د کرښې پر غاړه

د کرښې پر غاړه خپرونه مو دا ځل د روژې له پیلېدو سره په خیبر پښتونخوا کې د ګرانۍ زیاتېدو موضوع ته ځانګړې کړې ده. د صوبې اوسېدونکي وايي چې د روزګار موقعې کمې دي او په روژه کې د شیانو بیې لوړې شوې دي چې دوی په اخیستو کې له لوی مشکل سره مخامخ دي. دا په داسې حال کې ده چې صوبايي حکومت خواوشا ۹۰۰،۰۰۰ کسانو ته په روژه کې د ۱۰، ۱۰ زره روپیو ورکولو اعلان کړی دی. په خپرونه کې پر دې غږېدلي یو چې ایا له دې ډول لنډمهاله اقداماتو سره د بې وزلۍ او ګرانۍ ستونزه هوارېدای شي؟ بشپړه خپرونه واورئ.

په داسې حال کې چې د پاکستان نګران وزیراعظم انوارالحق کاکړ ویلي چې له وسلوالو ډلو سره به هیڅکله مذاکرات ونکړي، د خيبر پښتونخوا په ډېره اسماعيل خان کې په وسلوالو بریدونو کې د پاکستان د پوځ ۲۵ سرتېري وژل شوي او لسګونه نور ژوبل شوي دي. تحریک جهاد پاکستان پر امنیتي ځواکونو د برید ذمه واري منلې ده. دا اوونۍ "د کرښې پر غاړه" خپرونه کې پر دې موضوع له مېلمنو سره خبرې کوو چې د خیبر پښتونخوا په جنوبي ضلعو کې ولې د امنیت وضعیت په خرابېدو دی؟

په داسې حال کې چې په پاکستان کې د ګوزڼ پر وړاندې کیمپېن روان دی، په شمالي وزیرستان کې د اتمانزیو جرګې د ماشومانو پر واکسینونو بندیز لګولی دی. انتظامي چارواکي وايي، د جرګې ډېرې غونډې یې منلې دي او د مسلو د هواري هڅه کوي. په تېر کال کې په پاکستان کې د پولیو ۲۰ پېښې ثبت شوې وې چې ورڅخه یې ۱۷ د شمالي وزیرستان وې. د کرښې پر غاړه خپرونه مو دا ځل همدې موضوع ته ځانګړې کړې ده.

په داسې حال کې چې په خیبر پښتونخوا کې سرکاري پوهنتونونه له مالي بحران سره مخامخ دي، د پاکستان وفاقي حکومت د پېښور پوهنتون په کلنۍ پانګو کې د ۲۷ مېليونه روپیو د کمي پرېکړه کړې ده. د استادانو د اتحادیې مشران وايي چې په دغه اړه یې احتجاجونه هم کړي، خو تر اوسه یې حکومت غوښتنې نه دي منلي.

د تېلو او ګیسو د چارو پوهان وايي چې خیبر پښتونخوا د قدرتي وسایلو ګڼې زېرمې لري خو د ناسمې منصوبه بندۍ او پالیسیو له کبله یې ځايي خلکو ته ګټه نه رسېږي. دا مهال پاکستان د ورځې پر سر خواوشا ۷۰ زره بېرله تېل پیدا کوي، چې نیمايي یې له خیبر پښتونخوا څخه راځي. دا خیبر پښتونخوا د تیلو او ګیسو څومره زېرمې او د دې ګټه په څه ډول ځايي ولس ته رسېدای شي؟ نن د کرښې په غاړه اوونيزه خپرونه کې پر همدې موضوع بحث شوی دی.

د پاکستان دولتي بانک د شمیرو تر مخه په دغه ملک کې د ګرانۍ شرح د ۲۷ فیصده څخه اوړیدلی ده چې پر ضد یې په ټول ملک کې احتجاجي مظاهرې هم شوي دي. د ګرانۍ علتونه څه دي او له دې بحرانه د راوتلو لاره څه ده؟ نن پرې د کرښې په غاړه کې بحث کوو

په داسې حال کې چې د خیبر پښتونخوا په جنوبي سیمو کې وسلوال بریدونه زيات شوي، د سیمې ولسونو له حکومته د امنیت ټینګولو غوښتنه کړې ده. په دې وروستيو کې په جنوبي ضلعو کې د زياترو وسلوالو بریدونو ‌ذمه واري تحریک طالبان پاکستان او په باجوړ کې د ځانمرګي برید ذمه واري بيا د داعش خراسان څانګې منلې ده. .د کرښې پر غاړه اوونيزه خپرونه کې پر همدې موضوع بحث شوی دی

په اسلام اباد کې د اګست پر ۱۸ مه د پښتون ژغورنې غورځنګ تر ولسي غونډې وروسته امنیتي ادارو د غورځنګ یو شمېر مشران او فعالان نیولي دي. د پاکستان د کورنیو چارو نګران وزیر ویلي چې دا کسان یې پر امنیتي ادارو د نیوکو په تور نیولي. بلخوا د غورځنګ مشران وايي چې د خپلو ایيني حقونو لپاره به مبارزې ته دوام ورکوي.

د خیبر پښتونخوا د باجوړ په خار تحصیل کې د جمعیت علمای اسلام (ف) ډلې په یوه سیاسي غونډه په ځانمرګي برید کې د وژل شویو شمېر تر ۵۰ اوښتی دی. . د اسلامي دولت وسلوالې ډلې خراسان څانګې د برید ذمه واري منلی ده. نن د کرښې پر غاړه خپرونه کې له دغې بمي چاودنې وروسته د سیمې پر امنیت خبرې شوې دي.

