτων και πληροφορίας, τόσο εντός του νησιού, όσο και με τις αγορές του εξωτερικού, δεν θα ανέμενε κανείς να συναντήσει επιχειρήσεις έντασης κεφαλαίου. Στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, κυρίαρχος ήταν ο τύπος του εμποροκτηματία, ο οποίος είχε ήδη εδραιωθεί εμπορικά στην ύστερη Τουρκοκρατία. Κάποιες προσωπικότητες της παλαιότερης γενιάς των εμπόρων ήταν γόνοι παλαιών οικογενειών και προυχόντων, άλλοι επτανησιακής, ελλαδικής και ευρωπαϊκής καταγωγής με ενασχόληση στην πρακτόρευση και την αντιπροσωπεία ξένων οίκων, ενώ ξεχώριζε και ο τύπος του μεγαλεμπόρου, ο οποίος μετακινούμενος από την ύπαιθρο στο άστυ δικτυώθηκε εμπορικά μέσω των γειτονικών αγορών της Ανατολής στις αγορές της Δύσης. 

Στα μετέπειτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, ιδιαίτερα μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναδείχθηκε ο τύπος του αυτοδημιούργητου και δραστήριου εμποροεπιχειρηματία της πόλης, συχνά από τις ορεινές περιοχές, ο οποίος διακρινόταν για τη μόρφωσή του σε εμπορικές σχολές της Ανατολής και της Ευρώπης. Από τη δεκαετία του 1940 και έπειτα, με την παράλληλη άνθιση του εταιρικού τομέα, ξεχωρίζει η νέα γενιά εμποροβιομηχάνων, «φιλόδοξων» και με τάση επιχειρηματικής εξωστρέφειας, οι οποίοι δραστηριοποιήθηκαν σε τομείς της βιομηχανίας, του τουρισμού, της ναυτιλίας και των κατασκευών. 

Σε μια προσπάθεια χαρτογράφησης του προφίλ τριών γενιών πρωτοπόρων επιχειρηματιών της περιόδου, η διάλεξη επικεντρώνεται στους παράγοντες τροφοδότησής τους, όπως το θεσμικό πλαίσιο και οι μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, ιχνηλατώντας με αυτό τον τρόπο την εξέλιξη του επιχειρηματικού προφίλ. Η διάλεξη εντάσσεται στα πλαίσια του μεταδιδακτορικού έργου POST-DOC/01916/0231 “The business elite of modern Cyprus, 1878-1959: social origins and entrepreneurial characteristics in a historical perspective” με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας. 

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας: 

Η Δρ Ευαγγελία Ματθοπούλου είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία από το Πανεπιστήμιο Κύπρου (2016) και μεταπτυχιακού στην Ιστορία των Διεθνών Σχέσεων από το LSE (2008). Απασχολήθηκε ως ειδική επιστήμονας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και ως συνεργάτιδα σε επιστημονικά προγράμματα στην Κύπρο και το εξωτερικό. Μελέτες της δημοσιεύθηκαν σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, σε περιοδικά κυπρολογικού ενδιαφέροντος καθώς και σε σύμμεικτους τόμους. Η έρευνα της παρουσιάστηκε σε διεθνή συνέδρια στην Κύπρο και το εξωτερικό. Από το 2019 εργάζεται ως μεταδιδακτορική συνεργάτιδα στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία της μετανάστευσης και των επιχειρηματικών δικτύων στην Ανατολική Μεσόγειο κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, καθώς και στην ιστορία της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο.

Θεματική Διάλεξης:

Κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περί το 1650-1050 π.Χ.), οι κυπριακές κοινότητες εκμεταλλεύτηκαν, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, τη στρατηγική θέση του νησιού ως κόμβο θαλάσσιου εμπορίου, καθώς επίσης και τον φυσικό μεταλλικό πλούτο, δηλαδή τα χαλκοφόρα στρώματα που εντοπίζονται στους πρόποδες του Τροόδους, για να συνδεθούν οικονομικά και διπλωματικά με άλλες πολιτείες της ανατολικής Μεσογείου. 

Τα μεγάλα παράκτια κέντρα που ιδρύονται και αναπτύσσονται αυτή την περίοδο στο νησί, όπως για παράδειγμα η Έγκωμη, η Παλαίπαφος και το Κίτιον, φανερώνουν την ανάπτυξη αστικού χαρακτήρα και την εδραίωση ενός ιδιόμορφου συστήματος πολιτειακής οργάνωσης. Τα αστικά κέντρα αποτελούσαν τον πυρήνα της διοίκησης μιας εκτεταμένης περιφέρειας, η οποία αποτελείτο από ένα ευρύ δίκτυο οικισμών, οργανωμένο με γνώμονα την εξόρυξη, επεξεργασία και υπερπόντια εξαγωγή του χαλκού σε άλλα λιμάνια της Μεσογείου. Κατά την περίοδο αυτή, παρατηρείται επίσης, για πρώτη φορά, η εδραίωση μηχανισμών, που σχετίζονται με τη διοίκηση όπως είναι η γραφή. Η εγχώρια γραφή της Ύστερης Κυπριακής Χαλκοκρατίας, που ονομάζεται «Κυπρο-Μινωική» δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί κι έτσι δεν γνωρίζουμε τι καταγράφει. 

Οι εμπορικές επαφές που διατηρούσαν οι κυπριακές πολιτείες με αντίστοιχες στη Συρο-Παλαιστινιακή ακτή, την Αίγυπτο και το Αιγαίο ήταν έντονες και συντονισμένες, όπως φαίνεται από το πλήθος κυπριακών αγγείων που εναποτέθηκε μέσα σε ταφικά σύνολα σε διάφορες θέσεις της ανατολικής Μεσογείου και αντίστοιχα, από τον αριθμό εισηγμένων αντικειμένων από τη Μυκηναϊκή Ελλάδα, τη Μινωική Κρήτη, τη Συρο-Παλαιστίνη και τη φαραωνική Αίγυπτο, τα οποία βρέθηκαν μέσα σε κυπριακούς τάφους. Μια σημαντική ένδειξη των έντονων εμπορικών επαφών που διατηρούσαν τα διάφορα κράτη της ανατολικής Μεσογείου, κατά την «Περίοδο του Διεθνισμού», αποτελεί ένα πλοίο που ναυάγησε κοντά στη θέση Uluburun στη Μικρά Ασία. Το μεγαλύτερο φορτίο του ναυαγίου του Uluburun ήταν δέκα τόνοι κυπριακού χαλκού. Στα γραφειοκρατικά κείμενα των πολιτειών της Μεσογείου, η Κύπρος καταγράφεται ως Αλασία και παρουσιάζεται ως μια περιοχή που προμήθευε κυρίως χαλκό.

