Logo

    poiein podcast

    Το ραδιόφωνο της ποίησης. Ποιήματα, ποιητές και... μουσικές (ίσως) Κάθε Σάββατο Πρωί
    en-us96 Episodes

    People also ask

    What is the main theme of the podcast?
    Who are some of the popular guests the podcast?
    Were there any controversial topics discussed in the podcast?
    Were any current trending topics addressed in the podcast?
    What popular books were mentioned in the podcast?

    Episodes (96)

    Νικηφόρος Βρεττάκος, «Πικραμένος Αναχωρητής»- μουσική: Παναγιώτης Κωνσταντακόπουλος

    Νικηφόρος Βρεττάκος, «Πικραμένος Αναχωρητής»- μουσική: Παναγιώτης Κωνσταντακόπουλος
    Ο "Πικραμένος Αναχωρητής" είναι ένας κύκλος εννέα τραγουδιών σε ποίηση τουποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου. Την μουσική έγραψε ο Παναγιώτης Ν. Κωνσταντόπουλος και τα ποιήματα τραγουδούν και απαγγέλλουν ο Βασίλης Σκουλάς και η Μαρία Δημητριάδη. Ο ίδιος ο Νικηφόρος Βρεττάκος απαγγέλλει δύο του ποιήματα

    Δημήτρης Μαραμής- Μιχάλης Γκανάς, «Ταγκό για τρεις», βιβλίο-cd, εκδ. Μελάνι 2012

    Δημήτρης Μαραμής- Μιχάλης Γκανάς, «Ταγκό για τρεις», βιβλίο-cd, εκδ. Μελάνι 2012
    Το cd «Ταγκό για τρεις» , δεν αποτελεί κύκλο τραγουδιών. Όλα τα τραγούδια μέσα σε αυτό το δίσκο, θα 'λεγα ότι ξεπήδησαν παρορμητικά. Με την πρώτη μου κιόλας επαφή με το στίχο, η μουσική τους βγήκε ενστικτωδώς και με μια πνοή. Το «Μη μου μιλάς» , του Μ. Γκανά, εξελίσσεται πάνω σε έναν ασίγαστο και αδέκαστο μετρονόμο, με φόρα για μια καραμπόλα και την απότομη κατάληξη στη σιωπή, σχεδόν σαν διακοπή. Η γαλλική εκδοχή του Ω μη με βλέπετε που κλαίω, της Μ. Πολυδούρη, είναι ουσιαστικά γέννημα της συνάντησης της δικής μου μελωδικής γραμμής με την Κορίνα Λεγάκη και τους μουσικούς από το συγκρότημα Outward Bound, οι οποίοι δούλεψαν πάνω στην παλαιότερη εκδοχή του τραγουδιού, για να δημιουργήσουν κάτι εντελώς καινούριο και κινηματογραφικό. Το Ταγκό για τρεις, ουσιαστικά μια σκηνή ζήλειας, μου γέννησε μέσα από τις μικρές, κοφτές λέξεις των στίχων, μικρά μοτίβα που χορεύουν στο ρυθμό ενός δυτικότροπου νουέβο τάνγκο. Το Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα, του Κ. Γ. Καρυωτάκη, είναι μια καθαρή φόρμα δύο διαφορετικών κόσμων, φωτός και σκοταδιού, εξωτερικού και βαθιά εσωτερικού, αλλά κι ενός παιχνιδιού επανατοποθέτησης των λέξεων από το ποίημα στη μουσική, κάπως απρόσμενη νομίζω. Το Εργατικό ατύχημα μπορεί να θεωρηθεί ένα αργό χασάπικο, όπου όμως κάπου ξεγλιστρούν μια-δυο συγχορδίες τζαζ αρμονίας, ή μπορεί αλλιώς να χαρακτηριστεί σαν ένα πένθιμο εμβατήριο. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΑΜΗΣ *** 01.Μη μου μιλάς (στίχοι: Μιχάλης Γκανάς) 02.Non, ne regardez pas mes larmes [Ω μη με βλέπετε που κλαίω] (ποίηση: Μαρία Πολυδούρη, μετάφραση: H. Fthenaki) 03.Ταγκό για τρεις (στίχοι: Μιχάλης Γκανάς) 04.Σα δέσμη από τριαντάφυλλα (ποίηση: Κώστας Καρυωτάκης) 05.Ταγκό για τρεις (ορχηστρικό) 06.Εργατικό ατύχημα (στίχοι: Μιχάλης Γκανάς) Κεντρική διάθεση: Εκδόσεις Μελάνι και στα βιβλιοπωλεία: Πολιτεία, Ιανός, Λεμόνι.
    poiein podcast
    en-usNovember 22, 2012

    Κατερίνα Γώγου, «Πάνω κάτω η Πατησίων- Οι όψεις της μοναξιάς στην Κατερίνα Γώγου και 20 μελοποιημένα ποιήματά της», εκδ. Οδός Πανός 2012

