dianadä…browska

W marcu 2023 roku przyjrzeliśmy się w ramach naszych działań edukacyjnych twórczości Miki Kaurismäkiego, twórcy silnie zabarwionych włoskością dzieł: "Rosso" oraz "Helsinki - Napoli". Razem z naszym przyjacielem, tłumaczem i znawcą kina Veikko Suvanto pomyśleliśmy, że warto przyjrzeć się tym razem filmografii młodszego z braci.

W szczególności jego trylogii (a już właściwie tetralogii!) na cześć i chwałę fińskiego proletariatu ("Cienie w raju", "Ariel", "Dziewczyna z fabryki zapałek", 1986-1990). O jakich bohaterach i bohaterach opowiada Kaurismäki? Czego możemy się dowiedzieć o Finlandii i fińskim społeczeństwie z seansu tetralogii? Jak zdefiniować charakterystyczny styl narracyjno-wizualny fińskiego artysty? Czy w jego przypadku możemy mówić o "renesansie czułego realizmu"? Na te oraz inne pytania spróbujemy odpowiedzieć podczas naszego najbliższego spotkania Accademii Extra.

Aki Kaurismäki to prawdziwa legenda kina. Fiński reżyser, scenarzysta, montażysta i producent filmowy, a swojego czasu również krytyk filmowy i listonosz! Oddany miłośnik psów, które stale pojawiają się w realizowanym przez nich kinie. Reżyser wielokrotnie nagradzanych na świecie filmów, takich jak "Człowiek bez przeszłości", "Człowiek z Hawru" czy "Po tamtej stronie".

SŁOWNICZEK KAURISMÄKI–POLSKI 🇫🇮 🇵🇱
Onni = szczęście
Toivo = nadzieja
Rakkaus = miłość
Työ = praca
Työläinen = robotnik
Varjo = cień
Valo = światło
Ihminen = człowiek
Mies = mężczyzna
Nainen = kobieta
Tyttö = dziewczyna
Poika = chłopiec
Musiikki = muzyka
Tango = tango
Rokki = rock’n’roll
Parsa = szparag
Kahvi = kawa
Viina = wódka
Viini = wino
Koira = pies
Ankka = kaczor
Kauris = jeleń
Kaurismäki = jelenia góra, jelenie wzgórze!
🌻🐭

Serdecznie zapraszamy na kolejny odcinek Accademii Włoskiego Kina, w którym porozmawiamy o najnowszym filmie wspaniałej włoskiej reżyserki Alice Rohrwacher, "La Chimera" (2023).

Film będziemy mogli obejrzeć w polskich kinach dzięki Aurora Films od piątku, 19 stycznia.

A wcześniej zapraszamy na rozmowę z jednym z największych autorytetów w dziedzinie włoskiego kina i włoskiej kultury, dr Anną Osmólską-Mętrak! Uwielbiana przez nas Ania Osmólska-Mętrak, "matka chrzestna" naszych działań edukacyjno-filmowych!

👉 Fabuła filmu: Chimera jest metaforą skarbu niemożliwego do znalezienia i celu niemożliwego do osiągnięcia. Do małej nadmorskiej miejscowości przybywa młody angielski archeolog Arthur, który stracił sens życia po śmierci ukochanej. Arthur przyłącza się do grupy złodziei dzieł sztuki, plądrujących starożytne groby. W najnowszym filmie reżyserka powraca do pytania, które zadawała już w "Cudach". Co powinniśmy zrobić z przeszłością? Czy przeszłość jest po prostu światem utraconym, czy też jest nierozerwalnie związana z naszą teraźniejszością?

🐭🌻

"Wielkie piękno", reż. Paolo Sorrentino | Damian Jankowski | AWK #64

Gościem odcinka jest Damian Jankowski - publicysta, krytyk filmowy, redaktor portalu Więź.pl, członek redakcji kwartalnika „Więź” i Zespołu Laboratorium „Więzi”.

🐭🌻

Serdecznie zapraszamy na kolejny odcinek Accademii Włoskiego Kina.

Naszym gościem będzie Łukasz Adamski, z którym porozmawiamy o reprezentacjach włoskiej mafii na ekranie. Szczególnie ważna będzie opowieść o wzruszającym filmie Pifa z 2013 roku, "Mafia zabija tylko latem" (La mafia uccide solo d' estate).

Dzieło Scoli skupia się na losach trzech mężczyzn, którzy poznali się jeszcze za czasów II WŚ. Gianni (Vittorio Gassman), Nicola (Stefano Satta Flores) i Antonio (Nino Manfredi) walczyli jako partyzanci przeciwko faszyzmowi. Mężczyźni zaprzyjaźniają się, choć w „nowej Italii” cudu ekonomicznego, każdy z nich obejmie inny model działania, inną strategię na własne życie.