Με την έναρξη του 12ου αιώνα π.Χ. ένα μεγάλο μέρος των αυτοκρατορικών και ανακτορικών πολιτισμών της ανατολικής Μεσογείου, όπως για παράδειγμα τα Μυκηναϊκά ανάκτορα και η αυτοκρατορία των Χετταίων, καταστρέφεται  και το οργανωμένο εμπόριο που συνέδεε τις γεωγραφικά απομακρυσμένες κοινότητες της Μεσογείου καταρρέει. Στην Κύπρο, η λεγόμενη «Μεσογειακή Κρίση» μεταφράζεται με αναδιοργάνωση του οικιστικού πλαισίου, που φαίνεται κυρίως μέσα από την εγκατάλειψη ανθηρών οικισμών. Εντούτοις, οι Κυπριακές πολιτείες΄, στην πλειοψηφία τους, επιβιώνουν και προσαρμόζονται στα νέα πολιτικο-οικονομικά δεδομένα της «Μεσογειακής Κρίσης». Πρόκειται για μια εξαιρετικά δυναμική περίοδο, κατά την οποία παρατηρούνται έντονοι μετασχηματισμοί στον υλικό πολιτισμό της Κύπρου και μεταναστευτικά φαινόμενα, τόσο εντός του νησιού, όσο και με την εισροή πληθυσμών από το εξωτερικό.

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας: 

Η Δρ Άρτεμις Γεωργίου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές της σπουδές στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικού στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, έλαβε υποτροφίες από το Ίδρυμα Λεβέντη, την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία Ηνωμένου Βασιλείου και άλλους φορείς.

Με την ολοκλήρωση της διδακτορικής της διατριβής, έλαβε μεταδιδακτορική χορηγία από τα ευρωπαϊκά προγράμματα Marie Sklodowska Curie, η οποία υλοποιήθηκε μεταξύ 2013-2017 στην Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Εργάστηκε και ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Αμερικάνικο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Κύπρου (Cyprus American Archaeological Research Institute). 

Συμμετέχει σε πολλά ανασκαφικά και ερευνητικά αρχαιολογικά προγράμματα που διεξάγονται στην Κύπρο, την Ελλάδα και το

Περίληψη

Η σημασία της τέχνης της σκηνοθεσίας αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τα πρώτα βήματα του επαγγελματικού θεάτρου στην Κύπρο γύρω στο 1940, ενώ αρχίζει να καθιερώνεται ως διακριτό θεατρικό επάγγελμα με ντόπιους καλλιτέχνες γύρω στο 1960. Σε αυτά τα δύο ιστορικά ορόσημα εμφανίζονται αντίστοιχα τα ονόματα της Μαρίκας Βάζα -κατά τις δεκαετίες του 1930 και 1940- και της Μόνικας Βασιλείου, που σκηνοθετεί στον ΟΘΑΚ το 1961, δημιουργώντας παράλληλα τον δικό της θίασο στη Λεμεσό και παραμένοντας στο επάγγελμα μέχρι και τη δεκαετία του 2000. Ακολούθως η Σβετλάνα Χαραλάμπους σκηνοθετεί μερικές παραστάσεις από το τέλος της δεκαετίας του 1970 έως την αρχή της δεκαετίας του 1990. Στο ενδιάμεσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, η ηθοποιός Δέσποινα Μπεμπεδέλη υπογράφει τις πρώτες της σκηνοθεσίες. Στη δεκαετία του 1990 εμφανίζονται οι σκηνοθέτριες, Μαρία Μανναρίδου Καρσερά και Αλεξία Παπαλαζάρου και ακολουθεί, στη δεκαετία του 2000, μια έκρηξη ως προς τη γυναικεία παρουσία στην τέχνη της σκηνοθεσίας, με πρώτη τη Λέα Μαλένη και αμέσως μετά μια πλειάδα δυναμικών σκηνοθετριών που συνδιαμορφώνουν ισότιμα πλέον τον θεατρικό χάρτη του τόπου. Η διάλεξη αποτελεί επεξεργασία ομιλίας που εκφωνήθηκε στην ημερίδα "Πρωτοπόρες του κυπριακού θεάτρου", μια διοργάνωση της Σεζόν Γυναίκες 2019-2021 (10/12/2019, Θέατρο Χώρα, Λευκωσία).

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας:

Η Δρ Άντρη Χ. Κωνσταντίνου είναι θεατρολόγος και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Frederick στη Λευκωσία. Πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδαξε θεατρολογικά μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, συνεργάστηκε με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου ως Δραματολόγος, συνέλεξε το υλικό και έγραψε τα συνοδευτικά κείμενα για τη μόνιμη έκθεση του Θεατρικού Μουσείου Κύπρου (ίδρ. 2012) και επιμελήθηκε την έκδοση Θεατρικό Μουσείο Κύπρου: Κατάλογος εκθεμάτων (2016). Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη με τους Λευτέρη Βογιατζή και Εύη Γαβριηλίδη και σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις και αναλόγια. Διοργάνωσε και εμψύχωσε θεατρικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες, δίδαξε θέατρο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης σε Ελλάδα και Κύπρο και σκηνοθέτησε παραστάσεις σε σχολεία. Η έρευνα και οι δημοσιεύσεις της, επικεντρώνονται κυρίως στο θέατρο στη νεότερη Κύπρο (ιστορία και δραματουργία). Το βιβλίο της Το θέατρο στην Κύπρο. Οι θίασοι, η κρατική πολιτική και τα πρώτα χρόνια του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (Καστανιώτης, Αθήνα 2007) τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο.