    Κατερίνα Γώγου, «Πάνω κάτω η Πατησίων-  Οι όψεις της μοναξιάς στην Κατερίνα Γώγου και 20 μελοποιημένα ποιήματά της», εκδ. Οδός Πανός 2012
    Πολυσυλλεκτική έκδοση αφιερωμένη στην ποιήτρια και ηθοποιό Κατερίνα Γώγου (1940-1993). Το βιβλίο περιέχει κείμενα για την Κατερίνα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. • Οι φίλοι της Κατερίνας, η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, η δικηγόρος Λίνα Καρανασοπούλου, ο ποιητής Γιώργος Δάγλας, ο Παναγιώτης (Κάιν) Παπαδόπουλος, ο παραγωγός Άγγελος Σφακιανάκης και ο σκηνοθέτης Γιώργος Κορδέλλας, γράφουν γι’αυτήν. • Το κεντρικό κείμενο (που δανείζει τον τίτλο του και στον υπότιτλο της έκδοσης) είναι η πτυχιακή εργασία της ηθοποιού Θωμαής Ουζούνη, απόφοιτης του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. • Ο φιλόλογος Γιώργος Μπαλούρδος γράφει για την ποίηση της Κατερίνας (Μια αιρετική γυναικεία φωνή της γενιάς του ’70). • Οι φωτογραφίες είναι των: Διονύση Πετρουτσόπουλου, Γιώργου Κορδέλλα, Κώστα Βλαχόπουλου και αγνώστων. Ο δίσκος (cd) περιέχει 20 μελοποιημένα ποιήματα της Κατερίνας από γνωστούς αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς. Τα ποιήματα αυτά είναι μια ανθολογία από όλες τις ποιητικές της συλλογές (που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Καστανιώτη). Συμμετέχουν οι: • Πάνος Κατσιμίχας / Νίκος Καλλίτσης-Μάρθα Φριτζήλα / Μάκης Σεβίλογλου-Όλια Λαζαρίδου / Άρης Ζαρακάς / Νίκος Μαϊντάς-Magic De Spell-Σωκράτης Μάλαμας / Βάσω Αλλαγιάννη / Τάσος Ρωσόπουλος-Σαβίνα Γιαννάτου / Κώστας Χαριτάτος-Βασιλική Καρακώστα / Βαγγέλης Μαρκαντώνης / Λόλεκ / Κωνσταντίνος Βήτα / Παντελής Θεοχαρίδης / Ηλίας Λιούγκος / Εύα Λουκάτου / Μάριος Στρόφαλης-Ρίτα Αντωνοπούλου / Δημήτρης Βαρελόπουλος-Ματ σε δύο υφέσεις-Σπυριδούλα Μπάκα / Κώστας Αθυρίδης-Γεωργία Βεληβασάκη-Gaia / Τάκης Γραμμένος / Γιώργος Μάρτος / Βαγγέλης Κοντόπουλος. Όλες οι μελοποιήσεις –πλην του «Εμένα οι φίλοι μου», που είναι επανεκτέλεση- έγιναν στη διάρκεια της τετραετίας 2008-2012, εκτός από το «Α, ρε σύντροφε» (Νίκος Καλλίτσης), που μελοποιήθηκε το 1980 και είναι ιστορικά η πρώτη μελοποίηση ποιήματος της Κατερίνας Γώγου. Η παραγωγή του δίσκου είναι των: Γιώργου Κορδέλλα και Άγγελου Σφακιανάκη. Η εικαστική επιμέλεια της έκδοσης είναι των: Πέτρου Παράσχη και Morgan S. Bailey. Εκδότης: Γιώργος Χρονάς. Ποίηση: Κατερίνα Γώγου Μουσική: Νίκος Μαϊντάς Πρώτη εκτέλεση: Magic de Spell Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά που κάνουν τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών Εξάρχεια, Πατήσια, Μεταξουργείο, Μετς Κάνουν ό,τι λάχει Πλασιέ τσελεμεντέδων κι εγκυκλοπαιδειών Φτιάχνουν δρόμους κι ενώνουν ερήμους Διερμηνείς σε καμπαρέ της Ζήνωνος Επαγγελματίες επαναστάτες Παλιά τους στρίμωξαν και τα κατέβασαν Τώρα παίρνουν χάπια και οινόπνευμα να κοιμηθούν αλλά βλέπουν όνειρα και δεν κοιμούνται Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα στις ταράτσες παλιών σπιτιών Εξάρχεια, Βικτώρια, Κουκάκι, Γκύζη Πάνω τους έχετε καρφώσει εκατομμύρια σιδερένια μανταλάκια τις ενοχές σας, αποφάσεις συνεδρίων, δανεικά κοστούμια, σημάδια από κάφτρες περίεργες ημικρανίες, απειλητικές σιωπές κολπίτιδες ερωτεύονται ομοφυλόφιλους τριχομονάδες καθυστέρηση Το τηλέφωνο σπασμένα γυαλιά Το ασθενοφόρο Κανείς... Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα Κάνουν ό,τι λάχει Όλο ταξιδεύουν οι φίλοι μου γιατί δεν τους αφήσατε σπιθαμή για σπιθαμή Όλοι οι φίλοι μου ζωγραφίζουν με μαύρο χρώμα γιατί τους ρημάξατε το κόκκινο Γράφουν σε συνθηματική γλώσσα γιατί η δική σας μόνο για γλύψιμο κάνει Οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά και σύρματα στο λαιμό σας,στα χέρια σας Οι φίλοι μου... Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα...
    poiein podcast
    en-usNovember 09, 2012

