museumschatten

Op Forteiland Pampus stonden vanaf 1895 twee enorme dubbele kanonnen opgesteld. Zo kon in oorlogstijd een aanval vanaf de Zuiderzee worden tegengegaan. Tweehonderd militairen waren daarvoor nodig, en die moesten drie maanden lang – afgezonderd en geheel zelfvoorzienend – op het eiland kunnen blijven. Caspar Stalenhoef gaat met directeur Tom van Nouhuys naar het eiland. De militaire functie is verdwenen, maar het gebruik ervan is nog altijd gericht op zelfvoorziening en duurzaamheid.

Op de collectieportal kun je een afbeelding zien van het voorpantser waar deze aflevering mee begint.

Gooise Museumschatten is een programma van regioconservator Gooi &Vecht Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Elke dag worden we overspoeld door nieuwsfoto’s. Die laten zien wat er in de wereld is gebeurd, maar die foto’s laten ook veel dingen níet zien. Op school leren we begrijpend lezen, maar deze aflevering van Gooise Museumschatten is een pleidooi voor begrijpend bééldlezen. Daarom verzamelt Museum Hilversum nieuwsfotografie. Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Marc Prüst.

De besproken foto’s kun je hier in de Collectieportal bekijken:
- Pim Fortuyn en Ad Melkert op 6 maart 2002, gemaakt door Marcel Antonisse;
- Zorgmedewerker aan het begin van de coronacrisis, 11 april 2020, gemaakt door Jiri Büller;
- Sigrid Kaag dansend op tafel, 17 maart 2021, gemaakt door Martijn Beekman.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’, ‘Mosic’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Streekdracht is tot in de periode voor de Tweede Wereldoorlog nog overal in Nederland te zien. Wat vooral opvalt is de hoofdbedekking voor vrouwen. Dat begint met mutsen of kappen die eenvoudig en functioneel zijn, maar langzaamaan worden die steeds groter en opzichtiger. Over de modeverschijnselen binnen de Gooise streekdracht spreekt Caspar Stalenhoef met streekdrachtexpert Jankees Goud.

Links naar de collectieportal:
- Streekdracht uit Huizen: zilveren oorijzer met gouden stiften, hier werd een oorijzermuts overheen gedragen;
- Hoge oorijzermuts;
- Streekdracht voor doordeweeks: de isabee.

Een programma van de samenwerkende musea in Gooi & Vecht
Podcastproductie: Caspar Stalenhoef
Samenstelling en eindredactie:  Laura Grijns, regioconservator
Muziek: ‘Borough’, ‘Trek VX’, ‘Di Breun’, ‘Quarry Clouds’ en ‘Palms Down’ door Blue Dot Sessions 

Deze podcast is mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland

Vanaf 1642 gaan twee heel verschillende mannen met elkaar samenwerken. De Nederlandse zakenman Louis de Geer (1587-1652), rijk geworden door de verkoop van wapens en bekend als de ‘kanonnenkoning van Europa’, zoekt contact met de Tsjechische theoloog en onderwijshervormer Jan Amos Comenius (1592-1670), die zich juist inzet voor vrede. Caspar Stalenhoef spreekt met John Exalto, directeur van het Comenius Museum, over wat deze mannen bij elkaar bracht.

Collectieportal:
- Bekijk de collectie van het Comenius Museum
- Portret van Louis de Geer
- Portret van Laurens de Geer

Wil je meer te weten komen over Comenius? Luister dan naar aflevering 2 van Gooise Grensverleggers, via Apple Podcasts of Spotify.


Een programma van de samenwerkende musea in Gooi & Vecht
Podcastproductie: Caspar Stalenhoef
Samenstelling en eindredactie:  Laura Grijns, regioconservator
Muziek: ‘Borough’, ‘Di Breun’, ‘St. Augustine Red’, ‘Quarry Clouds’ en ‘Palms Down’ door Blue Dot Sessions 
Deze podcast is mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland

In het keukenvertrek van het Muiderslot staat een houten kast waar je zo aan voorbij kunt lopen, maar waar een heel verhaal achter zit. Het gaat van tulpen naar lust en liefde én het gaat dwars door de eeuwen heen, van de 16e, via de 17e naar de 20e eeuw, waar we ons in de 21e eeuw nog altijd over kunnen verbazen. Caspar Stalenhoef spreekt met Bjorn Storm van het Muiderslot.