Email: pre.ca@frederick.ac.cy

Στη διάρκεια της ραδιοφωνικής εκπομπής, η δημοσιογράφος κ. Μαρία Κοζάκου (εκπομπή «Transistor», Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 της ΕΡΤ) συζητά με τις κκ. Σκούταρη και Δημακοπούλου με αφορμή την υπαίθρια έκθεση προσωπογραφιών για το 1821 στην Αθήνα. Γίνεται, επίσης, λόγος για την έκδοση του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου και της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος - Εθνικό Ιστορικό Μουσείο: Ἡ Ἱστορία ἔχει πρόσωπο. Μορφές τοῦ 1821 στήν Ἑλλάδα τοῦ Ὄθωνα ἀπό τόν Βέλγο διπλωμάτη Benjamin Mary, (Αθήνα 2020). Το ενδιαφέρον εστιάζεται στη Συλλογή του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου, στις προσωπογραφίες ως καλλιτεχνικές δημιουργίες και ως ιστορικές μαρτυρίες, στην έρευνα που διενεργήθηκε εν όψει της έκδοσης, καθώς και στο πρόσωπο του Benjamin Mary.

Η υπαίθρια έκθεση έχει μεταφερθεί και στην Κύπρο, σε συνεργασία του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου και τους Δήμους Λευκωσίας και Λεμεσού.

Σύντομο βιογραφικό των ομιλητριών: 

Η Άρτεμις Σκούταρη είναι ιδρυτικό μέλος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου (έδρα Vaduz, Liechtenstein). Διετέλεσε διευθύντρια την περίοδο 2009-2019 και έκτοτε ανέλαβε Πρόεδρος του Ιδρύματος. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χαρτογραφία, εμπνεύστηκε συναφή ερευνητικά προγράμματα και εκδόσεις βασισμένες στη Συλλογή του Ιδρύματος, και παράλληλα σχεδιάζει το επιστημονικό έργο και το εκδοτικό πρόγραμμα του Ιδρύματος.

Η Χαρίκλεια Γεωργίου Δημακοπούλου είναι αριστούχος πτυχιούχος του Ιστορικού και Αρχαιολογικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής και του Νομικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αριστούχος διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης στην Ιστορία του Δικαίου. Τ. δικηγόρος Αθηνών. Δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ, κριτικός βιβλίου στην εφημερίδα «Εστία». Μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών. Έχει διδάξει στα μεταπτυχιακά Τμήματα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Ιστορίας του Δικαίου της Νομικής Αθηνών και Ιστορίας του Δικαίου και των Θεσμών του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει επίσης διδάξει Ιστορία των Θεσμών στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών Αθηνών. 

Έχει εκδώσει πέραν των 60 μελετών, το σύνολο των οποίων στηρίζεται επί ανεκδότου αρχειακού υλικού. Πλέον πρόσφατη εργασία της ως επιστημονική επιμελήτρια και εκ των ερευνητών-συγγραφέων για το: Ἡ Ἱστορία ἔχει πρόσωπο. Μορφές τοῦ 1821 στήν Ἑλλάδα τοῦ Ὄθωνα ἀπό τόν Βέλγο διπλωμάτη Benjamin Mary, Αθήνα 2020 (συνέκδοση του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου και του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου). Έχει επίσης επιμεληθεί την έκδοση του λευκώματος Νεοελληνισμοῦ ἀπαρχές / La Grèce nouvelle. Benjamin Mary Ἑλληνικές προσωπογραφίες / Portraits Grecs (1840-1844), Αθήνα 1992. 

Περίληψη διάλεξης
Η διάλεξη παρουσιάζει την επίσκεψη του κυβερνήτη των Δωδεκανήσων MarioLagoστην Κύπρο, τον Οκτώβριο του 1927, και τον απόηχό της. Σε μια έμπρακτη απόδειξη της εθνικής αλληλεγγύης που συνέδεε τα αλύτρωτα μέρη του Ελληνισμού, ο Ιταλός αξιωματούχος συνάντησε την παγερή αδιαφορία των Ελλήνων της Κύπρου και τις έντονες διαμαρτυρίες τους για την καταπιεστική πολιτική που ακολουθούσε την εποχή εκείνη η φασιστική Ιταλία στα Δωδεκάνησα, μια στάση που έτυχε πανελλήνιας επιδοκιμασίας.

Σύντομο βιογραφικό ομιλητή
Ο Θωμάς Παπαγεωργίου είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ιστορία του κυπριακού ενωτικού κινήματος, με έμφαση στην περίοδο του Μεσοπολέμου και κυρίως τη δεκαετία του 1930. Η διδακτορική διατριβή του, με τίτλο Η κυπριακή ενωτική κίνηση στην Αθήνα, 1931-1940: οι βρετανικές αντιδράσεις και η στάση των ελληνικών κυβερνήσεων, εκδόθηκε το 2015 (Εκδόσεις Εν Τύποις).Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Εργάστηκε κατά διαστήματα ως Ειδικός Επιστήμονας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Από το 2016 υπηρετεί στη Μέση Εκπαίδευση ως φιλόλογος.

Περίληψη διάλεξης:
Στόχος της παρουσίασης είναι να σκιαγραφήσει τον κόσμο της Κύπρου κατά την Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού. Η Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού στην Κύπρο (25ος-17ος αι. π.Χ) θεωρούνται από κοινού η μεταβατική περίοδος πριν την πλήρη ένταξη της Κύπρου, κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, στον αστικοποιημένο κόσμο επαφών και εμπορίου της ανατολικής Μεσογείου. Παρουσιάζεται ο υλικός πολιτισμός των εν λόγω περιόδων, με αναφορές στον φυσικό πλούτο της Κύπρου, την οικονομία και την κοινωνία, τα έθιμα και τις συνήθειες των κατοίκων του νησιού, καθώς και  τις υπερπόντιες επαφές τους με γειτνιάζουσες περιοχές.

