Janusz Korczak en de leerling in de digitale samenleving

Hoe kijkt Gert Biesta aan tegen de digitaliseringstrend in het onderwijs? In twee nieuwe afleveringen van de podcastserie ‘Onder pedagogen’ gaan we met hem in gesprek. De aanleiding voor dit gesprek is zijn nieuwste publicatie De school als vrijplaats, waarin hij pleit voor de school als een plek waar leerlingen zich in de luwte kunnen ontwikkelen en geïnspireerd kunnen raken.

Biesta is hoogleraar Public Education in Ierland en hoogleraar Educational Theory and Pedagogy in Schotland. Hij is een van de bekendste pedagogen van Nederland en heeft tal van publicaties op zijn naam staan. De ‘drieslag van Biesta’ – kwalificatie, socialisatie, subjectificatie als de doeldomeinen van het onderwijs – is nog steeds populair. Momenteel is hij ook lid van de Onderwijsraad.

Kennisnet-adviseur Remco Pijpers vraagt aan Biesta wat hij precies bedoelt met de school als vrijplaats en welke relatie hij ziet met de digitaliseringstrend in de maatschappij.

In deze tweede aflevering gaat hij onder meer in op de vraag waarom in het onderwijs zoveel nadruk ligt op 'dingen leren'.

https://verus.nl/download-publicatie-de-school-als-vrijplaats

Hoe kijkt Gert Biesta aan tegen de digitaliseringstrend in het onderwijs? In twee nieuwe afleveringen van de podcastserie ‘Onder pedagogen’ gaan we met hem in gesprek. De aanleiding voor dit gesprek is zijn nieuwste publicatie De school als vrijplaats, waarin hij pleit voor de school als een plek waar leerlingen zich in de luwte kunnen ontwikkelen en geïnspireerd kunnen raken.

Biesta is hoogleraar Public Education in Ierland en hoogleraar Educational Theory and Pedagogy in Schotland. Hij is een van de bekendste pedagogen van Nederland en heeft tal van publicaties op zijn naam staan. De ‘drieslag van Biesta’ – kwalificatie, socialisatie, subjectificatie als de doeldomeinen van het onderwijs – is nog steeds populair. Momenteel is hij ook lid van de Onderwijsraad.

Kennisnet-adviseur Remco Pijpers vraagt aan Biesta wat hij precies bedoelt met de school als vrijplaats en welke relatie hij ziet met de digitaliseringstrend in de maatschappij. En wat is de reden voor Biesta om afscheid te nemen van Twitter / X?

https://verus.nl/download-publicatie-de-school-als-vrijplaats

Welke invloed hebben toepassingen zoals ChatGPT of bigtechbedrijven op het onderwijs, de leraren en de leerlingen of studenten? Tot wat voor gesprekken dwingen de recente technologische ontwikkelingen ons?  Remco Pijpers (Kennisnet) en Corno Vromans (SURF) gaan in gesprek met filosoof Hans Schnitzler.

De maatschappelijke discussie over een mogelijk verbod op smartphones in de klas neemt toe, en ook in de Tweede Kamer krijgt het onderwerp meer aandacht. In deze podcast praten Kennisnet-directeur Larissa Zegveld en interviewer Manel van Kessel met René Peters over zijn kijk op dit vraagstuk.

Digitale geletterdheid wordt een vast onderdeel van het curriculum. SLO is begonnen kerndoelen te ontwikkelen. Maar met kerndoelen alleen zijn we er nog niet. Alle leraren zullen digitaal geletterd moeten worden. We vroegen Jelmer Evers, vicevoorzitter van de Algemene Onderwijsbond, welke perspectieven hij ziet.  

In deze podcast, waarin Evers spreekt met Larissa Zegveld en Remco Pijpers van Kennisnet, geeft hij zes adviezen: drie voor scholen en drie voor de sector.  Hoe verder met digitale geletterdheid en docentprofessionalisering?  

Adviezen voor scholen: 

• Maak geen apart vak van digitale geletterdheid, maar integreer het in andere vakken.
• Zorg intern voor kwaliteit; huur geen externe capaciteit in. 
• Maak zelf tijd en ruimte voor digitale geletterdheid; speel lestijd vrij. 

Adviezen voor de sector:  

• Maak van digitale geletterdheid geen examenvak. 
• Betrek de beroepsgroep op een slimme manier bij de nieuwe kerndoelen. 
• Maak structurele afspraken over tijd, ruimte en zeggenschap. 

Welke kansen en risico’s biedt de inzet van intelligente technologie in het onderwijs? In deze podcast, een coproductie van SURF en Kennisnet, spreken we met twee mensen van de Onderwijsraad, die verantwoordelijk zijn voor de verkenning ‘Inzet van intelligente technologie’.  