Links:
- De beschilderde buffetkast
- Doorzoek de collectieportal op ‘hout’

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’, ‘Di Breun’, ‘St. Augustine Red’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Cornelis Kraijenhoff (1758–1840) wilde wetenschapper worden, maar maakte tegen wil en dank carrière in het leger en de politiek. Terwijl op het Nederlands grondgebied tussen 1795 en 1815 meerdere machtswisselingen plaatsvonden, behield Kraijenhoff zijn positie. Telkens werd hij door de wisselende machthebbers aangehouden om zijn militaire talent, terwijl hij zelf veel liever met wetenschap bezig was. Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Pieter Koudijs van het Nederlands Vestingmuseum.

Links
- Doorzoek de collectieportal op ‘zilver’
- Ridder Grootkruis der Militaire Willems-Orde, in 1823 uitgereikt aan Cornelis Kraijenhoff

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’, ‘Aloscape 2, ‘Di Breun’, ‘Quarry Clouds’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Op een warme zomerdag in 1899, in het dan nog boerendorp Blaricum, loopt een boer op klompen met een kruiwagen naar een schuur. Op zijn erf wordt dit zonovergoten tafereel vastgelegd door een 33-jarige schilder die uit Zwolle komt, maar net terug is van een aantal jaren in Brussel en Parijs. Daar heeft hij geleerd met zoveel licht en kleur te schilderen dat het kunstpubliek in Nederland nog zo’n tien jaar nodig zal hebben om dat te gaan waarderen. Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Anne van Lienden, conservator bij Singer Laren.

Link:
- Co Breman (1865-1938), Boerenerf (1899), op de collectieportal

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’, ‘Remsen’, ‘Quarry Clouds’ en ‘Palms Down’  van Blue Dot Sessions.

Vanaf ongeveer 1850 groeit Hilversum snel. Een van de nieuwe villawijken in het noordwesten van de gemeente is het Diergaardepark, dat wordt opgeleverd in 1909. Het verhaal daarachter begint met een grote verzameling zeldzame zoogdieren, vogels, struiken en bomen, en loopt uit op het dramatische einde van het huwelijk tussen Frans Ernst Blaauw (1860–1936) en Louise Digna Catharina Six (1862–1934). Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Nora Bosscher, collectiebeheerder van Gemeente Hilversum.

Links:
- Straatnaambord (1909–1968) van de Gnoelaan in het Diergaardepark
- ‘Hilversum ontkiemt’, tentoonstelling in het Silverpoint-gebouw in Hilversum
- Natuurgebied Gooilust, waar Blaauw zijn dieren en planten verzamelde; nagelaten aan Natuurmonumenten
- Diergaardepark in Hilversum, op Google Maps
- Poppenhuis van Louise Blaauw-Six, in het Frans Hals Museum

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’, ‘Remsen’, ‘Quarry Clouds’ en ‘Palms Down’  van Blue Dot Sessions.

Het is nog altijd goed zoeken in museumcollecties: voorwerpen die zijn gemaakt door of voor vrouwen. Helemaal als het bijvoorbeeld over de middeleeuwen gaat. In het Muiderslot is het enige voorwerp uit de middeleeuwen dat van een vrouw is geweest een gouden ring met een paarse edelsteen. Caspar Stalenhoef spreekt erover met Linda Coppens, medewerker publiek en educatie bij het Muiderslot.

Links naar de collectieportal:
- De ring;
- Jan Adam Kruseman, Neêrlands dicht'ren Rei, vereenigd bij den ridder Hooft, op het Slot te Muiden (De Muiderkring met o.a. met o.a. Anna en Maria Tesselschade Roemersdochter Visscher)
- Gerard Honthorst, Concert Champêtre, schilderij van de halfnaakte vrouwen en herders.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

In Kasteel-Museum Sypesteyn zijn alle geschilderde portretten van één familie. Je kunt daardoor zien wat er verandert in meer dan driehonderd jaar Nederlandse portretschilderkunst. Bijvoorbeeld hoe verschillend deze mensen wilden dat er naar hen werd gekeken. Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Rik van Wegen, conservator van Kasteel-Museum Sypesteyn in Loosdrecht.