Βιογραφικό ομιλήτριας:
Η Μαρία Δικωμίτου-Ηλιάδου εργάζεται στο Ερευνητικό Κέντρο για την Επιστήμη και την Τεχνολογία και τον Πολιτισμό (STARC) του Ινστιτούτου Κύπρου για τη διαχείριση του Καινοτόμου Δικτύου Κατάρτισης “Training the next generation of archaeological scientists: Interdisciplinary studies of pre-modern plasters and ceramics from the Eastern Mediterranean”, το οποίο χρηματοδοτείται από τις δράσεις Marie Skłodowska Curie της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι επίσης μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Δίνοντας ζωή σε παλαιές μουσειακές συλλογές: Η διεπιστημονική μελέτη κεραμικής από τις κυπριακές πολιτείες Σαλαμίνας, Σόλων, Λαπήθου και Χύτρων στην Εποχή του Σιδήρου». Κατέχει πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, Μεταπτυχιακό (MA in Mediterranean Archaeology) από το Πανεπιστήμιο του Bristol, Μεταπτυχιακό (MA in Artefact Studies) και Διδακτορικός τίτλος (PhD inArchaeology) από το University College London. Από το 2009 μέχρι το 2017 εργάστηκε ως Ειδική Επιστήμονας και στη συνέχεια ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Από το 2018 μέχρι το 2020 εργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια (Marie Skłodowska - Curie postdoctoral fellow) στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του University College London. Η έρευνα της επικεντρώνεται στη διεπιστημονική, τεχνολογική μελέτη κεραμικών τεχνέργων, όπως επιτραπέζια αγγεία, μαγειρικά σκεύη και ειδώλια από διαφορετικές περιόδους της Κυπριακής Ιστορίας. Έχει ενεργή συμμετοχή σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα της σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. 

Μαρία Δικωμίτου-Ηλιάδου: m.dikom@ucy.ac.cy   

Περίληψη διάλεξης:
Η διάλεξη, σε πρώτη φάση, επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η ένοπλη οργάνωση της ΕΟΚΑ, εκλάμβανε και διαμήνυε μέσα από τα φυλλάδιά της την επέτειο της 1ηΑπριλίου, διαρκούντος ακόμη του αγώνα. Τον τρόπο με τον οποίο νοηματοδοτούσε την επετειακή εκείνη μέρα και τον τρόπο με τον οποίο πλαισίωνε την επέτειο της 1ηςΑπριλίου για να κρατήσει τη λαϊκή υποστήριξη. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στους τρόπους τους οποίους χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί για να κερδίσουν τη «ψυχή και το μυαλό» των Κυπρίων. Εκβιασμοί, διλήμματα και ελπίδες για οικονομική ευημερία. Το γεγονός ότι η 1ηΑπριλίου έχει καθιερωθεί να εορτάζεται με λαμπρότητα στην Κύπρο, αποτελεί την πιο βέβαιη απάντηση στο ερώτημα ποιος τελικά από τους δύο κατάφερε να κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη.

Σύντομο βιογραφικό ομιλητή:
Ο Χαράλαμπος Α. Αλεξάνδρου είναι διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα του Πανεπιστημίου Κύπρου και ως μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Κύπρου για τον «Φάκελο της Κύπρου». Έχει διδάξει προπτυχιακά και μεταπυχιακά μαθήματα στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου ως Ειδικός Επιστήμονας Διδασκαλίας. Έχει επιμεληθεί και εκδώσει δύο τόμους με πηγές για τον αγώνα της ΕΟΚΑ: Ο κυπριακός αγώνας 1955-1959 με την πένα των γελοιογράφων των βρετανικών εφημερίδων Manchester Guardian και DailyMirror· Κυπριακοί Απόηχοι, Λονδίνο 1955-1959 και συνεργάστηκε με το Κρατικό Αρχείο Κύπρου για την έκδοση Προπαγάνδα-Αντιπροπαγάνδα, Απελευθερωτικός Αγώνας 1955-1959. Το 2019 εξέδωσε τη μονογραφία 361 Τάγμα Πεζικού, Χρονικό Προάσπισης Προδομένης Πατρίδας και στο παρόν στάδιο συνεχίσει να ασχολείται ερευνητικά τόσο με την περίοδο 1955-1959 όσο και με το 1974.

Ο Υφυπουργός Παιδείας της Ελλάδος Άγγελος Συρίγος, είναι ο ομιλητής στο νέο επεισόδιο-διάλεξη, με τίτλο «Τα 200 χρόνια από το 1821 και η αυτοσυνειδησία μας».

Στην εισήγησή του ο κ. Συρίγος αναφέρεται στη σημασία της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, την οποία συνδέει με βασικά σημεία αυτοσυνειδησίας όπως λ.χ. ότι, επρόκειτο για τη δική μας επανάσταση ή γιατί "ποτέ ξένος δεν βοηθεί ξένον, χωρίς μεγαλώτατα κέρδη" .  οι Έλληνες πολεμήσαμε για τη συγκρότηση ενός κράτους που θα ήταν ο πολιτειακός φορέας ενός συγκεκριμένου πολιτισμού, του ελληνικού, υπό συνθήκες ελευθερίας.  επετεύχθη μερική πραγμάτωση ενός ονείρου ελευθερίας, που ήταν να περιλάβειτο νέο κράτος στα όριά του και σε καθεστώς ελευθερίας, όλους τους Έλληνες.

 Σημειώνει ακόμη, μεταξύ άλλων, ότι  μέσα σε διάστημα 200 ετών, η Ελλάδα κατάφερε να γίνει με μεγάλη διαφορά το πιο πλούσιο από τα κράτη που δημιουργήθηκαν στα εδάφη που κατείχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ότι το νόημα του 1821 εντοπίζεται σε μια λέξη, την ελευθερία.

Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή:

 Ο Άγγελος Συρίγος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και Υφυπουργός Παιδείας της Ελλάδος.

Κατά τη διάρκεια της πρώιμης περιόδου της Οθωμανοκρατίας στην Κύπρο, τα μέλη της χριστιανικής ελίτ υπό τους Οθωμανούς ανέπτυξαν διαφορετικές και καμιά φορά αντικρουόμενες ταυτότητες, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις συνθήκες κρίσης του Πολέμου της Κύπρου, υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντά τους, ανταποκρινόμενοι στη ρεαλιστική ανάγκη της επιβίωσης και περιχαρακώνοντας την πίστη και τις αξίες τους. Οι διακριτές διαστάσεις του ανήκειν βρίσκονταν σε στενή συνάρτηση με τα δίκτυα επικοινωνίας που είχαν στη διάθεσή τους οι φορείς των πολλαπλών ταυτοτήτων, κυρίως στα ανώτερα δώματα των κρατούντων. Σε καθαρά εκκλησιαστικό επίπεδο οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί εξαρτώντο από αντίθετες ιδεολογικές στάσεις, οι οποίες καθόριζαν τη ρευστότητα ή σταθερότητα των ορίων μεταξύ των διάφορων ομολογιακών ομάδων. Η παρούσα διάλεξη επικεντρώνεται σε τρεις κύριες ιδεολογικές τάσεις: τον «φιλορωμαιοκαθολικισμό», τον «φιλοκαλβινισμό» και τον «ορθόδοξο εκβυζαντινισμό», που τέλος επικράτησε. Η διάλεξη εντάσσεται στα πλαίσια του μεταδιδακτορικού προγράμματος «Aspects of multiconfessionalism and human geography in early modern Cyprus from the Venetians to the Ottomans (CyChrist)», με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.