د خیبر پښتونخوا پولیسو د جون پر ۱۱مه په یو راپور کې ویلي چې په پیښور کې د تېر کال د همدې مودې په پرتله د روان کال په لومړيو پينځو مياشتو کې د قتل او غلا په پيښو کې زياتوالی راغلی دی. دا چې د صوبې په مرکزي ښار پېښور کې دناامنۍ تر شا څه لاملونه دي؟ د کرښې پر غاړه خپرونه کې پر همدې موضوع بحث شوی دی.

د خيبر پښتونخوا د قبایلي ضلعو بېلا بېلو سیاسي ګوندونو، د سوداګرو ټولنو، وکیلانو او د مدني ټولنو استازو له حکومته غوښتتنه کړې چې له افغانستان سره ټولې تجارتي لارې پرانېزي. د مې پر ۲۹مه په پېښور کې د جماعت اسلامي له خوا د "قبایل ال پارټیز کانفرنس" په نامه جوړه شوې غونډه کې غوښتنه وشوه چې حکومت دې د قبايلي سيمو د پرمختګ لپاره کړې "ژمنې" پوره کړي.

د مشال رېډيو د دې اونۍ کرښې پر غاړه خپرونه کې ځينو مېلمنو وويل چې افغانستان ته د چين - پاکستان اقتصادي راهدرۍ غځولو کې يو هيواد هم جدي نه دی. خو ځينې بيا وايي که داسې ده نو بيا چين ولې په دغه پروژه کې دومره زياته سرمايه کاري کوي. د خپرونې کوربه اسرار عالم مومند دی.

په داسې حال کې چې د اختر د خوشحاليو لپاره تیارۍ روانې دی، د خیبر پښتونخوا په قبایلي ضلعو کې د ناامنۍ او ګرانۍ له کبله د خلکو ټولنیز ژوند اغېزمن شوی دی. بلخوا له افغانستان سره د تګ راتګ لارې تړلې پرتې دي او د دواړو خواو ولسونه د محدودیتونو له کبله خپلې کاروباري او ټولنیزې هلې ځلې پر مخ نه شي وړلای.

په داسې حال کې چې په خیبر پښتونخوا او بلوچستان کې وسلوال بریدونه زیات شوي دي، د پاکستان د ملي امنيت کمېټۍ د وزیراعظم شهباز شریف په مشرۍ د وسلوالو پر ضد د عملیاتو فیصله کړې ده. بل خوا عوامي نېشنل ګوند د مۍ پر درېيمه نېټه د امنیتي او سياسي حالاتو په اړه په اسلام اباد کې د ټول ګوندیزې غونډې جوړولو اعلان کړی دی. په عین حال کې د خیبر په تیراه کې ځايي ولس د وسلوالو د هلو ځلو او ناامنۍ پر ضد احتجاج کړی دی. دا ځل "د کرښې پر غاړه" خپرونه کې پر همدې موضوع بحث شوی دی.

په داسې حال کې چې په خیبر پښتونخوا کې امنیتي حالت خراب شوی دی، په پېښوراو اړوند سیمو کې د لږکیو پر وګړو بریدونه زیات شوي دي. د یادونې وړ ده چې د پېښور په سپینه وړۍ او دیر کالونۍ کې تیره اوونۍ یو عیسايي او یو سیک په وسله والو بریدونو کې ووژل شو. د دې بریدونو تر شا څه دي؟

په داسې حال کې چې وزیراعظم شهبازشریف په ټول پاکستان کې د وړیا اوړو د وېشلو لړۍ روانه کړې ده، د روژې له پیل سره سم په خیبر پښتونخوا کې د اوړو ترلاسه کولو په هڅه کې پينځو کسانو ژوند بایللی او یو شمېر نور ژوبل شوي دي. په صوبه کې د اوړو په وېش کې دومره "بې نظمي" ولې ده؟

په داسې حال کې چې چارواکي په قبایلي ضلعو کې د بې کوره شویو خلکو د بیا ابادۍ او پرمختیايي پروژو ادعاوی کوي، د سویلي وزیرستان جګړه ځپلو له تېرو ۲۵ ورځو راهیسې د خپلو ړنګو شویو کورونو د معاوضې لپاره په ټانک کې احتجاجي پرلت وهلی دی. په دې اړه تفصیل په خپرونه کې.

په پاکستان کې په لومړي ځل برېښنايي يا ډيجېټل سرشمېرنه کېږي. د دې هېواد د شماریاتو اداره وايي، ۱،۲۶۰۰۰ شمېرونکي دا چارې پر مخ وړي. د دوی په وینا، خلک کولی شي چې د مارچ تر درېیمې نېټې پورې انلاین خپل کور او پکې اوسېدونکي کسان درج کړي. فرخنده اسد په کوربه توب د کرښې پر غاړه خپرونه کې پر هم دې موضوع بحث شوی دی.

د فبرورۍ ۲۱مه د مورنیو ژبو نړیواله ورځ ده. د کرښې په غاړه خپرونه کې د پښتو ژبې پر لیک لوست او اوسني حالت خبرې اورېدلای شئ. په دې خپرونه کې دا بحث هم شوی چې د پښتو ژبې د ودې او پرمختګ لپاره په پاکستان کې پر سرکاري او غیر سرکاري کچ څه هلې ځلې روانې دي.

په اسلام اباد کې د فبرورۍ پر ۱۳ مه د پارلېمان په شریکه غونډه کې د ترهګرۍ پر موضوع بحث شوی دی. د بحث پر مهال د پارلېمان غړو د پوځ پر کردار هم نیوکی کړي او پوښتنه یې راپورته کړه چې اووه لکه پوځ د يو څو زره وسلوالو په ځپلو کې ولې پاتې راغلی دی. بل خوا د خیبر پښتونخوا په بنو کې د ولسي پاڅون تر سیوري لاندی یوه لويه ولسي غونډه شوې ده