    ΑΚΟΥ Τ' ΑΗΔΟΝΙΑ, Παναγιώτης Πάκος-Σταυρούλα Μάκρα

    ΑΚΟΥ Τ' ΑΗΔΟΝΙΑ, Παναγιώτης Πάκος-Σταυρούλα Μάκρα
    ένα αλγερινό τραγούδι Idir - Avava Inouva. Διασκευή με ελληνικούς στίχους: Παναγιώτης Πάκος Φωνές: Σταυρούλα Μάκρα -Παναγιώτης Πάκος ΑΚΟΥ Τ' ΑΗΔΟΝΙΑ Τις νύχτες στην ερημιά άκου τ’ αηδόνια Τ’ άκουσα να πέφτουν με σπασμένα φτερά Αν θέλεις να φύγεις μακριά, άκου τ’ αηδόνια Τ’ άκουσα να πέφτουν σε πηγάδια ξερά Έρχετ’ η ανατολή σαν πάγια εντολή, μα κι ο ήλιος για να βγει ψάχνει πλέον αφορμή. Λίγη χαρά ζητάει να βρει στα βλέμματα Μα βλέπει στις καρδιές συρματοπλέγματα Γιατί να ’χει η καρδιά συρματοπλέγματα Τις νύχτες στην ερημιά άκου τ’ αηδόνια... Κόκκινος από ντροπή βγαίνει ο ήλιος την αυγή. πίνει πικρό νερό, τρώει βρώμικο ψωμί. Και τα παιδιά του κόσμου του χαμογελούν μα αν βγουν απ’ την κρυψώνα τα πυροβολούν Μη βγεις απ’ την κρυψώνα. Ο ήλιος είναι εχθρός Τις νύχτες στην ερημιά άκου τ’ αηδόνια...

    Χάρρυ Κλυνν- Τάκης Μπουγάς, «Γεώργιος Σουρής-Αφιέρωμα», δίσκος 1982

    Χάρρυ Κλυνν- Τάκης Μπουγάς, «Γεώργιος Σουρής-Αφιέρωμα», δίσκος 1982
    Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο 2 της Columbia από την 1η Αυγούστου 1981 ως τις 14 Ιανουαρίου 1982. Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας είναι του Άγγελου Μπότση και του Νίκου Στρατηγού. Τα τραγούδια του δίσκου Φόροι, Το παλιοκαύκαλο, Το μέτρημα, Ευρώπη, Η ζωγραφιά μου, Αθήνα, Ελλάς-Ελλάς, Κλέφτες, Ελλάδα, Η γλώσσα, Το φίλημα, Απόκριες, Θέλω να γίνω Φόροι Βάλετε φόρους, βάλετε εις την πτωχή μας ράχη, ποτίστε με το αίμα μας την άρρωστη πατρίδα, σεις το κρασί και τον καπνό να πίνετε μονάχοι, κ' εμείς να σας κυττάζωμε με μάτι σαν γαρίδα. Βαρειά φορολογήσετε και το νερό που τρέχει... βάλετε φόρους, βάλετε, κι' η ράχη μας αντέχει... Ό,τι καλό κι αν έχωμε απάνω μας ας μείνη, στα πρόσωπά μας ας χυθή του μαρασμού το χρώμα, μ' εμάς το ισοζύγιο του έθνους μας ας γίνη, φορολογήσετε κι' αυτή τη σάρκα μας ακόμα. Του κρέατός μας κόβετε καμμιά παχειά λωρίδα, και τρώγετέ την λαίμαργα μαζί με την πατρίδα. Ό,τι κι' αν τρώνε οι πτωχοί, το έθνος ας τα τρώγη, ό,τι κι' αν πίνουν οι πτωχοί, το έθνος ας το πίνη, χορταίνετε σαν Λούκουλλοι μ' εμάς το σκυλολόγι, κι' εμείς θα σας γνωρίζωμε γι' αυτό ευγνωμοσύνη. Τέτοιοι χωριάταις πούμαστε αντέχομε εις όλα, και ούτε τόσο εύκολα τινάζομε τα κώλα. Πρέπει να είναι οι πολλοί πτωχοί και πεινασμένοι και οι ολίγοι πάντοτε να βρίσκονται χορτάτοι, πρέπει να στέκουν οι πολλοί στα σπίτια των κλεισμένοι και οι ολίγοι να πηδούν απάνω στο Παλάτι. Πρέπει ο κόσμος ο πολύς να δέχεται τα βάρη, κι ο λιγοστός απάνω του κανένα να μην πάρη. Μ'αυτόν τον νόμο έζησε ο κόσμος και θα ζήση, τη δύναμή του προσκυνά η κάθε κοινωνία, δεν ειμπορεί καθένας μας βεβαίως να πλουτίση, γιατί του κόσμου έπειτα χαλά η αρμονία. Φτώχια και πλούτος!... ζήτημα του καθενός αιώνος, ιδού το τέλος κι' η αρχή του φοβερού αγώνος. Λοιπόν κανένας πρόστυχος κεφάλι μη σηκώση, για τόσα νομοσχέδια μη βγάλη τσιμουδιά, εις της πατρίδος τον βωμόν το αιμα του ας δώση, χωρίς ν'αφήση στεναγμό η μαύρη του καρδιά. Κι αν τώρα πάλι έπεσε επάνω του ο κλήρος, πρέπει και πάλι να φανή γενναίος, μάρτυς, ήρως!