 Σύντομο Βιογραφικό του ομιλητή:

Ο δρ Χρυσοβαλάντης Κυριάκου εργάζεται ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Η έρευνά του επικεντρώνεται στην ιστορία και τον πολιτισμό της Ανατολικής Μεσογείου κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, έχοντας ως σημείο αναφοράς την πολυθρησκευτική κοινωνία της Κύπρου. 

Θεματική Διάλεξης:

Το αντικείμενο της διάλεξης είναι η βιωματική διάσταση της κοινωνικής ταυτότητας στην προϊστορική Κύπρο. Η προσέγγιση των αρχαιολογικών δεδομένων επιχειρείται μέσα στο πλαίσιο των θεωρητικών προβληματισμών της Αρχαιολογίας του Σώματος με στόχο να διαφωτισθούν θέματα προϊστορικής κοινωνικής οργάνωσης. Η μελέτη εστιάζεται στη Χαλκολιθική (περίπου 4000-2500 π.Χ.) και Πρωτοκυπριακή περίοδο (περίπου 2500-2000 π.Χ.), καθώς οι αρχαιολογικές ενδείξεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής συνθέτουν ένα σκηνικό με ιδιαίτερο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό ενδιαφέρον. Σε αυτό το κομβικό σημείο της προϊστορίας της Κύπρου επιχειρείται η ιχνηλάτηση της παρουσίας και της δράσης ατόμων και κοινωνικών ομάδων.

Το κείμενο της διάλεξης διαβάζει εκ μέρους της Καθηγήτριας Μαρίας Μηνά η Αναστασία Γιάγκου.

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας: 

Η Μαρία Μηνά είναι Επίκουρη Καθηγήτρια επί Θητεία στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διδάσκει το αντικείμενο “Προϊστορική Αρχαιολογία της Ανατολικής Μεσογείου”. Σπούδασε Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Southampton σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ενώ ολοκλήρωσε τις διδακτορικές της σπουδές στο Institute of Archaeology, University College London. Η Μαρία Μηνά έχει διδάξει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, έχει εργασθεί ως ερευνήτρια στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου και έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα πεδίου στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Αcademia website: https://aegean.academia.edu/MariaMina
Email: m.mina@aegean.gr

Οι γάμοι των αριστοκρατών και των βασιλιάδων πάντα προκαλούσαν το γενικό ενδιαφέρον και δη το ενδιαφέρον των ιστορικών καθώς οι λόγοι σύναψης τους δεν αφορούσαν αποκλειστικά στη δημιουργία μιας καινούριας οικογένειας, αλλά στηρίζονταν σε ένα πολιτικό υπόβαθρο. Οι βασιλικοί  γάμοι ενίοτε σφράγιζαν μια συμμαχία ή σήμαιναν την εδαφική επέκταση ενός βασιλείου ή ακόμη και τη συνένωση δύο βασιλείων. Εξίσου ανάλογο ενδιαφέρον, αν όχι και μεγαλύτερο παρουσιάζουν τα βασιλικά διαζύγια. Αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι κατά τη μεσαιωνική περίοδο ένας βασιλικός γάμος λάμβανε χώρα για να εξυπηρετήσει πολιτικούς λόγους, θα πρέπει επίσης να θεωρήσουμε, επίσης, ως δεδομένο ότι όταν οι λόγοι αυτοί έπαυαν να υφίστανται ο γάμος μπορούσε να διαλυθεί, για να αντικατασταθεί με κάποιον άλλο που θεωρούνταν περισσότερο συμφέρον. Στόχος της διάλεξης είναι να παρουσιάσει εν πρώτοις το ομολογουμένως  δύσκολο νομικό πλαίσιο που είχε θέσει η παπική εκκλησία για την εξασφάλιση διαζυγίου και δευτερευόντως να παρουσιάσει τις προσπάθειες τριών Κυπρίων βασιλισσών και βασιλιάδων να εξασφαλίσουν ακύρωση του γάμου τους

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας:
Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Μεσαιωνική Ιστορία στο πανεπιστήμιο του Cambridge και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με θέμα «The Quest for a Royal Bride. The marriage of King Janus of Cyprus and Anglesia Visconti of Milan».

Εmail: christina_kaoulla@yahoo.com

Περίληψη διάλεξης: 

Ο αποικισμός των νησιών από τον άνθρωπο κατά το Πλειστόκαινο (η χρονική περίοδος 2.588.000 με 11.700 χρόνια περίπου πριν από σήμερα) καθώς και οι τρόποι με τους οποίους προσαρμόστηκαν με επιτυχία στα νέα νησιωτικά περιβάλλοντα, αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της αρχαιολογικής έρευνας παγκοσμίως. Η Κύπρος αποτελεί ελκυστικό προορισμό για κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες του Πλειστόκαινου ωστόσο μέχρι σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έχει φέρει στο φως αρχαιολογικά κατάλοιπα της περιόδου. Το ερευνητικό πρόγραμμα Water Routes in Human Island Dispersals: Modeling the Pleistocene Exploitation of Cyprus (https://ucy.ac.cy/pleicy/) διερευνά το αινιγματικό αυτό κενό στην προϊστορία της Κύπρου μέσα από μια πρωτοπόρα και διεπιστημονική μεθοδολογία που συνδυάζει παραδοσιακές αρχαιολογικές πρακτικές με σύγχρονες γεωχωρικές αναλυτικές μεθόδους ώστε να διασαφηνίσει τις πιο πιθανές διαδρομές και περιοχές δράσεις που θα είχαν πιθανόν επιλέξει οι Παλαιολιθικοί αποικιστές της Κύπρου.

Βιογραφικό:

Η Θεοδώρα Μούτσιου (moutsiou.theodora@ucy.ac.cy) είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας  του Πανεπιστημίου Κύπρου και ερευνητικός συνεργάτης στο College of Arts, Society and Education, James Cook University της Αυστραλίας και το Department of Archaeology, Max Planck Institute for the Science of Human History στη Γερμανία. 