Besproken voorbeelden, met links naar de collectieportal:

- Portretten door Michiel van Mierevelt (1626) en deze
- Portret van Maria van Sypesteyn (1685)
- Portret door Frans Decker (1732)
- Portretten door Wybrand Hendriks (1792) en deze
- Kinderen als kinderen door Cornelis Troost (1727)

Tip! Beluister ook aflevering 4 van Gooise Grensverleggers, over het droomkasteel van Henri van Sypesteyn.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Rembrandts ‘Portret van een oude man’ (1660-1665) hangt in Florence, en het is door minstens twee kopiisten meerdere keren nageschilderd. Twee van die kopieën zijn nu in het bezit van het Comenius Museum in Naarden, want… de ‘oude man’ is hoogstwaarschijnlijk Jan Amos Comenius (1592-1670). Caspar Stalenhoef spreekt met de directeur van het Comenius Museum, John Exalto.

Klik hier om de Rembrandt-kopie te bekijken in de collectieportal. 

Tip! Beluister ook aflevering 2 van Gooise Grensverleggers, over Comenius: onderwijshervormer in Europa, begraven in Naarden.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

In de achttiende eeuw werd voor het eerst op Europese bodem porselein gemaakt, in plaats van het te importeren uit China. Vanaf 1759 gebeurde dat ook in Nederland: een invloedrijke bestuurder en zakenman haalde internationale vaklieden naar Weesp om aldaar hoogwaardig porselein te gaan maken. Door de hoge kwaliteit is dat porselein zeer gewild onder verzamelaars en musea. In Museum Weesp spreekt Caspar Stalenhoef met conservator Lisette Zijp. 

Klik hier om het theebusje te bekijken in de collectieportal. 

Tip! Luister ook aflevering 1 van Gooise Museumschatten over porselein uit Loosdrecht, dat gemaakt werd na het faillissement van de fabriek in Weesp. 

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Bijna iedereen kent wel De Denker, het beeldhouwwerk van Auguste Rodin (1840–1917). Maar niet iedereen weet waar die voorovergebogen man, zittend op een rotsblok, nou eigenlijk over nadenkt. Daar blijkt een heel verhaal achter te zitten, dat we in deze podcast gaan vertellen. Caspar Stalenhoef spreekt Jan Rudolph de Lorm, directeur van museum Singer Laren.

Klik hier om de collectieportal te doorzoeken op ‘brons’, inclusief de zeven Rodin-beelden van Singer Laren.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Vanaf eind 1813 zijn de inwoners van Naarden een halfjaar lang van de buitenwereld afgesloten. De vestingstad is bezet door het Franse leger: ongeveer 2300 soldaten die zich weigeren over te geven, ondanks de verliezen van Napoleon.  De Naardenaren kunnen alleen nog in het geheim communiceren met de buitenwereld: met postduifbriefjes, waarvan er één bewaard is gebleven. Hierover spreekt Caspar Stalenhoef met Pieter Koudijs, directeur van het Nederlands Vestingmuseum.

Dit briefje is een van de vele Gooise museumschatten die te vinden zijn in de collectieportal van de Samenwerkende Musea in Gooi & Vecht. Klik hier om de collectieportal te doorzoeken op brieven.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Palms Down’ van Blue Dot Sessions.

Vanaf 1774 was Loosdrecht tien jaar lang de enige plek in Nederland waar porselein gemaakt werd. Het was bovendien een werkgelegenheidsproject: dominee Joannes de Mol (1726-1782) begon de porseleinfabriek om de arme inwoners van Loosdrecht aan werk en een inkomen te helpen. Hierover spreekt Caspar Stalenhoef met Rik van Wegen, conservator van Kasteel-Museum Sypesteyn.

Dit porselein is een van de vele Gooise museumschatten die te vinden zijn in de collectieportal van de Samenwerkende Musea in Gooi & Vecht. Klik hier om de collectieportal te doorzoeken op porselein.

Gooise Museumschatten is een programma van Gooi & Vecht-regioconservator Laura Grijns en wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Noord-Holland. Podcastproductie: Caspar Stalenhoef. Muziek: ‘Borough’ en ‘Kvelden Trapp’ van Blue Dot Sessions.