    Tristan Tzara, Τραγούδι ΝταΝτα (μτφρ Κώστας Ριτσώνης)

    Tristan Tzara, Τραγούδι ΝταΝτα (μτφρ Κώστας Ριτσώνης)
    Το τραγούδι ενός ντανταϊστή που είχε το νταντά μες στη καρδιά κούραζε πολύ το μοτέρ του που είχε νταντά μες στην καρδιά το ασανσέρ κουβαλούσε ένα βασιλιά χοντρό εύθραυστο φθινόπωρο έκοψε το μεγάλο του δεξί μπράτσο και το' στειλε στον πάπα στη Ρώμη γι' αυτό το λόγο το ασανσέρ δεν είχε πια νταντά μες στην καρδιά να φάτε σοκολάτα πλύνετε τον εγκέφαλό σας νταντά νταντά πιείτε και νεράκι

    Σπύρος Αραβανής, «Το λαϊκό τραγούδι στην ποίηση του Θωμά Γκόρπα»

    Σπύρος Αραβανής, «Το λαϊκό τραγούδι στην ποίηση του Θωμά Γκόρπα»
    Ο Τσιτσάνης μαζί με τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Πρόδρομο Τσαουσάκη και τον Αποστόλη Χατζηχρήστο εμφανίζονται ονομαστικά τις περισσότερες φορές μέσα στα ποιήματα του Γκόρπα. Στον Στέλιο Καζαντζίδη αφιερώνει ολόκληρο το ποίημα με τίτλο: «Με τον τρόπο του Στέλιου Καζαντζίδη», που εμπεριέχεται στη συλλογή του «Περνάει ο στρατός», 1980. Στίχοι από την περίφημη «Ζιγκοάλα» του Καζαντζίδη λειτουργούν ως μουσικό μοτίβο στο ποίημα το οποίο αφηγείται τις σκέψεις και τα αισθήματα ενός νέου δόκιμου στα ΚΕΥΑ, πεπεισμένου ότι θα τον αποκλείσουν αλλά ακόμα πιο βέβαιου για τις «άπειρες παραλλαγές καταπιέσεως» που προσφέρει η μαμά Ελλάς στα παιδιά της.

    Walt Whitman, «The poem Song of the Open Road»

    Walt Whitman, «The poem Song of the Open Road»
    Στην Ειρήνη Listen, I will be honest with you I do not offer the old smooth prizes But offer rough new prizes These are the days that must happen to you: You shall not heap up what is called riches, You shall scatter with lavish hand all that you earn or achieve. However sweet the laid up stores, However convenient the dwelling, you shall not remain there. However sheltered the port, however calm the waters, you shall not anchor there. However welcome the hospitality that welcomes you, You are permitted to receive it but a little while Afoot and lighthearted, take to the open road Healthy, free, the world before you the long brown path before you, leading wherever you choose. Say only to one another: Camerado, I give you my hand! I give you my love more precious than money; I give you myself before preaching and law: Will you give me yourself? Will you come travel with me? Shall we stick by each other as long as we live?
    poiein podcast
    en-usSeptember 04, 2012

    Gottfried Benn, Αστέρια

    Gottfried Benn, Αστέρια
    Αστέρια Μμετάφραση : Νίκος Βουτυρόπουλος Η έμμετρη απόδοση του ποιήματος Αστέρια (1936) έγινε από τον Κώστα Σφενδουράκη Αστέρια-μέρες πνιγηρές, ξόρκια, ικεσίες χρονοβόρες. Θεοί κρατάνε ζυγαριές καθώς διστάζουνε οι ώρες. Πάλι κοπάδια τα χρυσά, φως, ουρανός, πέπλο και πάλι, κάτω από φτερά νεκρά φυσά το παρελθόν κάτι να βγάλει; Λαχτάρα που ‘χει ξαναρθεί, τα ρόδα, εσύ, μέθη που στάζει- το καλοκαίρι έχει σταθεί τα χελιδόνια να κοιτάζει, μια εικασία ακόμη μια, η σιγουριά πως θα κρατήσει: με ταξίδι στο κύμα, με νυχτιά τα χελιδόνια έχουν μεθύσει.