Θεματική Διάλεξης:

Η διάλεξη επικεντρώνεται στα σχέδια λύσης του Κυπριακού που υποβλήθηκαν την περίοδο 1948-1978. Θα αναλυθεί το ιστορικό υπόβαθρο τόσο στο εσωτερικό της Κύπρου όσο και ιδιαίτερα στο διεθνή περίγυρο, η έκβαση των προσπαθειών και των κατά καιρούς πρωτοβουλιών καθώς επίσης τα σημαντικότερα σχετικά γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν της υποβολής των σχεδίων. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στους λόγους που οδήγησαν στην υποβολή των σχεδίων λύσης καθώς και στους παράγοντες που επηρέασαν τη μορφή, το περιεχόμενο και την κατάληξή τους. Ταυτόχρονα, θα εξεταστούν τα πραγματικά κίνητρα και οι στόχοι των βασικών πρωταγωνιστών. Από τη στάση της Ελλάδας, Τουρκίας, Βρετανίας, άλλων χωρών, καθώς επίσης των δύο κοινοτήτων στο νησί, προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα αναφορικά με στρατηγικές που υιοθετήθηκαν, τακτικές που ακολουθήθηκαν, τη σημασία της σταθερότητας και συνέπειας στους στόχους και τους παράγοντες εκείνους που επηρέασαν στη διαμόρφωση της στάσης της κάθε πλευράς. 

Σύντομο βιογραφικό του Υπουργού Εξωτερικών, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη: 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1973, στην Πάφο της Κύπρου. Σπούδασε στη Νέα Υόρκη Πολιτικές Επιστήμες, Οικονομικά, Βυζαντινές και Νεοελληνικές Σπουδές και ακολούθως έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες και στη Διπλωματία. Είναι κάτοχος Διδακτορικού από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Υπήρξε διπλωμάτης καριέρας από το 1999 μέχρι το 2018, υπηρετώντας στην Κεντρική Υπηρεσία και στις Διπλωματικές Αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο, στην Αθήνα και στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία την Ευρωπαϊκή Ένωση στις Βρυξέλλες. Υπηρέτησε ως Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας από το 2013 μέχρι το 2018, ενώ από το 2014 έως το 2018 ασκούσε παράλληλα καθήκοντα Κυβερνητικού Εκπροσώπου.

Διετέλεσε Λέκτορας και Ειδικός Συνεργάτης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κύπρου στο γνωστικό αντικείμενο Πολιτική και Διπλωματική Ιστορία του Μεταπολεμικού Κόσμου. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων «Σχέδια Λύσης του Κυπριακού, 1948-1978» (2009) και «Οι Σχέσεις Αθηνών – Λευκωσίας και το Κυπριακό, 1977–1988» (2013). 

Από τον Μάρτιο του 2018 είναι ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Περίληψη ομιλίας:
Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 η διάλεξη θα εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους η περίοδος του Β Παγκοσμίου Πολέμου επηρέασε την Κύπρο. Αρχικά γίνεται αναφορά στην προσφορά των Κυπρίων εθελοντών στον πόλεμο. Στη συνέχεια, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο επηρέασε τις πολιτικές εξελίξεις καθώς και την πορεία του ενωτικού κινήματος στην Κύπρο. Όπως θα καταδειχθεί, η περίοδος του πολέμου άλλαξε τόσο τα πολιτικά δεδομένα στην Κύπρο όσο και τη σχέση Βρετανών και Ελλήνων Κυπρίων και προετοίμασε το έδαφος για τις εξελίξεις της δεκαετίας του 1950.

Σύντομο βιογραφικό ομιλήτριας:
Η Αναστασία Γιάγκου είναι ιστορικός (PhD, University of London). Στο συγγραφικό της έργο περιλαμβάνεται η μονογραφία με τίτλο ‘Cyprus in World War II: Politics and Conflict in the Eastern Mediterranean’ (I.B.Tauris, 2010). Επίσης, κύρια επιμελήτρια των συλλογικών τόμων (με G. Kazamias, R.Holland) ‘The Greeks and the British in the Levant, 1800-1960: Between Empires and Nations’ (Routledge, 2016) και (με Α. Heraclidou) ‘Cyprus from Colonialism to the Present: Visions and Realities. Essays in Honour of Robert Holland’ (Routledge, 2017). Κατά την περίοδο 2008-2017 υπηρέτησε ως Ειδική Επιστήμονας διδασκαλίας στην ανώτατη εκπαίδευση (Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο). Aπό τον Σεπτέμβριο του 2017 υπηρετεί στη Μέση Εκπαίδευση ως Φιλόλογος. 

Email: yiangoua@hotmail.com
Academia website: https://sas.academia.edu/AnastasiaYiangou 

Η ομιλία θα εστιάσει στην περίοδο του Μεγάλου Σχίσματος της Δύσης (1378-1417) –περίοδος που χαρακτηρίστηκε από ενδιαφέρουσες ανακατατάξεις στο νησί– και στο πώς αυτό επηρέασε τη Λατινική Εκκλησία της Κύπρου, σκιαγραφώντας τη γενικότερη κατάσταση στο Βασίλειο της Κύπρου τη συγκεκριμένη περίοδο από την εσωτερική αυτή διαμάχη της Δυτικής Εκκλησίας. Βασικοί πυλώνες της εισήγησης είναι οι επιστολές και άλλα έγγραφα από τα παπικά κατάστιχα που απόκεινται στο Αρχείο του Βατικανού. 

Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή

Γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Τεργέστης στην Ιταλία και ακολούθως παρακολούθησε και εξετάστηκε επιτυχώς σε μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο για την αντιστοίχιση του ιταλικού πτυχίου. Έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης από το ΠΜΣ «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης των Ιστορικών Πηγών» από το ίδιο Πανεπιστήμιο, με θέμα της μεταπτυχιακής εργασίας «Σύμμικτος Ζακυνθινός Κώδικας του 17ου αιώνα. Έκδοση και σχολιασμός». Είναι διδάκτορας μεσαιωνικής ιστορίας από το Τμήμα Ιστορίας Πανεπιστημίου Κύπρου με ερευνητικό θέμα διατριβής: Η Λατινική Εκκλησία της Κύπρου την περίοδο του Μεγάλου Σχίσματος της Δύσης (1378-1417), την οποία προετοιμάζει για έκδοση. Είναι υπεύθυνος ύλης της Εφημερίδας Η Καθημερινή Κύπρου και αρχισυντάκτης του πολιτιστικού ενθέτου «Ζωή». 

Μερικές από τις δημοσιεύσεις του είναι οι: «King Janus of Cyprus and the Great Schism», «Bishop Benedetto of Cephalonia, 1207 – post 1239», (μαζί με τον καθηγητή Chris Schabel), «Η Μονή της Παναγίας των Χαριτων (Santa Maria delle Grazie) στη Ζάκυνθο (16ος-18ος αιώνας)», «Η μονή της Παναγίας των Χαρίτων (Santa Maria delle Grazie) στη Ζάκυνθο τον 19ο αι.», «Συμβολή στην ιστορία των Λατίνων επισκόπων Κεφαλληνίας Ζακύνθου», «Αφιέρωση λειψάνου αφιέρωση ιερού λειψάνου από τον Ροβέρτο Σολωμό».

Email: kouroupakisapostolos@yahoo.gr
https://ucy.academia.edu/ApostolosKouroupakis

Στην παρούσα ανακοίνωση εξετάζονται τα προσκυνήματα και οι προσκυνηματικές διαδρομές στην Κύπρο κατά τον 16ο αιώνα μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα και τα ημερολόγια των προσκυνητών. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται σε προσκυνηματικά κέντρα, τα οποία αποτελούσαν πόλο έλξης για Ορθοδόξους και Λατίνους. Επίσης, θίγονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με την συμβίωση διάφορων θρησκευτικών πληθυσμών στο νησί κατά την υπό εξέταση περίοδο. 

Η εν λόγω ανακοίνωση παρουσιάζει μέρος των αποτελεσμάτων του ερευνητικού προγράμματος SpaMaP Cy της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το SpaMaP Cy μελετά τη διαχρονική εξέλιξη των θρησκευτικών προσκυνημάτων καθώς και της συνεπακόλουθης προσκυνηματικής τέχνης που αναπτύσσεται στην Κύπρο από τον 11ο μέχρι τον 16ο αιώνα. Παράλληλα εξετάζει τη θέση, το ρόλο που κατείχε η Κύπρος στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο σε σχέση πάντα με τα προσκυνηματικά - ταξιδιωτικά ρεύματα.

Συνέδριο  "Xριστιανική ετερότητα και συνύπαρξη πριν και μετά την Oθωμανική κατάκτηση: Η Κύπρος στο μεταίχμιο δύο κόσμων (16ος-17οςαι.)." Το συνέδριο εντάσσεται στα πλαίσια του μεταδιδακτορικού προγράμματος «Aspects of multiconfessionalism and human geography in early modern Cyprus from the Venetians to the Ottomans (CyChrist)» («Πτυχές της πολυθρησκευτικότητας και της ανθρωπογεωγραφίας στην πρώιμη νεότερη Κύπρο, από τους Βενετούς στους Οθωμανούς»), με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.

Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας:

Η Ουρανία Περδίκη είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ακολούθησε μεταπτυχιακές της σπουδές στη βυζαντινή αρχαιολογία στην École Pratique des Hautes Études (Paris), και. εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille και στην École Pratique des Hautes Études (Paris) με θέμα την εικονογραφία των Κυπρίων αγίων (10ος-15ος αιώνας).

Ο Δ΄ Βενετοτουρκικός Πόλεμος (1570–73) ή «Πόλεμος της Κύπρου», όπως έμεινε ευρύτερα γνωστός, αποτέλεσε ένα αιματηρό σημείο τομής στην ιστορία του ευρύτερου μεσογειακού κόσμου, με συνέπειες που ξεπερνούν τα στενά συμφραζόμενα της εποχής, φθάνοντας μέχρι τις μέρες μας. Η διάλεξη στόχο έχει να εξετάσει τους ιδεολογικούς κραδασμούς που παρήχθησαν με σεισμικό επίκεντρο τον Πόλεμο της Κύπρου, καθώς και τον αντίκτυπό τους στις χριστιανικές κοινότητες του νησιού. Η παρουσίαση του θέματος εντάσσεται στo πλαίσιo του μεταδιδακτορικού προγράμματος «Πτυχές της πολυθρησκευτικότητας και της ανθρωπογεωγραφίας στην πρώιμη νεότερη Κύπρο, από τους Βενετούς στους Οθωμανούς», με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου.

Συνέδριο  "Xριστιανική ετερότητα και συνύπαρξη πριν και μετά την Oθωμανική κατάκτηση: Η Κύπρος στο μεταίχμιο δύο κόσμων (16ος-17οςαι.)". Το συνέδριο εντάσσεται στα πλαίσια του μεταδιδακτορικού προγράμματος «Aspects of multiconfessionalism and human geography in early modern Cyprus from the Venetians to the Ottomans (CyChrist)» («Πτυχές της πολυθρησκευτικότητας και της ανθρωπογεωγραφίας στην πρώιμη νεότερη Κύπρο, από τους Βενετούς στους Οθωμανούς»), με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.

 Σύντομο Βιογραφικό του ομιλητή:

Ο δρ Χρυσοβαλάντης Κυριάκου εργάζεται ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Η έρευνά του επικεντρώνεται στην ιστορία και τον πολιτισμό της Ανατολικής Μεσογείου κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, έχοντας ως σημείο αναφοράς την πολυθρησκευτική κοινωνία της Κύπρου. 

Ο Γερμανός Κουσκωνάρης ή Κουσκουνάρης, χειροτονείται επίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου (περί το 1575), με την απαρχή της Οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί, και αναλαμβάνει την επισκοπή Λευκάρων, Αμαθούντος, Λεμεσού και Κουρίου.

Ο λόγιος κύπριος επίσκοπος Γερμανός, εγκαταλείπει οριστικά την Κύπρο γύρω στα τέλη του 1579 ή αρχές του 1580 για τη Δύση, αναζητεί καταφύγιο στην Ιταλία με πρώτο σταθμό τη Βενετία, ενώ απαντά με βεβαιότητα στη Ρώμη ήδη από την 1η Ιουνίου του 1581. Στις αποσκευές του μεταφέρει, μεταξύ άλλων, και δύο τουλάχιστον χειρόγραφα αρχιερατικά ευχολόγια.