De Onderwijsraad heeft de resultaten van de verkenning ‘Inzet van intelligente technologie’ eind september gepubliceerd. In deze podcast praten we door met raadsadviseur Hein Broekkamp en raadslid Susan te Pas, twee opstellers van de publicatie.  

Intelligente technologie (artificial intelligence) heeft een toegevoegde waarde voor het onderwijs, maar alleen als de technologie slim en verantwoord wordt ingezet. Dat vraagt een actieve rol van iedereen in het onderwijs – leraren, schoolleiders en bestuurders. Ook de overheid heeft hierin een belangrijke rol te vervullen.  
 
Wat bedoelt de Onderwijsraad met intelligente technologie en hoe ziet de raad die actieve rol precies? De inzet van intelligente technologie is complex. Welke complexiteit ziet de Onderwijsraad en hoe kan het onderwijs daarmee omgaan? 

Jongeren over intelligente technologie
SURF en Kennisnet spraken ook met twee leden van de JongerenOnderwijsraad over intelligente technologie. Hoe vinden deze jongeren dat de digitale wereld eruit moet zien? Waar liggen kansen? Wat moet beter worden georganiseerd?

Remco Pijpers gaat in deze podcast in gesprek met schrijver Khalid Boudou, die geregeld lesgeeft op vmbo’s en mbo’s. Ze spreken over hoe de digitaliserende wereld doorwerkt in de klaslokalen en op welke manier scholen daarop kunnen inspelen. 

Veel leerlingen en studenten kennen Khalid Boudou als schrijver van de verfilmde boeken Het Schnitzelparadijs (2001) en Pizzamaffia en de jeugdromans Alles of niets en Iedereen krijgt klappen. In deze podcast vertelt hij waarom verhalen en literatuur zo belangrijk zijn in het onderwijs. 

Pijpers en Boudou behandelen de volgende vragen:  

• Scholen worstelen met al met afleiding van de laptop of smartphone. Hoe kunnen leraren ruimte creëren voor lezen en dat verbinden aan de digitale wereld? 
• Hoe kunnen leraren omgaan met influencers en hun invloed in de klas? Wat te doen als bijvoorbeeld jongens weglopen met de omstreden Andrew Tate? 
• Hoe kunnen scholen omgaan met thema's waar spanning op zit; discriminatie op de arbeidsmarkt of integratie? 

Hoe kijkt VVD-politicus Zohair El Yassini aan tegen kansengelijkheid en veilige ict in het onderwijs? In deze podcast praten directeur Larissa Zegveld van Kennisnet en interviewer Remco Pijpers, ook van Kennisnet, daar met hem over.  

De hoofdvragen in de podcast zijn: 

• Hoe zorgen we ervoor dat er veilig wordt omgegaan met ict in het onderwijs?  
• Hoe hangen kansengelijkheid en ict in het onderwijs met elkaar samen?  
• Wat is daarvoor nodig vanuit de politiek/overheid, vanuit Kennisnet en vanuit scholen?  

Ook werd hem een uitspraak van de overleden Apple-oprichter Steve Jobs voorgelegd. Die zei ooit: “Sometimes when you innovate, you make mistakes. It is best to admit them quickly, and get on with improving your other innovations.”

De vraag aan Yassini luidde: bij welke digitale innovaties in het onderwijs zijn er fouten gemaakt, of, iets zachter gezegd, welke digitale innovaties zijn minder geslaagd en welke vindt u veelbelovend en moeten we op doorpakken? 

Technologie biedt tal van mogelijkheden om burgers bij de democratie te betrekken. Daarbij kunnen we, meer dan we nu doen, leren van jongeren en hoe zij met technologie omgaan. Laat het onderwijs daar zijn voordeel mee doen. Dat stelt Rudy van Belkom in deze podcast. Daarin gaat hij in gesprek met Larissa Zegveld en Remco Pijpers van Kennisnet.  

Rudy van Belkom is directeur van Stichting Toekomstbeeld der Techniek en auteur van het boek Alive and Clicking - Er is hoop voor de democratie. 

Van Belkom is vooral bekend van de Technologie Kieswijzer, een speciale stemhulp over techgerelateerde onderwerpen als privacy en nepnieuws. Via deze stemhulp kunnen kiezers informatie krijgen over hoe politieke partijen aankijken tegen bijvoorbeeld big tech.  

Alive and Clicking gaat over hoe technologie de democratie kan versterken. Van Belkom is hoopvol omdat hij vertrouwen heeft in jongeren en hun manier van omgaan met technologie. Wat kan het onderwijs doen om jongeren sterker te maken?  

In deze podcast gaan we in op de volgende vragen:  

• Wat stemt Van Belkom hoopvol als hij kijkt naar jongeren en hun digitale participatie? Waar kunnen we van leren?  
• Hoe kan het onderwijs daarop inspelen?  
• Hoe kan het onderwijs leerlingen meer betrekken bij besluiten over technologie?