    Jacques Prévert, Cet amour

    Jacques Prévert, Cet amour
    ΑΥΤΟΣ Ο ΕΡΩΤΑΣ Αυτός ο έρωτας Τόσο ορμητικός Τόσο εύθραυστος Τόσο απαλός Τόσο απεγνωσμένος Αυτός ο έρωτας Όμορφος σαν τη μέρα Κι άθλιος σαν τον καιρό Όταν ο καιρός είναι κακός Αυτός ο έρωτας τόσο αληθινός Αυτός ο έρωτας τόσο ωραίος Τόσο ευτυχισμένος Τόσο εύθυμος Και τόσο γελοίος Tρέμοντας από φόβο όπως ένα παιδί μέσα στο σκοτάδι... (Μετάφραση : Κώστας Ριτσώνης)

    Γιάννης Σκαρίμπας, «Έτι δέομαι σου», ανέκδοτη μελοποίηση: Θάνος Ανεστόπουλος

    Γιάννης Σκαρίμπας, «Έτι δέομαι σου», ανέκδοτη μελοποίηση: Θάνος Ανεστόπουλος
    Κύριε, είμαι ένας άθεος! Και είμαι αδερφός του χαρτοπαίχτη, του μπεκρή. Και σάρκα έχω και αίμα. Κι όπως εχώρισες εσύ τα σκότη από το φως έτσι χωρίζω κι αγαπώ-απ΄ το σωστό-το ψέμα. Το κρίμα θέλω! Είν' όμορφη η αμαρτία. Πολύ εσύ με θέλησες αγνόν-δεν είμαι, οι άλλοι, οι άλλοι, οι εκπεσμένοι, οι αμαρτωλοί. Οι μούργοι-κι είν' πολλοί- τι τάχα λεν; κι είναι αδερφοί. Τι ξέρουν; Κι είν 'μεγάλοι. Και είμαι, Κύριε, άθεος. Και το κακό αγαπώ. Κι εμέ μ' αρέσει η ζαβολιά, η γυναίκα του κοντά μου, τόσο, που ακόμα το φονιά-ανάγκη να το πω;- τον έχεις κάμει όμοιον μου κι οστό απ' τα οστά μου. Κι είμ' άθεος! Καρδίας συ που ετάζεις και νεφρούς, πρόσεχε: αγαπώ πολύ τα «πλήθη αμαρτιών μου». Συ που νεφέλας ανιστάς και ξαναζείς νεκρούς, -στ' άνθισμα είμαι των παθών-τα αίσχη πλήθυνόν μου

    Miguel Angel Contreras, Τρία Ποιήματα (μτφρ: Αθηνά-Στυλιανή Μίχου)

    Miguel Angel Contreras, Τρία Ποιήματα (μτφρ: Αθηνά-Στυλιανή Μίχου)
    (ΧΧΙΧ) o μικρός κόσμος του ανθρώπου Επιστρέφω προς τα ενδότερα, όπου πάντα ήμουνα, όπου τα πάντα είναι και τίποτα δεν είναι συγκεκριμένο, όπου είμαστε οι ίδιοι, εμείς. Στα τοπία φράκταλ του υπεδάφους έρχομαι, σε βυθισμένς γωνίες κρυμμένες πίσω από τοίχους από εντόσθια και έντερα. Διασχίζω αρτηρίες της πιο κρύας και σκοτεινής ανωνυμίας: αναγνωρίζω ένα παιδί που με κοιτά τρομαγμένο και έναν υπερόπτη νεαρό που με αποδοκιμάζει και ίσως και ένα γέρο καθηγητή. Το παν είναι οι αρτηρίες, τα διασχίζουν όλα. Τα σώματα, τις πόλεις... Είναι πανταχού παρών. Και στηρίζομαι -ενώ διεισδύω- στο οστεοφυλάκιο που αντέχει και στηρίζει τις αυπνίες μου. Από το Libro de Precisiones (2012)

    James Joyce reading from "Finnegans Wake"