Αρνείται την ορθόδοξη πίστη, υποβάλει ομολογία πίστης στον Πάπα και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αναλαμβάνει εφημέριος στο Ναό του Αγίου Αθανασίου στο Ελληνικό Κολλέγιο της Ρώμης.

Με την PerbrevisInstructio (19 Νοεμβρίου του 1596) ο Γερμανός θα είναι ο πρώτος ελληνόρρυθμος καθολικός επίσκοπος οργανικά ενταγμένος στα θεολογικά και κανονικά θέσμια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Γερμανός ασκεί τα ποιμαντικά του καθήκοντα στην Piana degli Albanesi στη Σικελία από το 1600 μέχρι την ημέρα ταφής του (2 Ιουλίου 1610).

Συνέδριο  "Xριστιανική ετερότητα και συνύπαρξη πριν και μετά την Oθωμανική κατάκτηση: Η Κύπρος στο μεταίχμιο δύο κόσμων (16ος-17οςαι.)". Το συνέδριο εντάσσεται στα πλαίσια του μεταδιδακτορικού προγράμματος «Aspects of multiconfessionalism and human geography in early modern Cyprus from the Venetians to the Ottomans (CyChrist)» («Πτυχές της πολυθρησκευτικότητας και της ανθρωπογεωγραφίας στην πρώιμη νεότερη Κύπρο, από τους Βενετούς στους Οθωμανούς»), με ανάδοχο φορέα το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.

Σύντομο Βιογραφικό του ομιλητή

Ο Αρχιμ. Γρηγόριος Ιωαννίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου με γνωστικό αντικείμενο τη «Λειτουργική». Παράλληλα, διακονεί ως Πρωτοσύγκελλος στην Ιερά Μητρόπολη Τριμυθούντος.

Η μεγάλη εξέγερση των Ιουδαίων της Διασποράς εναντίον των Ρωμαίων, που ξέσπασε το 115 μ.Χ. στην Κυρήνη της Κυρηναϊκής, και από εκεί εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο, σύντομα έφθασε και στην Κύπρο, όπου, σύμφωνα με τις διαθέσιμες μαρτυρίες, πνίγηκε στο αίμα επιφέροντας ένα ισχυρό πλήγμα εναντίον της ιουδαϊκής παρουσίας στο νησί. Η διάλεξη παρουσιάζει αρχικά στα γεγονότα της εξέγερσης και τις συνέπειες της και ακολούθως επικεντρώνεται  στις λιγοστές μεν, πλην ιδιαιτέρως εύγλωττες επιγραφές, που διαθέτουμε από τη ρωμαϊκή περίοδο, οι οποίες μαρτυρούν πέραν πάσης αμφιβολίας τη συνεχιζόμενη ιουδαϊκή παρουσία στο νησί μέχρι τα τέλη της ύστερης Ρωμαϊκής περιόδου. 

Σύντομο βιογραφικό
Η Ευανθία  Πολυβίου είναι διδάκτωρ Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (Paris-IV). Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της αφορούν κυρίως στην πολιτική ιστορία των Ιουδαίων της Διασποράς κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. 

Στοιχεία επικοινωνίας
evapolyviou@yahoo.fr
https://independent.academia.edu/EvanthiaPolyviou

Στην Κύπρο, κατά τον 18ο αιώνα εγκαινιάζεται μία περίοδος κατά την οποία η οικονομική ανάπτυξη και το άνοιγμα προς τη Δύση ευνοούν ένα ευρύτερο ενδιαφέρον για μια πνευματική ανανέωση στο νησί. Μια έκφανσή του ενδιαφέροντος για μια πνευματική αναγέννηση στο νησί αποκαλύπτει η συγκρότηση αυτή την εποχή ιδιωτικών βιβλιοθηκών. Στη διάλεξη παρουσιάζονται συνολικά εννέα περιπτώσεις ιδιωτικών βιβλιοθηκών που συγκροτήθηκαν από Κυπρίους ή ξένους εγκατεστημένους στο νησί κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα. Οι κτήτορες των βιβλιοθηκών αυτών δεν είναι αποκλειστικά υψηλά ιστάμενοι κληρικοί, όπως συνέβαινε παλαιότερα. Οι ιδιοκτήτες των βιβλιοθηκών εντοπίζονται στους κύκλους των Φαναριωτών της Κωνσταντινούπολης ή των Παραδουνάβιων ηγεμονιών και των ευγενών των Επτανήσων, στους κύκλους των ανώτατων και ανώτερων αξιωματούχων του κράτους, στον ανώτατο και ανώτερο κλήρο και ανάμεσα στους λογίους δασκάλους. Όπως δείχνει το περιεχόμενο των βιβλιοθηκών, στις περιπτώσεις που αυτό μας είναι γνωστό, η κυπριακή λογιοσύνη του 18ου αιώνα, αν και στην πλειοψηφία της υπήρξε φορέας μιας παραδοσιακής κοσμοθεωρίας, εκδήλωσε ενδιαφέρον για νεωτεριστικές αντιλήψεις, οι οποίες συνδέονταν με ιδέες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Bιογραφικό ομιλήτριας:
Η Δρ Μαργαρίτα Ιωάννου είναι υπότροφος-ερευνήτρια (Νησίδες Αριστείας, Ορίζοντας 2020) στο Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην έρευνα του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού με έμφαση στον νεοελληνικό Διαφωτισμό και στη κυπριακή ιστορία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1571-1878), καθώς και στη μελέτη της ταξιδιωτικής γραμματείας (από τις απαρχές της μέχρι και σήμερα). Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες για ζητήματα που αφορούν τη νεοελληνική λογοτεχνία (18ος-19ος αι.), την έκδοση κειμένων, την ιστορία του βιβλίου και της τυπογραφίας, την ιστορία των ιδεών και την πολιτισμική ιστορία, αλλά την πνευματική ιστορία της Κύπρου (β΄ μισό του 17ου αιώνα α΄ μισό 19ου αιώνα). Άρθρα και μελέτες της έχουν φιλοξενηθεί στον Κονδυλοφόρο, στα Δωδεκανησιακά Χρονικά, στην Επετηρίδα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, στην Επετηρίδα της Κυπριακής Εταιρείας Ιστορικών Σπουδών, στην Επετηρίδα του Κέντρου Μελετών της ιεράς Μονής Κύκου, στις Κυπριακαί Σπουδαί κ.α. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Frederick (Λευκωσία).