Do jakich refleksji dojdzie ta trójka, kiedy po długich latach dojdzie do ponownego spotkania? Co wydarzyło się z ich marzeniami, ideałami, miłościami? Komu się udało odnieść życiowy sukces, a którego z nich możemy określić największym „emocjonalnym bankrutem”? Co Scola chce nam powiedzieć o historii swojej ojczyzny i postawach swoich rodaków? W jaki sposób ceniony reżyser przygląda się tej „wielkiej ludzkiej odysei”, różnym dekadom?

Na te oraz inne pytania odpowiemy sobie już wkrótce!

🐭🌻

Rozmowa o „Kaliguli” (1979) Tinto Brassa była do tej pory rozmową o przełamywaniu tabu, rozbuchanej erotyce (graniczącej z pornografią) i obyczajowych standardach Hollywoodu. Po latach od premiery głośnego i kontrowersyjnego widowiska, które przenosi nas do Starożytnego Rzymu, widać jak na dłoni, że wszystkie głosy krytyczne pomijały artystyczną doniosłość filmu.

Dekadencka wizja imperium uginającego się pod ciężarem własnych, chorych ambicji, portret władzy absolutnej zdeprawowanej do cna czy potraktowanie uciech cielesnych jako metafory zatracenia się w nieograniczonej wolności, to tylko pojedyncze ziarnka zasiane przez włoskiego reżysera na polach interpretacji.

Imponujący rozmachem i realizacyjną bezkompromisowością „Kaligula” pozostaje jednocześnie symbolem świetności i upadku Nowego Hollywood - budowanego wytrwale od końca lat 60., ale zmiecionego przez Kino Nowej Przygody i konserwatywny wiatr lat 80. Warto przyjrzeć się ponownie (arcy)dziełu Brassa, by odrzucić uprzedzenia, pochopne sądy, polityczną poprawność i zachwycić się jego filmowym monumentem. Zwłaszcza teraz, gdy w Cannes zaprezentowano nową wersję „Kaliguli” i przyszła pora na zweryfikowanie krzywdzących opinii krążących od dekad.

W.T.
▬▬▬
🐭🌻

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania rozmowy wokół nowego filmu Paolo Genovese pt. "Pierwszy dzień mojego życia" (2023).

🌻🐭

Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach Accademii Extra! Gościem specjalnym odcinka będzie reżyser Marcin Bortkiewicz, z którym porozmawiamy przede wszystkim o jego najnowszym filmie "Tonia" (2023). Nie zabraknie także innych wątków związanych z twórczością naszego gościa.

Spotkanie poprowadzi duet Diana Dąbrowska & Robert Siwczyk.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone jednej z najważniejszych włoskich reżyserek w dziejach kina - Lilianie Cavani.

Co wiemy o postaci Liliany Cavani i jej zaangażowanym społecznie, odważnym tematycznie kinie? Kim są bohaterowie i bohaterki jej filmów? W jaki sposób Cavani przygląda się historii Italii? Bolesnej przeszłości Europy i świata? Dlaczego jej „Nocnego portiera” uważa się dziś za film przełomowy i kultowy? W jaki sposób Włoszka przywraca na ekranie traumatyczne wydarzenia II WŚ, dzieje III Rzeszy?

Twórczość Emanuele Crialesego jest przesiąknięta mitem wolności. Jego bohaterowie i bohaterki pragną poszerzenia własnych granic bądź ich całkowitego zatarcia. Skazani na niezrozumienie i społeczny ostracyzm zmuszeni są do ucieczki. Czasami jest to ucieczka w świat marzeń, ale zdarzają się przykłady bardziej bezpośrednich „uników rzeczywistości”. W szczególności kobiety i dzieci wystawione są w tej konfiguracji na okrutną przemoc, a przejawy ich – szeroko rozumianej – inności stają się zagrożeniem dla całej społeczności.

Migracje duszy i ciała to jeden z wiodących motywów w twórczości Włocha. Proces tranzycji stanowi ważny składnik tożsamości samego reżysera, a historia Adriany/Andrei z jego ostatniego filmu #Bezmiar (L’ Immensita’) jest w dużej mierze inspirowana jego własnymi doświadczeniami. Choć informacja ta stała się jawna dopiero po ostatnim Festiwalu Filmowym w Wenecji, Crialese był od samego początku kariery skupiony na postaciach, które czują się w swoim otoczeniu inne, nieakceptowane. Na postaciach poszukujących jakiegokolwiek znaczenia w świecie i miejsca, w którym mogłaby się zamanifestować prawda o ich życiu, marzeniach i potrzebach.

👉 Kim są bohaterki i bohaterowie Crialesego? Kogo znajdziemy w jego galerii postaci? 👉 Jakie epoki, czasy i światy poznajemy w twórczości Włocha? Jak Crialese opowiada o emigracji? 👉 Na czym zasadza się wyjątkowość stylu filmowego Włocha i dlaczego blisko mu do „La Strady” Felliniego i „Ziemia drży” Viscontiego? 👉 Co wiemy o włoskich rolach wspaniałej Penelope Cruz? Jakie włoskie filmy z udziałem divy warto znać?