    James Joyce reading from "Finnegans Wake"
    Ο Τζόυς ξεκίνησε τη συγγραφή του Finnegans Wake περίπου το 1923 αν και την εποχή εκείνη αναφερόταν ως Έργο εν προόδω. Το 1926 είχαν ολοκληρωθεί τα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου και την ίδια χρονιά, οι Eugene και Maria Jolas, προσφέρθηκαν για την δημοσίευσή τους σε συνέχειες, στο περιοδικό transition. Τα επόμενα χρόνια, ο Τζόυς επιτάχυνε την συγγραφή του έργου ωστόσο διάφορα γεγονότα όπως ο θάνατος του πατέρα του (1930) ή προσωπικά προβλήματα υγείας, καθυστέρησαν την ολοκλήρωσή του. Η αρχική υποδοχή του Finnegans Wake περιλάμβανε αρκετές αρνητικές κριτικές, ακόμα και από φίλους ή υποστηρικτές του έργου του, όπως ήταν ο Έζρα Πάουντ. Για το λόγο αυτό αρκετοί συγγραφείς όπως ο Σάμιουελ Μπέκετ υποστήριξαν το έργο μέσω κριτικών που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά της εποχής. Ο Τζόυς αποφάσισε για τον τελικό τίτλο του έργου το 1929 ενώ τελικά το βιβλίο εκδόθηκε στις 4 Μαΐου του 1939. Με το Finnegans Wake, ο Τζόυς εγκατέλειψε κάθε είδους σύμβαση σχετικά με την χάραξη μιας πλοκής ή την δημιουργία χαρακτήρων. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι ιδιαίτερα περίπλοκη, προσομοιώνοντας κατά κάποιο τρόπο την συνειρμική ακολουθία ενός ονείρου. Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελούν ακόμα τα πολλά λογοπαίγνια που κατασκευάζει ο Τζόυς, σε διάφορες γλώσσες.

    Ο Γιάννης Βαρβέρης διαβάζει αποσπάσματα από τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου

    Ο Γιάννης Βαρβέρης διαβάζει αποσπάσματα από τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου
    Ἀνοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιοῦ σπιτιοῦ. Μιὰ ἡλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στὰ μαῦρα μιλάει σ᾿ ἕναν νέο. Δὲν ἔχουν ἀνάψει φῶς. Ἀπ᾿ τὰ δυὸ παράθυρα μπαίνει ἕνα ἀμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα νὰ πῶ ὅτι ἡ γυναίκα μὲ τὰ μαῦρα ἔχει ἐκδώσει δυό-τρεῖς ἐνδιαφέρουσες ποιητικὲς συλλογὲς θρησκευτικῆς πνοῆς. Λοιπόν, ἡ Γυναίκα μὲ τὰ μαῦρα μιλάει στὸν νέο. Ἄφησέ με ναρθῶ μαζί σου. Τί φεγγάρι ἀπόψε! Εἶναι καλὸ τὸ φεγγάρι, - δὲ θὰ φαίνεται ποὺ ἄσπρισαν τὰ μαλλιά μου. Τὸ φεγγάρι θὰ κάνει πάλι χρυσὰ τὰ μαλλιά μου. Δὲ θὰ καταλάβεις. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Ὅταν ἔχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οἱ σκιὲς μὲς στὸ σπίτι, ἀόρατα χέρια τραβοῦν τὶς κουρτίνες, ἕνα δάχτυλο ἀχνὸ γράφει στὴ σκόνη τοῦ πιάνου λησμονημένα λόγια - δὲ θέλω νὰ τ᾿ ἀκούσω. Σώπα. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου λίγο πιὸ κάτου, ὡς τὴ μάντρα τοῦ τουβλάδικου, ὡς ἐκεῖ ποὺ στρίβει ὁ δρόμος καὶ φαίνεται ἡ πολιτεία τσιμεντένια κι ἀέρινη, ἀσβεστωμένη μὲ φεγγαρόφωτο τόσο ἀδιάφορη κι ἄϋλη, τόσο θετικὴ σὰν μεταφυσικὴ ποὺ μπορεῖς ἐπιτέλους νὰ πιστέψεις πὼς ὑπάρχεις καὶ δὲν ὑπάρχεις πὼς ποτὲ δὲν ὑπῆρξες, δὲν ὑπῆρξε ὁ χρόνος κ᾿ ἡ φθορά του. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Θὰ καθίσουμε λίγο στὸ πεζούλι, πάνω στὸ ὕψωμα, κι ὅπως θὰ μᾶς φυσάει ὁ ἀνοιξιάτικος ἀέρας μπορεῖ νὰ φαντάζουμε κιόλας πὼς θὰ πετάξουμε, γιατί, πολλὲς φορές, καὶ τώρα ἀκόμη, ἀκούω τὸ θόρυβο τοῦ φουστανιοῦ μου, σὰν τὸ θόρυβο δυὸ δυνατῶν φτερῶν ποὺ ἀνοιγοκλείνουν, κι ὅταν κλείνεσαι μέσα σ᾿ αὐτὸν τὸν ἦχο τοῦ πετάγματος νιώθεις κρουστὸ τὸ λαιμό σου, τὰ πλευρά σου, τὴ σάρκα σου, κι ἔτσι σφιγμένος μὲς στοὺς μυῶνες τοῦ γαλάζιου ἀγέρα, μέσα στὰ ρωμαλέα νεῦρα τοῦ ὕψους, δὲν ἔχει σημασία ἂν φεύγεις ἢ ἂν γυρίζεις οὔτε ἔχει σημασία ποὺ ἄσπρισαν τὰ μαλλιά μου, δὲν εἶναι τοῦτο ἡ λύπη μου - ἡ λύπη μου εἶναι ποὺ δὲν ἀσπρίζει κ᾿ ἡ καρδιά μου. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο. Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Φορές-φορές, τὴν ὥρα ποὺ βραδιάζει, ἔχω τὴν αἴσθηση πὼς ἔξω ἀπ᾿ τὰ παράθυρα περνάει ὁ ἀρκουδιάρης μὲ τὴν γριὰ βαριά του ἀρκούδα μὲ τὸ μαλλί της ὅλο ἀγκάθια καὶ τριβόλια σηκώνοντας σκόνη στὸ συνοικιακὸ δρόμο ἕνα ἐρημικὸ σύννεφο σκόνη ποὺ θυμιάζει τὸ σούρουπο καὶ τὰ παιδιὰ ἔχουν γυρίσει σπίτια τους γιὰ τὸ δεῖπνο καὶ δὲν τ᾿ ἀφήνουν πιὰ νὰ βγοῦν ἔξω μ᾿ ὅλο ποὺ πίσω ἀπ᾿ τοὺς τοίχους μαντεύουν τὸ περπάτημα τῆς γριᾶς ἀρκούδας -κ᾿ ἡ ἀρκούδα κουρασμένη πορεύεται μὲς στὴ σοφία τῆς μοναξιᾶς της, μὴν ξέροντας γιὰ ποῦ καὶ γιατί -ἔχει βαρύνει, δὲν μπορεῖ πιὰ νὰ χορεύει στὰ πισινά της πόδια δὲν μπορεῖ νὰ φοράει τὴ δαντελένια σκουφίτσα της νὰ διασκεδάζει τὰ παιδιά, τοὺς ἀργόσχολους τοὺς ἀπαιτητικοὺς καὶ τὸ μόνο ποὺ θέλει εἶναι νὰ πλαγιάσει στὸ χῶμα ἀφήνοντας νὰ τὴν πατᾶνε στὴν κοιλιά, παίζοντας ἔτσι τὸ τελευταῖο παιχνίδι της, δείχνοντας τὴν τρομερή της δύναμη γιὰ παραίτηση, τὴν ἀνυπακοή της στὰ συμφέροντα τῶν ἄλλων, στοὺς κρίκους τῶν χειλιῶν της, στὴν ἀνάγκη τῶν δοντιῶν της, τὴν ἀνυπακοή της στὸν πόνο καὶ στὴ ζωὴ μὲ τὴ σίγουρη συμμαχία τοῦ θανάτου -ἔστω κ᾿ ἑνὸς ἀργοῦ θανάτου- τὴν τελική της ἀνυπακοὴ στὸ θάνατο μὲ τὴ συνέχεια καὶ τὴ γνώση τῆς ζωῆς ποὺ ἀνηφοράει μὲ γνώση καὶ μὲ πράξη πάνω ἀπ᾿ τὴ σκλαβιά της. Μὰ ποιὸς μπορεῖ νὰ παίξει ὡς τὸ τέλος αὐτὸ τὸ παιχνίδι; Κ᾿ ἡ ἀρκούδα σηκώνεται πάλι καὶ πορεύεται ὑπακούοντας στὸ λουρί της, στοὺς κρίκους της, στὰ δόντια της, χαμογελώντας μὲ τὰ σκισμένα χείλια της στὶς πενταροδεκάρες ποὺ τὶς ρίχνουνε τὰ ὡραῖα καὶ ἀνυποψίαστα παιδιὰ ὡραῖα ἀκριβῶς γιατί εἶναι ἀνυποψίαστα καὶ λέγοντας εὐχαριστῶ. Γιατί οἱ ἀρκοῦδες ποὺ γεράσανε τὸ μόνο ποὺ ἔμαθαν νὰ λένε εἶναι: εὐχαριστῶ, εὐχαριστῶ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Συχνὰ πετάγομαι στὸ φαρμακεῖο ἀπέναντι γιὰ καμιὰν ἀσπιρίνη ἄλλοτε πάλι βαριέμαι καὶ μένω μὲ τὸν πονοκέφαλό μου ν᾿ ἀκούω μὲς στοὺς τοίχους τὸν κούφιο θόρυβο ποὺ κάνουν οἱ σωλῆνες τοῦ νεροῦ, ἢ ψήνω ἕναν καφέ, καί, πάντα ἀφηρημένη, ξεχνιέμαι κ᾿ ἑτοιμάζω δυὸ - ποιὸς νὰ τὸν πιεῖ τὸν ἄλλον;- ἀστεῖο ἀλήθεια, τὸν ἀφήνω στὸ περβάζι νὰ κρυώνει ἢ κάποτε πίνω καὶ τὸν δεύτερο, κοιτάζοντας ἀπ᾿ τὸ παράθυρο τὸν πράσινο γλόμπο τοῦ φαρμακείου σὰν τὸ πράσινο φῶς ἑνὸς ἀθόρυβου τραίνου ποὺ ἔρχεται νὰ μὲ πάρει μὲ τὰ μαντίλια μου, τὰ σταβοπατημένα μου παπούτσια, τὴ μαύρη τσάντα μου, τὰ ποιήματά μου, χωρὶς καθόλου βαλίτσες - τί νὰ τὶς κάνεις; - Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. «Α, φεύγεις; Καληνύχτα.» Ὄχι, δὲ θἄρθω. Καληνύχτα. Ἐγὼ θὰ βγῶ σὲ λίγο. Εὐχαριστῶ. Γιατί ἐπιτέλους, πρέπει νὰ βγῶ ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ τσακισμένο σπίτι. Πρέπει νὰ δῶ λιγάκι πολιτεία, -ὄχι, ὄχι τὸ φεγγάρι - τὴν πολιτεία μὲ τὰ ροζιασμένα χέρια της, τὴν πολιτεία τοῦ μεροκάματου, τὴν πολιτεία ποὺ ὁρκίζεται στὸ ψωμὶ καὶ στὴ γροθιά της τὴν πολιτεία ποὺ ὅλους μας ἀντέχει στὴν ράχη της μὲ τὶς μικρότητές μας, τὶς κακίες, τὶς ἔχτρες μας, μὲ τὶς φιλοδοξίες, τὴν ἄγνοιά μας καὶ τὰ γερατειά μας,-ν᾿ ἀκούσω τὰ μεγάλα βήματα τῆς πολιτείας, νὰ μὴν ἀκούω πιὰ τὰ βήματά σου μήτε τὰ βήματα τοῦ Θεοῦ, μήτε καὶ τὰ δικά μου βήματα. Καληνύχτα. Τὸ δωμάτιο σκοτεινιάζει. Φαίνεται πὼς κάποιο σύννεφο θἄκρυβε τὸ φεγγάρι. Μονομιᾶς, σὰν κάποιο χέρι νὰ δυνάμωσε τὸ ραδιόφωνο τοῦ γειτονικοῦ μπάρ, ἀκούστηκε μία πολὺ γνώστη μουσικὴ φράση. Καὶ τότε κατάλαβα πὼς ὅλη τούτη τὴ σκηνὴ τὴ συνόδευε χαμηλόφωνα ἡ «Σονάτα τοῦ Σεληνόφωτος», μόνο τὸ πρῶτο μέρος. Ὁ νέος θὰ κατηφορίζει τώρα μ᾿ ἕνα εἰρωνικὸ κ᾿ ἴσως συμπονετικὸ χαμόγελο στὰ καλογραμμένα χείλη του καὶ μ᾿ ἕνα συναίσθημα ἀπελευθέρωσης. Ὅταν θὰ φτάσει ἀκριβῶς στὸν Ἅη-Νικόλα, πρὶν κατεβεῖ τὴ μαρμαρίνη σκάλα, θὰ γελάσει, -ἕνα γέλιο δυνατό, ἀσυγκράτητο. Τὸ γέλιο του δὲ θ᾿ ἀκουστεῖ καθόλου ἀνάρμοστα κάτω ἀπ᾿ τὸ φεγγάρι. Ἴσως τὸ μόνο ἀνάρμοστο νἆναι τὸ ὅτι δὲν εἶναι καθόλου ἀνάρμοστο. Σὲ λίγο, ὁ Νέος θὰ σωπάσει, θὰ σοβαρευτεῖ καὶ θὰ πεῖ «Ἡ παρακμὴ μιᾶς ἐποχῆς». Ἔτσι, ὁλότελα ἥσυχος πιά, θὰ ξεκουμπώσει πάλι τὸ πουκάμισό του καὶ θὰ τραβήξει τὸ δρόμο του. Ὅσο γιὰ τὴ γυναίκα μὲ τὰ μαῦρα, δὲν ξέρω ἂν βγῆκε τελικὰ ἀπ᾿ τὸ σπίτι. Τὸ φεγγαρόφωτο λάμπει ξανά. Καὶ στὶς γωνιὲς τοῦ δωματίου οἱ σκιὲς σφίγγονται ἀπὸ μίαν ἀβάσταχτη μετάνοια, σχεδὸν ὀργή, ὄχι τόσο γιὰ τὴ ζωὴ ὅσο γιὰ τὴν ἄχρηστη ἐξομολόγηση. Ἀκοῦτε; τὸ ραδιόφωνο συνεχίζει.
    Logo

    © 2024 Podcastworld. All rights reserved

    Stay up to date

    For any inquiries, please email us at hello@podcastworld.io