🐭🌻

Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone filmowi „Pod ziemią” (Il buco, 2022) w reżyserii #MichelangeloFrammartino.

Urodzony w Mediolanie reżyser i scenarzysta to jeden z najciekawszych i najbardziej autorskich głosów we współczesnej panoramie włoskiego kina. Frammartino opowiada o bezpowrotnych „mutacjach antropologicznych” i „utraconych światach”, jakie dotknęły jego ojczyznę; w „Pod ziemią” bardzo ważnym kontekstem interpretacyjnym jest specyfika czasu akcji, czyli rok 1961 (włoski boom ekonomiczny był wówczas w pełnym rozkwicie).

Co wiemy o stylu i filozofii twórczej Frammartino? Z jakich metafor i zabiegów wizualnych korzysta reżyser, aby opowiedzieć o napięciu między naturą a cywilizacją? Co o własnej ziemi mówi nam twórca zanurzając się właściwie pod jej powierzchnię? Co odnajdziemy pod koniec tej – niemalże metafizycznej – podróży? Na te oraz na inne (Wasze!) pytania odpowie Filmoznawczyni Diana Dąbrowska!

Dystrybutorem filmu jest Stowarzyszenie Nowe Horyzonty.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie z krytykiem filmowym, autorem wielu podcastów (w tym podcastu „Powtórka z Morgensterna”) Maciejem Kędziorą. Maciej powraca do naszej Accademii po raz drugi; za pierwszym razem przerabialiśmy wspólnie wielki klasyk ciemna italiano, czyli „Złodziei rowerów” (Ladri di biciclette, 1948) Vittoria de Siki i Cesare Zavattiniego.

Porozmawiamy m.in. o: 👉 Włoskiej tradycji komediowej commedia all’ italiana i odważnej próbie Morgensterna przełożenia tej właśnie konwencji na polski grunt; 👉 Połączeniach między filmem Morgensterna a oscarową komedią Germiego; 👉 Reprezentacjach „polskości” i „włoskości” w „Dwóch żebrach Adama”; 👉 Środkach filmowych i stylistyce w jakiej operował w tamtym okresie Morgenstern w przestrzeni własnej filmografii; 👉 Wyjątkowości filmu Morgensterna na tle ówczesnej polskiej produkcji komediowo-rozrywkowej; 👉 Kulisach powstania filmu.

🐭🌻

Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone najnowszej adaptacji powieści Eleny Ferrante – „Zakłamane życie dorosłych” (La vita bugiarda degli adulti). Przedmiotem rozważań Diany Dąbrowskiej i Klary Cykorz będzie zarówno książka jak i serial autorstwa Edoarda de Angelisa. Co nowego „Zakłamane życie (…)” wprowadza do uniwersum Eleny Ferrante? Jak wygląda tym razem topografia Neapolu – jak możemy ją zinterpretować? Kim jest Giovanna i dlaczego jej ojciec zerwał wszystkie kontakty ze swoją siostrą Vittorią? Co Giovanna widzi w swojej cioci i dlaczego tak bardzo ją do niej ciągnie? Co symbolizuje złota bransoletka, która nieustannie pojawia się w myślach i życiu młodej bohaterki? A co tym razem Ferrante chce nam powiedzieć o tożsamości, dojrzewaniu, przyjaźni, języku i cierpieniu kobiet? W jaki sposób zdolny reżyser de Angelis zabrał się za introspekcyjną prozę tajemniczej włoskiej autorki?

"Zakłamane życie dorosłych" to mocna i poruszająca opowieść o Giovannie - dziewczynce, która staje się kobietą. Historia o porzucaniu radosnej dziecięcej twarzy i poszukiwaniu nowej osadzona jest w latach 90. ubiegłego wieku w Neapolu, który również pokazuje nam dwa oblicza. Neapol wyżyn przywdziewa maskę wytworności, a ten z nizin chowa się za zasłoną krzykliwości i banału. Giovanna balansuje między tymi dwoma światami, czasem upadając, to znowu się wznosząc, wciąż zaskoczona tym, że żaden z nich nie przynosi jej odpowiedzi ani ratunku.

🐭🌻

Zaproszenie do Accademii Włoskiego Kina, przyjęła krytyczka popkulturowa, prezenterka i w ogóle jednoosobowa medialna firma – Kajutex, czyli Kaja Klimek! To dla nas duży zaszczyt i radość!

Z Kajutexem przyglądamy się amerykańskim filmom, które na różne sposoby czerpią i wzorują się na włoskich gatunkach i różnych hitach. W szczególności przyjrzymy się nowej „Suspirii” Luki Guadagnino (2018), opartej na arcydziele włoskiego kina grozy – „Suspirii” Daria Argento (1977).

Ale nie tylko – jak zawsze w naszym cyklu zapytamy naszą gościnię o jej filmowe upodobania i kontakty z włoską kinematografią (czy w ogóle włoską kulturą). Nie zabranie naszego flagowego quizu!